Ngày 5-11, trả lời phỏng vấn báo chí, Tổng thống Israel Shimon Peres tuyên bố rằng “một giải pháp quân sự chống Iran gần hơn giải pháp hòa bình hơn lúc nào hết”. Ông nêu lý do: Iran vẫn tiếp tục chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân, bất chấp cảnh báo của quốc tế.
Lòng dân phân tán
Ngày 8-11, báo cáo của IAEA (Cơ quan Năng lượng hạt nhân quốc tế) xác nhận nghi ngờ của Israel và các nước phương Tây là có cơ sở. Các thanh tra của IAEA nói đã thu thập được nhiều bằng chứng cho thấy Iran bí mật nghiên cứu và phát triển bom hạt nhân.
Tuy nhiên, ngày 7-11, Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak - người được báo chí Israel tiết lộ cùng một phe với Thủ tướng Benjamin Netanyahu chủ trương tấn công Iran “ngay bây giờ” - đã hạ nhiệt những cái đầu nóng: “Chiến tranh không phải là một bữa ăn ngoài trời. Chúng tôi thích ăn ngoài trời chứ không thích chiến tranh. Israel chưa quyết định tiến hành bất cứ chiến dịch
quân sự nào”.
Thủ tướng Netanyahu thuyết phục nội các trong cuộc họp hằng tuần ngày 30-10. Ảnh: Reuters
Theo kết quả thăm dò
ý kiến quần chúng là người Do Thái và người Ả Rập của nhật báo Israel Haaretz ngày 3-11, có 41% người được hỏi ủng hộ giải pháp quân sự của ông Netanyahu và 39% chống lại, 20% còn lại không bày tỏ ý kiến.
Trong khi đó, 54% người Ả Rập nghĩ rằng Israel không nên can thiệp quân sự, 45% người theo đạo Do Thái chính thống cũng chống lại đề xuất của Thủ tướng Netanyahu so với 54% người theo đạo Do Thái cực đoan ủng hộ ông.
Cuộc thăm dò nói trên cũng hỏi những người Do Thái lẫn Ả Rập có tín nhiệm Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Barak “trong vấn đề Iran hay không”. 52% trả lời có so với 37% trả lời không và 11% không có ý kiến.
Cũng theo kết quả thăm dò của Haaretz, có 80% người Do Thái tin rằng tấn công Iran có nghĩa là phải đối phó với những cuộc tấn công của Hamas ở mạn Nam và Hizbollah ở mạn Bắc.
Sở dĩ có cuộc thăm dò nói trên là do trước đó, một số tờ báo lớn Israel tiết lộ Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang tìm cách thuyết phục nội các chính phủ ủng hộ kế hoạch tấn công ngay Iran.
Thông thường, chính quyền Israel không bao giờ tiết lộ những kế hoạch hành động quân sự chống Iran. Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn có thông tin rò rỉ trên các phương tiện truyền thông đại chúng phương Tây.
Theo đó, Israel và Mỹ đã hoàn tất các kế hoạch tấn công Iran, sắp khai hỏa. Trong trường hợp này, hoặc Tel-Aviv cố tình tiết lộ để thăm dò
dư luận hoặc phe chống đối trong nội bộ Israel xì ra để “phá đám”. Giả thuyết sau có lẽ đúng nhất.
Nội các chia rẽ
Nahum Barnea, một nhà báo nổi tiếng của nhật báo Israel Yediot Ahronot, là người đầu tiên tiết lộ thông tin bí mật nói trên.
Ông cho biết thêm Thủ tướng Netanyahu đã lôi kéo được Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak và Ngoại trưởng Avigdor Lieberman, những người trước đây chống lại việc tấn công Iran, về phía mình nhưng không thuyết phục được đa số thành viên nội các.
Điều đáng nói, đối đầu với bộ ba “diều hâu” nói trên hơn ai hết là các vị phụ trách an ninh, tình báo và quân đội. Đó là tổng tham mưu trưởng Benny Gantz, Giám đốc Cơ quan Tình báo quân đội Aviv Kochavi, Giám đốc Mossad (Cơ quan Phản gián) Tamir Pardo và Giám đốc Shin Bet (Cơ quan Tình báo nội địa) Yoram Cohen. Những vị này ủng hộ giải pháp trừng phạt kinh tế Iran.
Thủ phạm tiết lộ gây khó chịu cho ông Netanyahu nói trên, theo truyền thông Israel, là cựu giám đốc Mossad Meir Dagan và cựu giám đốc Shin Bet Youval Diskin, hai người vốn thuộc phe “diều hâu”.
Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng Moshe Ayalon, ông Barak đáng nghi nhất. Ông này ngả theo phe thủ tướng là vì muốn củng cố địa vị trong chính phủ và gần gũi thủ tướng hơn chứ thật ra, ông là người luôn chống đối giải pháp quân sự, theo giải thích của ông Ayalon.
Ông Ayalon cũng là người bất đồng chính kiến với Thủ tướng Netanyahu. Ông cho rằng hành động đơn phương chống lại Iran là cực kỳ nguy hiểm, cần phải có sự đồng hành của Mỹ. Ông ủng hộ việc tăng cường các biện pháp quốc tế trừng phạt Iran hơn là dùng sức mạnh quân sự.
Ẩn số Mỹ
Theo tiết lộ của truyền thông Israel, cuộc tranh cãi trong nội các về vấn đề Iran chủ yếu xoay quanh việc có nên đơn phương tấn công nước này hay không. Quan điểm của ông Ayalon rất rõ: Cần phối hợp với Mỹ.
Công khai mà nói, Mỹ có vẻ như đang kiềm chế Israel. Trong chuyến viếng thăm Israel hồi tháng rồi, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta khuyến cáo: “Cách đối phó hiệu quả nhất đối với Iran là không nên đơn phương hành động”.
Mới đây, Nhà Trắng cũng tuyên bố Mỹ tiếp tục tìm một giải pháp ngoại giao cho
hồ sơ hạt nhân Iran. Jay Carney, người phát ngôn của Nhà Trắng, khẳng định: “Chúng tôi đang tập trung vào kênh ngoại giao trong khi thương lượng với Iran”.
Phó Thủ tướng Moshe Ayalon (giữa). Ảnh: G.N
Giải thích thái độ thận trọng của Washington, các
chuyên gia về vấn đề Iran tin rằng Mỹ đang bận bịu với cuộc bầu cử tổng thống 2012 nên chắc chắn sẽ không ủng hộ Israel tấn công Iran trong lúc này.
Michel Liégeois, nhà nghiên cứu Pháp ở Trung tâm Nghiên cứu xung đột và khủng hoảng quốc tế, nhận định rằng chính quyền Obama đang trầy trật rút khỏi hai cuộc chiến trong khu vực nên sẽ không dại gì rước thêm “một thảm họa” nếu gây ra “cuộc chiến thứ ba” ở Trung Đông.
Kỳ tới: Hậu quả khôn lường
