Ngày 11-12, UBND TP.HCM tổ chức hội nghị sơ kết đánh giá kết quả thực hiện tháng cao điểm chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) theo Quyết định 2310/2025 và Công điện 198/2025 của Thủ tướng Chính phủ; tổng kết năm 2025.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị đón Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban Châu Âu (EC) dự kiến tháng 3-2026.
Chủ trì hội nghị là ông Hoàng Nguyên Dinh, ông Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM.
Tháng 11-2025: Không có tàu cá mất kết nối
Báo cáo về việc thực hiện IUU, bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, cho biết trong năm 2025, Ban Chỉ đạo phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) TP.HCM đã chỉ đạo rà soát công tác quản lý đội tàu, làm sạch dữ liệu đội tàu và đã xóa được 1.133 tàu cá theo quy định. Riêng tháng 11, xóa được 172 tàu cá, làm sạch dữ liệu đội tàu, giúp công tác quản lý đội tàu của TP tốt hơn.
Đáng chú ý, trong năm TP có hơn 800 tàu cá có dấu hiệu mất kết nối nhưng riêng tháng 11 thì không có trường hợp nào.
“Từ năm 2017 đến nay, đây là lần đầu tiên ở trên địa bàn TP không trường hợp tàu cá mất kết nối, bị xử lý vi phạm hành chính” – bà Na nói và cho biết đối với 800 tàu cá có dấu hiệu mất kết nối, chỉ có 21 trường hợp vi phạm hành chính, còn lại chủ tàu cá đã báo cáo vị trí về trạm bờ đúng quy định pháp luật.
Theo bà Na, số lượng tàu cá vi phạm hành chính bị xử lý mất kết nối có giảm rất đáng đáng kể. Kết quả này có sự đóng góp của tổ phản ứng nhanh, trực đêm 24/24 để kiểm tra thiết bị, giám sát hành trình cho tàu cá trên biển, tránh các trường hợp tàu cá vi phạm.
Đáng chú ý, số tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ đã giảm rõ rệt qua các năm. Từ đầu năm 2025 đến nay không có tàu cá bị nước ngoài bắt giữ (nằm trong các nước bị EC theo dõi và giám sát gỡ thẻ vàng).
Bà Phạm Thị Na nhìn nhận tỉ lệ đăng ký tàu cá, tỉ lệ cập nhật thông tin tàu cá, tỉ lệ cấp giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá đủ điều kiện và tỉ lệ xác minh, xử lý tàu cá mất kết nối giám sát hành trình VMS trên biển đều đạt 100%.
Trước đó, phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh, Trưởng Ban Chỉ đạo IUU TP.HCM, cho biết thực hiện các chỉ đạo của Trung ương, thời gian qua, TP đã chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống khai thác IUU.
Theo ông, các lực lượng chức năng đã phối hợp chặt chẽ, kiểm soát chặt hoạt động tàu cá, tăng cường tuần tra, giám sát trên biển, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, kể cả xử lý hình sự đối với các vụ việc đủ điều kiện.
Nhờ đó, tình trạng tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài đã cơ bản được ngăn chặn; các vụ việc tồn đọng đã được giải quyết dứt điểm, tạo sức răn đe mạnh mẽ và chuyển biến rõ rệt trong toàn hệ thống.
Dù vậy, TP thẳng thắn chỉ ra những hạn chế vẫn còn tồn tại, như công tác quản lý đội tàu còn bất cập; hệ thống theo dõi, giám sát hành trình tàu cá (VMS) một số trường hợp chưa bảo đảm kết nối liên tục; việc truy xuất nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác còn nhiều khó khăn; và công tác xử lý vi phạm tại một số địa phương chưa thật sự kiên quyết.
Phần việc của ai thì người đó chịu trách nhiệm
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Hoàng Nguyên Dinh đề nghị sớm kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) ở phường, xã, đặc khu và do Bí thư phường, xã, đặc khu làm trưởng ban chỉ đạo.
Tới đây, Thường trực Thành ủy sẽ có văn bản gửi Bí thư phường, xã, đặc khu tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, chịu trách nhiệm về việc này. “Cả hệ thống chính trị chúng ta phải vào cuộc mới gỡ được thẻ vàng EC” – ông Dinh nói.
