Kết quả sơ bộ cuộc bầu cử đầu tiên trong tám năm ở Thái Lan khiến các nhà quan sát băn khoăn khi đảng Palang Pracharath thân quân đội giành được phần lớn số phiếu bầu phổ thông, trong khi đảng Pheu Thái thân gia đình Shinawatra lại giành được đa số ghế tại Hạ viện.
Đảng quân đội thắng phiếu phổ thông, Pheu Thai thắng Hạ viện
Quá trình bỏ phiếu kết thúc vào lúc 5 giờ chiều 24-3. Với 93% số phiếu được kiểm, khuya 24-3 Ủy ban Bầu cử thông báo đảng Palang Pracharath thân quân đội và Thủ tướng Prayut Chan-o-cha đang dẫn đầu với 7,59 triệu phiếu bầu phổ thông. Tiếp đó là đảng Pheu Thai thân gia đình các cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra và Yingkuck Shinawatra với 7,12 phiếu bầu phổ thông.
Các con số phiếu phổ thông này không quyết định số ghế trong Hạ viện do các đơn vị bầu cử bầu.
Truyền thông tập trung tại phòng họp báo ở trụ sở đảng Hướng về Tương lai ở Bangkok (Thái Lan) ngày 24-3. Ảnh: ST
Đến giờ, Ủy ban Bầu cử vẫn chưa công bố số ghế Hạ viện mà mỗi đảng thắng được trong tổng cộng 350 ghế bầu mới trong đợt bầu cử này.
Tuy nhiên đài MCOT (Thái Lan) dẫn kết quả kiểm phiếu ban đầu cho biết đảng Pheu Thái hiện có thành tích tốt nhất so với các đảng trong cuộc chạy đua này, đang thắng 125 ghế. Thứ hai là đảng Palang Pracharath với 97 ghế, thứ ba là đảng Bhumjaithai với 39 ghế.
Tối 24-3, cựu Thủ tướng Abhisit Vejjajiva tuyên bố từ chức lãnh đạo đảng Dân chủ sau khi đảng này chỉ giành được 33 ghế trong cuộc chạy đua vào Hạ viện, theo thống kê của MCOT.
Theo nhận định của các nhà quan sát, đảng Pheu Thái có khả năng về đầu chung cuộc số ghế trong Hạ viện vì được sự ủng hộ của các đơn vị bầu cử tập trung ở phía Bắc và Đông Bắc nước này.
Theo thăm dò của báo The Nation (Thái Lan) thì đảng Pheu Thái sẽ thắng 136 ghế trong tổng số 350 ghế các đảng đang đua tranh.
Thủ tướng Prayut Chan-o-cha đi bỏ phiếu ngày 24-3. Ảnh: EPA
Theo quy định bầu cử, 150 ghế khác của Hạ viện sẽ được chỉ định dựa vào tỷ lệ phiếu bầu mà mỗi đảng đạt được.
Đảng Pheu Thai khả năng sẽ được quyền thành lập chính phủ
Đảng Pheu Thai đã luôn giành chiến thắng trong mọi cuộc bầu cử kể từ năm 2001. Trong cuộc bầu cử năm 2011, đảng Pheu Thái thắng đa số, 204 ghế trong 375 ghế Hạ viện bầu mới năm đó.
Dù đảng Pheu Thai có trở thành đảng chiến thắng lớn nhất trong cuộc bầu cử ngày 24-3 thì câu hỏi liệu đảng này có thể thành lập được chính phủ hay không vẫn còn bỏ ngỏ.
Tổng Thư ký đảng Pheu Thai Phumtham Wechayachai trao đổi với truyền thông sau ngày bầu cử 24-3 ở Bangkok (Thái Lan). Ảnh: ST
Theo các nhà quan sát, đảng Pheu Thai khả năng sẽ không đủ số phiếu để có thể tự mình thành lập chính phủ, và các đảng khả năng lớn sẽ phải chạy đua liên minh với nhau để giành thế đa số tại Quốc hội.
Ngày 24-3, bà Sudarat Keyuraphan - lãnh đạo đảng Pheu Thai nói rằng: “Chúng tôi sẽ hợp tác với những ai phản đối chính phủ quân đội kéo dài quyền lực, và phản đối Tướng Prayut”.
