Thu nhập thấp, làm việc vất vả, giá cá lại không cao cùng nhiều rủi ro làm cho nhiều ngư dân không mặn mà với việc đi biển. Điều này cũng khiến nhiều chủ tàu cá ở Phú Yên phải đối mặt với thực trạng “mỏi mắt” vẫn không tìm được bạn thuyền gắn bó lâu dài.
 |
Ngư dân Phú Yên mong thời gian tới giá hải sản tăng trở lại để họ có thể yên tâm vươn khơi bám biển. Ảnh: HUY TRƯỜNG |
Cùng chung tay gỡ thẻ vàng IUU
Chia sẻ về vấn đề này, nhiều chủ tàu cá ở thị xã Đông Hòa cho biết họ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm lao động đi biển. Việc tìm người khó là vậy nhưng để giữ chân những lao động này làm việc lâu dài lại càng khó khăn hơn. Có nhiều lý do nhưng chủ yếu là giá hải sản hiện quá thấp, trong khi đó giá dầu tăng cao dẫn đến thu nhập của ngư dân ngày càng giảm.
Anh Phạm Ngọc Minh (một chủ tàu ở cảng cá Phú Lạc) nói dù đã trả tiền theo tháng cho các lao động trên tàu nhưng nếu thấy không ổn thì họ sẽ bỏ giữa chừng. “Gần đây, sản lượng đánh bắt không được nhiều. Mỗi chuyến biển, tàu của tôi đánh bắt được gần 2 tấn cá, sau khi trừ đi các chi phí thì chỉ vừa đủ chứ không dư” - anh Minh nói.
Còn theo chủ tàu PY 92143 TS Nguyễn Hồ Đức (phường 6), hiện giá dầu đã vượt qua 21.000 đồng/lít nhưng giá cá ngừ đại dương chỉ 100.000 đồng/kg (trong khi đó những năm trước khoảng 160.000 đồng/kg). Anh Đức cho hay đó là giá đã qua tuyển lựa những con cá đạt chất lượng nhất. Giá cá thấp mà giá dầu cao nên nhiều chuyến biển không đủ bù chi, thu nhập chia thêm cho bạn thuyền rất khiêm tốn.
Ngư dân Phú Yên mong muốn các cấp, các ngành cùng chung tay để sớm gỡ thẻ vàng IUU, giúp hải sản Việt Nam được xuất sang các nước, giá cá sẽ được nâng lên.
“Cũng vì giá cá quá thấp, cộng với sản lượng đánh bắt không cao nên nhiều chuyến biển chủ tàu chỉ mong đủ chi phí. Bạn thuyền thấy đi làm biển thu nhập không cao nên phần nhiều nghỉ việc, chuyển sang làm trên bờ. Giờ đi phụ hồ, họ cũng kiếm được vài triệu đồng, ổn định hơn đi biển” - ông Đức nói thêm.
Theo ông Đức, vấn đề mà ngư dân quan tâm là làm sao để giá cá tăng lên, từ đó tăng thu nhập thì mới thu hút được lực lượng đi biển. Mà muốn giá cá tăng, mọi người phải chung tay để cùng nhau gỡ thẻ vàng IUU.
“Khi gỡ được thẻ vàng IUU thì cá ngừ Việt Nam mới xuất khẩu được sang các nước, giá cá sẽ được nâng lên. Còn cứ trong tình trạng này thì giá thủy hải sản chỉ nằm im hoặc giảm nữa, khi đó sẽ không còn ai đi biển” - ông Đức chia sẻ.
Trước thừa, nay thiếu
Gần 40 năm tham gia bám biển nhưng chưa bao giờ ông Phạm Ngọc Châu (43 tuổi, ngụ phường 6, thị xã Đông Hòa, chủ tàu cá PY 92591 TS) lại lao đao tìm lao động đi biển như hiện nay. “Vì nhiều lý do như thu nhập thấp, chủ tàu khác trả cao hơn… khiến chúng tôi khó giữ được chân thuyền viên lâu dài” - ông Châu nói.
Theo ông Châu, những năm trước đây nghề biển đã giúp nhiều người phất lên, lúc đó tàu nào cũng thừa thuyền viên. Vậy nhưng những năm gần đây, giá nhiên liệu ngày càng cao, giá cá ngừ lại rơi xuống đáy nên nghề đi biển không được nhiều người chuộng như trước. Để có bạn thuyền, nhiều chủ tàu sẵn sàng ứng trước tiền theo tháng khoảng 5-7 triệu đồng, hứa chia thêm nếu “tàu no” nhưng cũng không tìm được lao động đi cùng. Như tàu ông Châu trước đây lúc nào cũng có trên 10 thuyền viên nhưng giờ chỉ còn một nửa.
Chủ tàu này chia sẻ thêm trong ba năm trở lại đây nghề đi biển thường bị mất mùa, thu nhập bấp bênh nên nhiều ngư dân đã bỏ nghề. Trong hai chuyến biển mới đây, tàu ông lỗ gần 70 triệu đồng sau khi trừ các chi phí.
“Vẫn biết việc đi biển cũng còn nhiều bấp bênh nhưng ngư dân chúng tôi vẫn luôn quan niệm “ghe là nhà, biển cả là quê hương”. Chúng tôi cũng mong thời gian tới giá hải sản tăng trở lại để ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển. Lúc đó việc tìm kiếm bạn thuyền của những chủ tàu như chúng tôi sẽ thuận lợi hơn” - ông Châu tâm sự.
Tương tự, ông Nguyễn Xuân Ánh (chủ tàu cá BĐ 93857 TS) cũng chia sẻ việc tìm kiếm lao động đang gặp nhiều khó khăn. Cũng như ông Châu, có những thời điểm ông phải trả theo tháng cho các lao động 5-7 triệu đồng để giữ chân họ nhưng như thế vẫn chưa đủ hấp dẫn để tìm được bạn thuyền.
“Trước đây việc đánh bắt thuận lợi nên nhiều anh em đi cùng, có thu nhập ổn. Hiện nay nhiều người không còn mặn mà với việc đi biển mà lên bờ đi làm công nhân, thu nhập mỗi tháng cũng 7-8 triệu đồng” - ông Ánh ngậm ngùi.
Đã đồng hành với ngư dân bốn tỉnh, thành
Chương trình “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” do báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức tại 28 tỉnh, thành có biển trên cả nước trong ba năm, từ nay đến 2025.
Chủ tịch danh dự của chương trình là ông Trương Hòa Bình, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ. Hoa hậu Trái đất Nguyễn Phương Khánh là đại sứ chương trình.
Trong hành trình của mình, chương trình đã đến với ngư dân huyện Cần Giờ, TP.HCM vào ngày 17-5; tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (ngày 10-6), tỉnh Ninh Thuận (ngày 13, 14-6) và tỉnh Quảng Trị (ngày 20-7).
Sau chương trình được tổ chức ở Phú Yên vào ngày 29-8, dự kiến “Cùng ngư dân thắp sáng đèn trên biển” sẽ đến với ngư dân tỉnh Bạc Liêu vào tháng 9 tới.
