Chi lớn trong bối cảnh ngân sách bị cắt giảm
Chiến dịch Bình minh Odyssey của Mỹ và liên quân chú trọng vào việc thiết lập một vùng cấm bay trên bầu trời Tripoli và một số thành phố khác dọc bờ biển, đòi hỏi huy động một lực lượng quân sự lớn tham gia.
Theo báo cáo của Trung tâm Chiến lược và Ngân sách Mỹ, trong giai đoạn đầu của chiến dịch tiêu diệt hệ thống phòng không của Libya, Mỹ và liên quân có thể phải chi từ 400 tới 800 triệu USD, trong đó các nước đồng minh chỉ chia sẻ một phần.
Một chiếc F-16 của Mỹ cất cánh từ căn cứ không quân Aviano
Duy trì một vùng cấm bay sau những đợt không kích đầu tiên dự kiến tiêu tốn từ 30 tới 100 triệu USD/tuần, nhưng vẫn còn ít hơn rất nhiều so với chi phí dự kiến 100 tới 300 triệu USD/tuần cho việc tuần tra trên bầu trời Libya suốt 680 nghìn dặm vuông.
Những chi phí khổng lồ không thể dự đoán trước được đưa ra trong bối cảnh Thượng viện Mỹ thông qua ngân sách quốc phòng tính tới 30/9/2011 là khoảng 700 tỉ USD, trong đó bao gồm cả 159 tỉ USD cho các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan. So với ngân sách dự kiến, ngân sách quốc phòng Mỹ bị cắt giảm 23 tỉ USD. Hơn nữa, chắc chắn phe Cộng hòa sẽ không dễ dàng để cho Lầu Năm Góc chi mạnh tay ở Libya trong bối cảnh kinh tế Mỹ đang còn chật vật.
Tuy nhiên, Lầu Năm Góc vẫn có tiền trong ngân sách của mình để trang trải những tình huống bất ngờ và cũng có thể sử dụng tiền của quý 4 để chi cho chiến dịch Libya. "Họ vẫn có tiền để tiến hành chiến dịch này, chỉ là cách vay của Peter để trả Paul mà thôi" - Phó Giám đốc An ninh quốc gia của Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng dưới thời Bill Clinton nói.
Những yếu tố đội chi phí
Đối với quân đội Mỹ, chi phí cao nhất cho cuộc chiến này phải kể đến giá thành đắt đỏ của các loại vũ khí tối tân, nhiên liệu cho máy bay, tiền chiến đấu cho binh sĩ... Tất cả những nhân tố đó sẽ chồng chất lên theo mỗi ngày mà quân Mỹ còn tham gia chèo lái chiến dịch.
Tính riêng trong ngày không kích đầu tiên, liên quân do Mỹ dẫn đầu bắn 112 tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk, ngốn từ 1 đến 1,5 triệu USD mỗi chiếc. Như vậy, riêng tên lửa đã ngốn khoảng 112 đến 168 triệu USD.
Các nhà quan sát ngân sách Lầu Năm Góc cho biết, việc triển khai tàu khu trục tên lửa dẫn đường và tàu ngầm không ảnh hưởng tới tới ngân sách của Lầu Năm Góc vì thực ra trước đó tàu đã được triển khai tới khu vực này. Tuy nhiên, quân đội Mỹ hôm chủ nhật đã điều máy bay ném bom B-2, máy bay tiêm kích F-15 và F-16 tới không kích các mục tiêu trong và ngoài Tripoli, chắc chắn chi phí cho chiến dịch quân sự, chi phí bảo trì, nhiên liệu sẽ ngày một gia tăng.
Về mặt nhân sự, khoản tiền đặc biệt trả cho binh sĩ tham chiến cũng sẽ phải chi ngay lập tức, không giống như chi phí đạn dược có thể trì hoãn.
Cuối cùng, thời hạn và quy mô của chiến dịch sẽ là những yếu tố quan trọng để tính tổng chi phí. Chiến dịch kéo dài một tuần với sự tham gia có giới hạn của binh lính Mỹ thì ngân sách có thể chịu đựng được. Nhưng nếu kéo dài vài tuần hoặc vài tháng, Lầu Năm Góc chắc chắn sẽ phải làm gì đó để bơm thêm tiền cho ngân sách quốc phòng.
Vấn đề phức tạp là ở chỗ, hầu hết quân đội các nước liên minh cũng đang đối mặt với sức ép ngân sách của chính họ. Trong khi Lầu Năm Góc hy vọng chuyển quyền kiểm soát và dẫn dắt chiến dịch cho đồng minh trong những ngày tới, chiến dịch Libya càng kéo dài, càng khó khăn hơn để liên minh đảm nhiệm vị trí trụ cột khó khăn này.
Zack Copper, một nhà phân tích cao cấp, thừa nhận rằng chi phí cho chiến dịch rất khó để tính toán, bởi hiện vẫn chưa rõ Mỹ sẽ tham chiến bao nhiêu lâu và ở mức độ nào.
Theo Vân Anh (Lao Động/AP)
