Một năm sau, quan điểm của ông Obama đã khác.
Ông khăng khăng dọa Palestine rằng Mỹ sẽ sử dụng quyền phủ quyết để gạt bỏ yêu cầu trở thành nước thành viên LHQ của Palestine và khẳng định chỉ có đàm phán trực tiếp Israel - Palestine mới dẫn đến kết quả hình thành nhà nước Palestine. Trong bối cảnh 14 tháng nữa tới bầu cử tổng thống Mỹ, ông Obama không muốn mất cử tri trong cộng đồng Do Thái trong khi chủ đề Israel - Palestine vẫn luôn là chủ đề tranh phiếu. Đảng Cộng hòa từng tung ra áp phích với hình ảnh ông Obama cười cợt với tổng thống Palestine và chú giải ông Obama không phải là người thân Israel.
Ngày 14-7, Hội đồng Bảo an LHQ đã nhất trí đề nghị kết nạp Nam Sudan trở thành nước thành viên LHQ. Đại hội đồng LHQ đã công nhận bằng hình thức vỗ tay hoan hô. Trường hợp của Palestine không dễ dàng như vậy, bởi hồ sơ Palestine mang tính chất chính trị nhạy cảm.
Về pháp lý, khi trở thành nước thành viên LHQ, Palestine có quyền ký kết các hiệp ước, công ước và có thể kiện các nhà lãnh đạo Israel ra tòa về các hành vi trong xung đột Israel - Palestine. Bản chất xung đột Israel - Palestine cũng sẽ thay đổi. Xung đột sẽ mang tính chất quốc tế vì đây là xung đột giữa hai quốc gia. Lập luận của Israel rằng Israel đang đấu tranh chống khủng bố sẽ bị phá sản.
Về chính trị, vị thế ngoại giao của Israel sẽ bị cô lập. Từ năm 1993, châu Âu vẫn là đối tác cấp vốn cho Palestine hàng đầu trong khi quan hệ Israel - châu Âu vẫn chưa nồng ấm. Sự kiện Palestine yêu cầu trở thành nước thành viên LHQ diễn ra trong bối cảnh khu vực đang cấu trúc lại.
Các cuộc thay đổi chế độ và biểu tình “mùa xuân Ả Rập” đã tạo ra tình hình bấp bênh trong khu vực. Ai Cập vốn là đồng minh ổn định của Israel và Syria là đối thủ tuyệt vời của Israel (không có tiếng súng nào ở biên giới chung từ năm 1973). Nay tình hình đã khác! Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ Palestine và vừa phong tỏa quan hệ quân sự chặt chẽ lâu đời với Israel.
Quan hệ Mỹ - Israel vẫn mạnh nhưng đang suy giảm. Chính phủ của Tổng thống Obama đánh giá chính sách của Israel không tương đồng hoàn toàn với lợi ích của Mỹ. Mỹ đang mong muốn siết chặt trở lại quan hệ với một thế giới Ả Rập Hồi giáo đang chuyển mình trong bối cảnh quân đội Mỹ đã cam kết rút quân khỏi Afghanistan và Iraq.
Bởi những lẽ đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu quyết ngăn chặn mọi dự định công nhận Palestine là nước thành viên LHQ.
HOÀNG DUY - ĐĂNG KHOA
