Phát biểu tại cuộc họp sơ kết sáu tháng của ngành quản lý thị trường (QLTT) ngày 2-8, ông Cao Xuân Luật, Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Quảng Ninh, cho biết lượng khách Trung Quốc (TQ) tới Quảng Ninh nhưng phần lớn mua sắm của họ lại không qua hệ thống ngân hàng Việt Nam (VN). Toàn bộ số tiền thanh toán mua hàng này đều chảy về TQ.
Sự việc này không phải mới diễn ra mà đã tồn tại suốt thời gian qua.
Tìm hiểu sâu hơn, phần lớn các giao dịch này được thực hiện qua các máy thanh toán thẻ POS hoặc các ứng dụng thanh toán mã QR trên thiết bị di động được thiết lập qua hệ thống thanh toán từ nước ngoài mang về VN.
Hiện nay pháp luật VN không chấp nhận hình thức thanh toán như trên và việc giao dịch này được xem là trái phép hay hoạt động “chui”. Hoạt động thanh toán chui này gây ra nhiều hệ lụy, vi phạm quy định về quản lý ngoại hối của Nhà nước do đồng tiền niêm yết, giao dịch và thanh toán đều bằng đồng nhân dân tệ; thất thoát thu thuế do các giao dịch được hoàn toàn xử lý tại TQ.
Đáng lo ngại hơn là cơ quan quản lý VN không thể có được dữ liệu về quy mô giao dịch, số lượt hay tần suất giao dịch khiến nhà chức trách khó kiểm soát được dòng tiền, gây thất thu thuế, ngân sách nhà nước.
Thế nhưng cơ quan chức năng lại tỏ ra lúng túng, nếu không muốn nói là bất lực trước vấn nạn này. Điều này thể hiện rất rõ ở chỗ dù nó diễn ra suốt một thời gian dài nhưng đến nay các cơ quan chức năng, mà cụ thể là Ngân hàng Nhà nước, vẫn chưa có giải pháp hiệu quả để kiểm soát, chấn chỉnh.
Ngay tại hội nghị về ngành QLTT vừa diễn ra, đại diện QLTT Đà Nẵng nói: Trong văn bản chỉ đạo điều hành hiện nay đều yêu cầu lực lượng QLTT phải “tăng cường kiểm tra, giám sát nhưng thực tế thì không rõ sẽ phải tăng cường kiểm tra, giám sát ra sao. Thực thi thì lại không hiệu quả”.
Trong khi ngành du lịch, ngân hàng… thì cho rằng một mình ngành của họ sẽ không thể quản lý được máy POS trái phép và các hình thức thanh toán chui khác.
Như vậy, không lẽ cứ để khách TQ mặc sức thanh toán “chui”, mặc sức trốn thuế, mặc sức qua mặt cơ quan chức năng? Câu trả lời dành cho các cơ quan hữu trách nhưng có một điều phải khẳng định: Khi đã hoạt động tại VN thì phải tuân thủ pháp luật VN dù đó là khách của nước nào, không có ngoại lệ!
