Chiều 23-9, TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tuyên phạt bị cáo Tạ Văn Bửu (cựu chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ) 3 năm tù, bị cáo Huỳnh Văn Phi (cựu trưởng phòng TN&MT huyện) 2,5 năm tù cùng về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Giao đất không qua đấu giá trái luật
Trong khoảng thời gian từ năm 2003 - 2009, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và huyện Đất Đỏ đã phê duyệt quy hoạch 3 dự án khu dân cư tại thị trấn Phước Hải và xã Phước Hội. Mục đích nhằm quy hoạch xây dựng khu nhà ở cho những người có thu nhập thấp và tái định cư trên địa bàn huyện Đất Đỏ.
Sau khi 3 dự án trên đã đầu tư xong hạ tầng kỹ thuật, trong thời gian từ tháng 6-2014 đến tháng 7-2016, Thường trực Huyện ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy và Thường trực UBND huyện Đất Đỏ nhiệm kỳ 2010-2015 và nhiệm kỳ 2015-2020 đã họp và ban hành tổng cộng 27 văn bản chỉ đạo UBND huyện, phòng TN&MT lập thủ tục giao 235 lô đất không thông qua đấu giá cho cán bộ công chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang và các cá nhân trên địa bàn huyện.
Thời điểm này Luật Đất đai 2013 đã có hiệu lực thi hành nên việc giao đất không thông qua đấu giá theo chủ trương nêu trên là trái với quy định.
Quá trình thực hiện thủ tục giao 235 lô đất nêu trên, huyện Đất Đỏ có báo cáo xin ý kiến UBND tỉnh về việc giao đất không thông qua đấu giá cho các cá nhân trên địa bàn tỉnh thuộc diện khó khăn. Tháng 9-2015, tỉnh đã có văn bản đề nghị huyện giao đất theo quy định. Tuy nhiên sau đó phòng TN&MT và UBND huyện vẫn tiếp tục thực hiện thủ tục giao đất không thông qua đấu giá, trái chỉ đạo của tỉnh và Sở TN&MT…
Trong 235 lô đất đã giao có 23 trường hợp giao đúng quy định; vướng mắc về cách hiểu quy định của pháp luật 16 trường hợp; Giao đất sai quy định là 196 trường hợp.
Trong số 196 lô đất giao sai nói trên, bị cáo Bửu ký 117 quyết định giao đất trái pháp luật (ký cấp 80 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Bị cáo Huỳnh Văn Phi ký 172 tờ trình giao đất và ký nháy tại một quyết định về việc giao đất. Bản thân bị cáo Phi được giao 2 lô đất, hưởng lợi khoảng 500 triệu đồng.
Bỏ tiền mua lại đất giao lại cho Nhà nước
Đối với 196 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giao sai, người nhận đã trả lại đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; 154 trường hợp đã có quyết định thu hồi; Chưa thu hồi được 42 trường hợp (do đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc xây dựng nhà ở trên đất), số tiền thiệt hại cho Nhà nước là hơn 8,7 tỉ đồng.
Trong 196 lô đất giao trái quy định của pháp luật, các bị cáo đã cùng nhau vận động trả lại, mua lại quyền sử dụng đất cho nhà nước quản lý là 127 lô (101 lô do vận động các đối tượng giao trả lại đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà nước quản lý). Số tiền sử dụng đất mà các hộ này đã nộp khi được giao đất, cơ quan Thuế đã hoàn trả cho các hộ.
26 lô đất do 2 bị cáo Bửu và Phi dùng tiền cá nhân để mua lại và giao trả cho nhà nước quản lý. Ngoài ra, các bị cáo cũng tiếp tục nộp vào tài khoản tạm giữ của Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu để khắc phục hậu quả đối với 42 lô đất không thể thu hồi còn lại…
Đối với 42 lô đất chưa thu hồi được, những người được giao đất đã nộp lại số tiền gần 1,7 tỉ đồng thu được từ việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Với ông Nguyễn Văn Hải (cựu phó chủ tịch huyện) và ông Trần Ngọc Hùng (cựu phó phòng TNMT huyện), theo cáo trạng, cả hai đều nhận thức rõ hành vi của mình là vi phạm quy định của Nhà nước về quản lý đất đai từ lúc thực hiện chủ trương giao đất đến khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó, ông Hải và ông Hùng phải chịu trách nhiệm về hành vi tham mưu, ký các quyết định giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người khác trái pháp luật.
Tuy nhiên xét thấy cả 2 thực hiện hành vi trong trường hợp thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên trong mối quan hệ lệ thuộc cấp dưới với cấp trên, chấp hành nhiệm vụ, chỉ đạo của cấp trên. Việc giao đất trái quy định của Luật Đất đai 2013 nói trên là chủ trương được thống nhất của tập thể chứ không phải xuất phát từ ý chí chủ quan của 2 ông.
Ông Hải, ông Hùng đã có báo cáo cấp trên đề nghị thực hiện theo quy định nhưng không được cấp trên chấp thuận. Cả 2 không nhận đất mà theo chủ trương thực hiện nên không có tư lợi. Cả hai đã chủ động, tích cực trong việc khắc phục hậu quả của việc giao sai đất.
Với những tình tiết nêu trên, căn cứ Điều 29 Bộ luật Hình sự và Nghị quyết số 3/2020/NQ-HĐTP năm 2020 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, ngày 03/01/2024, VKSND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã ra quyết định đình chỉ vụ án đối với ông Hải và ông Hùng.
