Diễn biến thực địa cho thấy trong những tháng gần đây, các tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi, Quảng Nam… liên tiếp bị tàu của các lực lượng Trung Quốc đe dọa, cướp bóc, phun vòi rồng, thậm chí là đâm chìm. Vụ tấn công hết sức vô nhân đạo mới đây nhất của tàu Trung Quốc đối với ngư dân Việt Nam là đâm chìm tàu cá mang số hiệu QNg 90559 TS của ông Trương Văn Đức (ngụ xã Bình Châu, Bình Sơn, Quảng Ngãi) giữa đêm 9-7, khi các ngư dân này đang đánh bắt hợp pháp trên vùng biển Hoàng Sa của Việt Nam. Đáng nói hơn là sau khi đâm chìm tàu, tàu của Trung Quốc bỏ mặc ngư dân giữa biển đêm mà không có động thái cứu hộ, cứu nạn nào.
Từ tham vọng với bản đồ “đường chín đoạn”, Trung Quốc đang gia tăng một cách đáng lo ngại các hoạt động xâm phạm thực địa nhằm cố chứng minh cho cái gọi là chủ quyền mang tên “vùng nước lịch sử” của mình ở biển Đông, bất chấp thực tế, sự thật và luật pháp quốc tế. Đội tàu của Trung Quốc ở biển Đông ngày càng đông, hành động ngày càng hung hăng, thô bạo và bất chấp những nguyên tắc ứng xử cơ bản về pháp lý lẫn đạo lý. Cùng với việc cải tạo, bồi đắp các bãi đá đã xâm chiếm trái phép của Việt Nam ở Trường Sa; đưa giàn khoan Hải Dương 981 (đã từng xâm phạm trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam năm 2014) lăm le xuống biển Đông; đội tàu của Trung Quốc đã tiến hành hàng loạt cuộc tấn công vào ngư dân Việt Nam ở nhiều cấp độ khác nhau. Tất cả cuộc tấn công ấy, nói như Cục trưởng Cục Kiểm ngư Lưu Văn Huy, nhằm thực hiện ý đồ “bằng mọi giá, mọi cách để triệt tiêu động cơ đánh bắt của bà con trên ngư trường truyền thống của Việt Nam”. Nói một cách nôm na là Trung Quốc muốn bít đường ra biển của ngư dân ta, đánh vào con đường sinh sống của bà con ta trên chính vùng biển của chúng ta. Và trên hết là họ muốn đánh tụt ý chí bảo vệ chủ quyền của ngư dân ta, vì chính những người ngư dân ấy, suốt bao đời nay là những “cột chủ quyền sống” trên biển.
Trao đổi với chúng tôi, một ngư dân ở Lý Sơn (Quảng Ngãi) bày tỏ: “Trung Quốc càng hành xử thô bạo thì chúng tôi càng quyết tâm bám biển, bám ngư trường. Đây là con đường sống bao đời của chúng tôi, là chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc”.
Các lực lượng chức năng của ta cần thiết phải có những biện pháp hiệu quả bảo vệ, hỗ trợ ngư dân trong tình hình hiện nay.