Theo ông Dinh, TP phải quản lý được đội tàu cá không đảm bảo điều kiện ra khơi. Danh sách tàu cá không đảm bảo đủ điều kiện phải xác định rõ hiện “nằm bờ” ở đâu, ghi rõ vị trí, tọa độ, hình ảnh; trường hợp tàu nằm ở địa phương khác thì cũng phải xác minh, bàn giao cho địa phương đó, dù thuộc TP.HCM hay ngoài TP.HCM; tránh số liệu về “tàu ma”.
Về theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá, ông Hoàng Nguyên Dinh đề nghị các ngành lưu ý việc ngắt kết nối của tàu cá. Các địa phương phải thành lập tổ phản ứng nhanh, phối hợp cùng các ngành, khi có tàu mất tín hiệu thì xuống tận nhà chủ tàu để xác định vị trí mất kết nối, nguyên nhân chủ quan hay khách quan để quyết định khép hồ sơ hay xử phạt.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM đề nghị các cơ quan, đơn vị tiếp tục tăng cường tuyên truyền đi vào thực chất, xuống từng nhà tuyên truyền tác hại của việc vi phạm IUU để bà con hiểu. “Cần phân nhóm để tuyên truyền, nhóm có nguy có vi phạm cần được tuyên truyền bằng những cách thức khác; tổ chức tuyên truyền trên loa phát thanh, đài truyền hình…” – ông đề nghị.
Phó Chủ tịch Hoàng Nguyên Dinh cũng nhấn mạnh các địa phương phải bố trí nguồn lực để chống khai thác IUU. Các đơn vị thiếu nguồn lực có thể đề xuất để TP hỗ trợ. Tinh thần của việc gỡ thẻ vàng EC là phải rõ người, rõ việc, “phần việc của ai thì người đó chịu trách nhiệm”.
“Địa phương quản lý tàu mà để tàu không đủ điều kiện ra khơi là địa phương chịu trách nhiệm. Còn tàu xuất bến lọt qua khỏi địa bàn của Bộ đội Biên phòng TP thì Bộ đội Biên phòng chịu trách nhiệm” – ông phân tích và kỳ vọng với sự quyết tâm, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, TP.HCM cùng cả nước sẽ hoàn thành việc gỡ thẻ vàng EC.
Đại tá TRẦN NGỌC TĂNG, Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng TP.HCM:
Tăng cường tuần tra, kiểm soát
Ban Chỉ huy BĐBP TP.HCM đã chỉ đạo các đơn vị chấn chỉnh, khắc phục ngay những tồn tại, thiếu sót trong công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cửa sông, cửa lạch. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát xuất nhập bến phải đảm bảo đủ điều kiện theo quy định, kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính các trường hợp vi phạm.
BĐBP TP.HCM cũng tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất nhập bến, đặc biệt tại các đảo, cửa sông, cửa lạch nơi tập trung nhiều tàu cá không đăng ký, không có giấy phép khai thác, không lắp thiết bị giám sát hành trình…để chấm dứt tình trạng tàu cá không đủ điều kiện đi khai thác hải sản.
Đại tá NGUYỄN MINH KHÁNH, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3:
Kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tàu cá vượt ranh
Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 sẽ tiếp tục duy trì lực lượng, phương tiện tuần tra kiểm soát trên các vùng biển trọng điểm, trọng tâm vùng biển giáp ranh giữa Việt Nam với Indonesia để phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc tàu cá vi phạm khai thác IUU. Trong đó tập trung tàu cá tháo gửi, tắt thiết bị VMS, mất kết nối tín hiệu VMS, khai thác sai vùng biển quy định, tàu cá 3 không..., kiên quyết ngăn chặn tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá vượt ranh sang vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép.
Triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, kịp thời trao đổi, phối hợp xác minh, điều tra, xử lý, đặc biệt là các đường dây móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Chủ động chuẩn bị, phối hợp sẵn sàng phục vụ tốt Đoàn công tác của EC trong lần kiểm tra, giám sát lần thứ 5 tại Việt Nam.
