Chiều 30-9, sau hai ngày xét xử và nghị án, TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên án đối với 10 bị cáo có đơn kháng cáo trong vụ buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra tại Công ty VN Pharma, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) và một số đơn vị liên quan.
Giảm án cho hai bị cáo
HĐXX quyết định giảm án cho bị cáo Trương Quốc Cường (cựu thứ trưởng Bộ Y tế) từ bốn năm xuống còn ba năm tù về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
 |
Cựu thứ trưởng Trương Quốc Cường tại tòa phúc thẩm. Ảnh: UYÊN TRANG |
Theo HĐXX, quá trình xét xử phúc thẩm, ông Cường cùng gia đình nộp thêm 500 triệu đồng để khắc phục hậu quả. Cộng với 1,8 tỉ đồng ở giai đoạn sơ thẩm, tổng số bị cáo này đã nộp là 2,3 tỉ đồng.
Ngoài ra, tòa còn ghi nhận việc gia đình và luật sư của ông Cường xuất trình hơn 50 bằng khen, giấy khen và huân chương, huy chương các loại. Cựu thứ trưởng cũng được đánh giá có nhiều đóng góp cho ngành y tế khi còn công tác, quá trình xét xử đã thành khẩn khai báo…
Ở phần xét hỏi và tranh luận, ông Cường thừa nhận sai phạm, không kêu oan nhưng đề nghị HĐXX xem xét các điều kiện khách quan khi vụ án xảy ra. Bị cáo cho rằng khi mới nhậm chức cục trưởng Cục Quản lý dược, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật “còn rất thiếu”, trong khi các doanh nghiệp nộp hồ sơ xin cấp phép thuốc lại rất nhiều. Bị cáo và cấp dưới đều làm việc trong hoàn cảnh quá tải, cơ sở vật chất thiếu thốn nhưng tất cả đều đã mẫn cán, làm hết trách nhiệm…
Ngoài ông Cường, một bị cáo khác là Phạm Anh Kiệt (cựu tổng giám đốc Công ty Dược Sài Gòn) cũng được giảm từ 14 năm xuống còn 13 năm tù về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh.
Tám bị cáo còn lại gồm các cựu cán bộ Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) và cựu nhân viên Công ty VN Pharma có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt hoặc xin hưởng án treo nhưng đều bị tòa phúc thẩm bác.
Ông Cường đã thiếu kiểm tra, giám sát, đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc khi hồ sơ không đủ điều kiện, không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi thuốc giả dù nhiều cơ quan đã có cảnh báo.
“Tiếp tay” cho hàng triệu hộp thuốc giả
Theo hồ sơ, năm 2007, Nguyễn Lê Xuân Khang (người Việt Nam, sinh sống và có quốc tịch tại Canada) nhờ Công ty CP Dược phẩm Trung ương II và Công ty TNHH Dược phẩm Vimedimex đứng tên đăng ký, nộp hồ sơ đề nghị cấp phép lưu hành cho bảy loại thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada.
Dù hồ sơ mà Khang cung cấp không đủ điều kiện, chứa nhiều giấy tờ giả nhưng dưới sự “tiếp tay” của nhiều bị cáo tại Cục Quản lý dược, cả bảy loại thuốc nêu trên đều được cấp phép.
Có được giấy phép, Khang nhờ cháu mình là Võ Mạnh Cường (cựu giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải Quốc tế H&C) làm đại diện để phát triển thị trường. Hai người thỏa thuận, ký hợp đồng bán 6/7 thuốc nhãn mác Health 2000 Canada với tổng số lượng hơn 2,4 triệu hộp thuốc, trị giá hơn 148 tỉ đồng cho năm doanh nghiệp kinh doanh dược phẩm tại Việt Nam.
Trong đó, Khang trực tiếp thỏa thuận bán 6/7 loại thuốc với hơn 1,5 triệu hộp, thông qua 36 hợp đồng, tổng giá trị gần 95 tỉ đồng. Cường trực tiếp thỏa thuận bán 4/7 thuốc với hơn 830.000 hộp cho Công ty VN Pharma, thông qua 15 hợp đồng, tổng giá trị hơn 54 tỉ đồng.
Đến nay, Khang đã bỏ trốn, thời hạn điều tra đã hết, cơ quan công an ra quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.
Trong vụ án này, các bị cáo tại Cục Quản lý dược bị xác định lợi dụng chức vụ, quyền hạn, thiếu trách nhiệm khi phê duyệt cấp số đăng ký cho các loại thuốc giả, dù hồ sơ đều không đủ điều kiện.
Cựu thứ trưởng Trương Quốc Cường thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao; thiếu giám sát, thiếu kiểm tra nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc; đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc khi hồ sơ không đủ điều kiện. Đặc biệt, bị cáo không quyết liệt chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy các loại thuốc giả dù nhiều cơ quan đã có cảnh báo.
Ngoài ra, một số bị cáo tại Cục Quản lý dược còn tự ý thẩm định lại hồ sơ thuốc dựa trên một số tài liệu được bí mật đưa vào bổ sung trái pháp luật, làm sai lệch hồ sơ, làm lợi cho doanh nghiệp trong việc thẩm định sớm hồ sơ thuốc...
Cựu chủ tịch VN Pharma lãnh án 30 năm tù
Theo bản án sơ thẩm hồi tháng 5-2022, bị cáo Trương Quốc Cường bị phạt bốn năm tù về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Cựu chủ tịch VN Pharma Nguyễn Minh Hùng bị phạt 18 năm tù về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, cộng với bản án 17 năm tù trong vụ án thuốc giả của VN Pharma giai đoạn 1, tổng hợp hình phạt là 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt có thời hạn). Bị cáo không kháng cáo.
12 bị cáo còn lại bị tuyên từ hai đến 20 năm tù về một trong ba tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ.
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc bị cáo Hùng cùng các bị cáo tại VN Pharma liên đới bồi thường 31,5 tỉ đồng là số tiền thu lời bất chính từ việc buôn bán thuốc giả. Tòa cũng ghi nhận bị cáo Hùng và gia đình tự nguyện nộp 5 tỉ đồng, bị cáo Cường và gia đình tự nguyện nộp 1,8 tỉ đồng để khắc phục hậu quả.