“Bất kể kết quả thế nào, đó là quyền chọn lựa của người dân với người sẽ điều hành đất nước… Đảng giành số phiếu nhiều nhất sẽ là đảng thành lập chính phủ”, theo bà Sudarat Keyuraphan.
Đảng thân quân đội chờ cơ hội
Theo báo The Bangkok Post (Thái Lan), đến lúc này đảng Pheu Thái vẫn chưa liên lạc với các đảng khác nhằm liên minh chính phủ. Theo các nhà phân tích, tiến trình thương lượng thành lập liên minh cầm quyền có thể kéo dài hàng tháng.
Bà Sudarat Keyuraphan - lãnh đạo đảng Pheu Thai nói đảng nào giành được nhiều ghế nhất trong Hạ viện sẽ được quyền đứng ra thành lập chính phủ. Ảnh: BANGKOK POST
Nếu đảng Pheu Thai và các đảng phản đối chính phủ quân sự như đảng Hướng tới Tương lai, đảng Puet Chat không thể tập trung ít nhất 251 ghế trong Hạ viện (quá bán so với tổng cộng 500 ghế) thì đảng Pheu Thai sẽ rất khó thành lập chính phủ.
Trước khi từ chức tối 24-3, vài ngày trước ông Abhisit – lãnh đạo đảng Dân chủ dù nói không ủng hộ Thủ tướng Prayut nhưng cũng bác khả năng liên minh với đảng Pheu Thai.
Và nếu đảng Pheu Thai không thể thành lập chính phủ thì quyền này sẽ thuộc về đảng thân quân đội Palang Pracharath.
Đa số trong 250 ghế thượng nghị sĩ ở Thượng viện sẽ được chính phủ quân sự đang cầm quyền chọn. Điều này có lợi cho đảng thân quân đội Palang Pracharath. Nghĩa là các đảng ủng hộ ông Prayut chỉ cần tập trung thêm 126 ghế ở Hạ viện là có thể có được tối thiểu 376 ghế ở lưỡng viện để kiểm soát Quốc hội.
Người ủng hộ đảng Pheu Thai. Các đảng ủng hộ ông Prayut chỉ cần tập trung 126 ghế ở Hạ viện là có thể có được tối thiểu 376 ghế ở lưỡng viện để kiểm soát Quốc hội. Ảnh: EPA
Nói với báo The Straits Times (Singapore), nhà khoa học chính trị Pitch Pongsawat tại đại học Chulalongkorn (Thái Lan) cho rằng: “Nếu đảng Palang Pracharath thành lập chính phủ, đó sẽ là một chính phủ rất không ổn định. Họ sẽ phải cần thêm sức mạnh Quốc hội để giữ được quyền lực”.
Dự kiến Ủy ban Bầu cử sẽ công bố kết quả chính thức trong vòng 60 ngày nữa.
Hoàng gia Thái Lan nhắn nhủ dân lựa chọn cẩn trọng
Ngày 23-3, một ngày trước bầu cử, Hoàng gia Thái Lan đại diện Quốc vương Maha Vajiralongkorn ra một thông báo chưa có tiền lệ yêu cầu các cử tri lựa chọn những người lãnh đạo đất nước một cách cẩn thận.
Người ủng hộ đảng Pheu Thai theo dõi kết quả bầu cử tại trụ sở đảng ở Bangkok (Thái Lan) ngày 24-3. Ảnh: ST
Hoàng gia Thái Lan dẫn một bài phát biểu năm 1969 của Quốc vương Bhumibol Adulyadej ủng hộ “người tốt” và ngăn chặn “người xấu” có được quyền lực nhằm gây ra tình trạng hỗn loạn.
Đề nghị người dân tuân theo các nguyên tắc này, Hoàng gia Thái Lan cho biết: “Quốc vương lo ngại về an ninh đất nước và về cảm xúc và hạnh phúc của người dân”.
Tuyên bố của Hoàng gia Thái Lan được phát trên sóng truyền hình quốc gia chỉ vài phút trước khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu vào 8 giờ sáng 24-3.
