Xúc động lễ kỷ niệm 70 năm đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc
Bài&ảnh: ĐẶNG TRUNG
(PLO)- Lễ kỷ niệm 70 năm đón tiếp đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc là sự kiện có ý nghĩa lịch sử quan trọng, là dịp để chúng ta tự hào về một giai đoạn hào hùng trong lịch sử dân tộc, nhắc nhớ chúng ta về tinh thần đại đoàn kết dân tộc, tình cảm “Bắc - Nam một nhà”.
Đó là khẳng định của Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa ông Nguyễn Doãn Anh tại Lễ kỷ niệm 70 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc và khánh thành Khu lưu niệm tối qua 27-10 tại thành phố Sầm Sơn, Thanh Hóa.
Lễ kỷ niệm 70 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam ra Bắc diễn ra trong tiết trời mùa thu se lạnh, mưa dày hạt. Đó là thời khắc thiêng liêng khi được sống lại những năm tháng hào hùng của lịch sử 70 năm về trước. Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thanh Hóa ông Nguyễn Doãn Anh khẳng định: “Lễ kỷ niệm 70 năm đón tiếp đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc là sự kiện có ý nghĩa lịch sử quan trọng. 70 năm không chỉ là dịp để chúng ta gặp nhau, ôn lại những kỷ niệm xúc động, nghĩa tình trên đất Bắc mà còn là dịp để chúng ta tự hào về một giai đoạn hào hùng trong lịch sử dân tộc, nhắc nhớ chúng ta về tinh thần đại đoàn kết dân tộc, tình cảm “Bắc - Nam một nhà”, không thể nào chia cắt. Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa nhấn mạnh chặng đường 70 năm qua, đặc biệt sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Bắc Nam sum họp một nhà. Ngày nay, Thanh Hoá đã nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. 70 năm đã trôi qua, nghĩa tình của nhân dân miền Bắc, trong đó có nhân dân tỉnh Thanh Hóa dành cho đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết, thêm lần nữa khẳng định chân lý “Bắc - Nam một nhà”, “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một”... Phát biểu tại lễ kỷ niệm, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh: “Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân ta với tinh thần thép và ý chí chiến đấu quật cường, bền bỉ, anh dũng đã làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ ngày 7-5-1954 “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Genève 1954 về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam.
Từ đây miền Bắc nước ta được hoàn toàn giải phóng, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn, vững chắc cho công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh tình cảm thắm thiết như anh em ruột thịt, Nam Bắc một nhà của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân miền Bắc nói chung, trong đó có nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa đã tiếp thêm sức mạnh tinh thần, cổ vũ, động viên các thế hệ học sinh, cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, lao động, sản xuất, đóng góp công sức vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Nhiều thế hệ con em học sinh của đồng bào miền Nam được Đảng, Nhà nước đào tạo, trong đó nhiều người đã trở thành những cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước và các địa phương, các tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp, những nhà giáo, bác sĩ, nhà khoa học, các doanh nhân thành đạt, các văn nghệ sĩ tên tuổi. Sau gần 2 năm khởi công xây dựng, các hạng mục công trình khu A đã hoàn thành, nổi bật là Cụm tượng đài Con tàu tập kết và bức phù điêu hình cánh cung. Đây là công trình có ý nghĩa lịch sử, nhân văn sâu sắc, là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho các thế hệ người Việt Nam, điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước khi đến Sầm Sơn. Tiếp đó là chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Quê Thanh - Nghĩa Bắc - Tình Nam” gồm 3 chương. Chương I: Tái hiện lại ký ức không bao giờ phai, vượt khó ươm mầm cách mạng của 70 năm về trước. Thanh Hóa vinh dự là địa phương đầu tiên được Trung ương Đảng, Chính phủ và Bác Hồ giao nhiệm vụ đón tiếp, chăm sóc cán bộ, bộ đội và Nhân dân từ miền Nam tập kết ra Bắc, địa điểm tập kết đầu tiên là Lạch Hới, Sầm Sơn... Cuộc chuyển quân huyền thoại với những cuộc chia ly thiêng liêng và cảm động của hàng chục vạn gia đình.
Mẹ tiễn con, vợ tiễn chồng, chồng tiễn vợ, con tiễn cha, mẹ lên đường tập kết ra Bắc với tinh thần đi vinh quang, ở dũng cảm... Cuộc chia ly và đón tiếp giữa Nghĩa Bắc – Tình Nam là sự kiện ấy đã hằn sâu trong ký ức của cả một thế hệ, đánh dấu một mốc son trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Trong ảnh là một người dân Sầm Sơn xúc động trước cảnh li biệt mẹ miền Nam tiễn con lên đường. Chương 2: Huyền thoại thời hoa lửa, là âm hưởng hoài niệm, nhớ thương của đồng bào chiến sĩ miền Nam nhanh chóng hoà nhập vào cuộc sống mới trên đất Bắc với tinh thần sống và chiến đấu cho cả 2 miền Nam – Bắc sum họp một nhà. Chương 3: Nhịp sống trào dâng sắc mới, là ký ức về cảng Hới nghĩa tình, nơi đã làm sâu sắc thêm chân lý “Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một; sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý đó không bao giờ thay đổi”. Quyết tâm xây dựng quê hương Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh kiểu mẫu như sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn, góp phần xây dựng đất nước ngày càng phát triển giàu đẹp, văn minh và thịnh vượng. Nhiều người dân Sầm Sơn xúc động khi lắng nghe nhiều mẩu chuyện trên những con tàu tập kết ra Bắc tại Sầm Sơn - không chỉ đơn thuần là phương tiện di chuyển, mà còn là biểu tượng của sự hy sinh và lòng quyết tâm của triệu người dân Việt Nam. Mặc dù mưa nặng hạt, song nhiều người dân tỉnh Thanh Hóa trân quý những tình cảm mà cán bộ, chiến sĩ, học sinh và các gia đình khi đó tạm thời rời xa miền Nam yêu dấu để lên đường thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
Câu chuyện về những chuyến tàu tập kết đã góp phần làm nên những trang sử vàng chói lọi của đất nước.
Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, từ ngày 25-9-1954 đến ngày 1-5-1955, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức đón tiếp 7 đợt, với 1.869 thương bệnh binh, 47.346 cán bộ, 5.922 học sinh và 1.443 gia đình đồng bào miền Nam tập kết ra Bắc.
Chính quyền và nhân dân tỉnh Thanh Hóa khi đó đã tạo mọi điều kiện tốt nhất về nơi ăn chốn ở, nuôi dưỡng đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc.
Sau gần 2 năm khởi công xây dựng, các hạng mục công trình khu A đã hoàn thành, nổi bật là Cụm tượng đài Con tàu tập kết và bức phù điêu hình cánh cung. Đây là công trình có ý nghĩa lịch sử, nhân văn sâu sắc, là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước cho các thế hệ người Việt Nam, điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước khi đến Sầm Sơn. 
