Theo báo cáo World Cash Report 2018 của G4S, trên phạm vi toàn cầu, tỉ lệ tiền mặt trong lưu thông so với GDP năm 2016 tăng lên trên 9,6% so với mức 8,1% năm 2011. Mặc dù thanh toán điện tử đang được đẩy mạnh nhưng tiền mặt vẫn còn được sử dụng nhiều trong các giao dịch nhỏ lẻ.
Do đó một xã hội không tiền mặt vẫn là đích đến lâu dài của nhiều quốc gia trên thế giới, chia sẻ bởi Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, ông Nguyễn Kim Anh tại hội thảo “Xã hội không tiền mặt: Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam” diễn ra sáng ngày 11-6-2019.
Theo Phó Thống đốc, Chính phủ các nước đều rất quan tâm đến việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là thanh toán điện tử, bởi những lợi ích cơ bản như tiết kiệm thời gian chi phí, độ an toàn cao...
Riêng tại Việt Nam, thanh toán không dùng tiền mặt đã ghi nhận một kết quả đáng khích lệ năm qua, khi hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã xử lý an toàn với giá trị 73 triệu tỉ đồng (gấp 13 lần GDP, xử lý khoảng 13 tỉ USD/ngày), tăng 25% so với năm 2017. Theo khảo sát mới đây của PwC với quy mô 27 nước, Việt Nam là thị trường tăng trưởng nhanh nhất về thanh toán di động trong năm 2018 với tỉ lệ người tiêu dùng thanh toán di động ở Việt Nam đã tăng từ 37% lên 61%.
Đáng chú ý, Vietjet Air ngay từ năm 2011 hệ thống thanh toán đã tiến tới kết nối dần với toàn bộ hệ thống thẻ ATM của tất cả các ngân hàng Việt Nam bên cạnh hệ thống thẻ quốc tế Visa, Master, Amex, JCB và tiếp theo là kết nối các ví điện tử. Vietjet Air thời gian qua đã phát triển các ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt cho khách hàng mua vé và khách hàng là đại lý bán vé. Tính đến hiện tại, doanh thu từ hệ thống này ghi nhận hơn 2 tỉ USD từ bán vé và các dịch vụ bảo hiểm… thậm chí công tác thương mại của hãng cũng thông qua thanh toán điện tử, không dùng tiền mặt.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập trong công tác thanh toán không tiền mặt hiện nay. Đặc biệt tại lĩnh vực bán lẻ với tỉ lệ khách hàng có thói quen tiền mặt hiện chỉ chiếm 5%, thậm chí nhiều khách hàng đánh giá thanh toán không tiền mặt chưa tiện lợi và nhiều hoá đơn có giá trị nhỏ hiện nay nhiều người vẫn trả bằng tiền mặt.
Theo đại diện Saigon Co.op, nhiều khách hàng này đơn thuần nghĩ thanh toán không tiền mặt hiện chỉ có quẹt thẻ, trong khi thực tế nhiều hình thức thanh toán không tiền mặt khác như quét mã QR, ví điện tử... Thậm chí có đến 80% khách hàng không kể ra được hết các loại hình thanh toán không tiền mặt, điều này có nghĩa là sự am hiểu về thanh toán không tiền mặt trong họ còn rất mông lung, ông Đức nhận định.
Đại diện Shopee, ông Trần Tuấn Anh (giám đốc điều hành) cũng cho rằng thanh toán không dùng tiền mặt vẫn còn ở mức khiếm tốn, nguyên nhân không chỉ do thói quen của người tiêu dùng mà là sự trải nghiệm không dùng tiền mặt chưa thực sự thuận lợi bằng dùng tiền mặt. Mặt khác, quy trình xây dựng ví điện tử vẫn có nhiều rào cản, chẳng hạn apps của những đơn vị thanh toán ví điện tử nếu tích hợp ví điện tử theo quy định thì phải trải qua 8 bước, từ đó thách thức sự kiên nhẫn của khách hàng.