Kiểm điểm việc để Điện lực Vĩnh Tân chồng lấn lên Hòn Cau

Ngày 8-7, tin từ UBND tỉnh Bình Thuận cho biết ông Lương Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đã ký công văn gửi các Sở NN&PTNT, TN&MT, Công thương; Nội vụ và UBND huyện Tuy Phong yêu cầu kiểm điểm trong việc phối hợp với Bộ Công thương điều chỉnh quy hoạch Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Một góc Hòn Cau (trong vòng tròn đỏ là Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân).

Cụ thể, tỉnh yêu cầu các đơn vị trên kiểm điểm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh góp ý điều chỉnh quy hoạch Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Lý do, đại diện các đơn vị này tham dự các cuộc họp do Sở Công thương tổ chức chưa nghiên cứu, rà soát kỹ, ý kiến góp ý chưa đầy đủ dẫn đến sự chồng lấn về diện tích với Khu bảo tồn biển Hòn Cau. Ngoài ra không kịp thời báo cáo cho tỉnh xem xét, giải quyết việc chồng lấn trong suốt quá trình quản lý, theo dõi từ năm 2010-2019.

UBND tỉnh giao Sở Nội vụ đôn đốc việc thực hiện tổ chức kiểm điểm của các đơn vị trên bao gồm cả những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 của Sở TN&MT. Kết quả thực hiện báo cáo UBND tỉnh trong ngày 12-7.

Giao Sở TN&MT tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh báo cáo các nội dung thuộc trách nhiệm của địa phương theo kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chậm nhất trước ngày 19-7.

Trước đó, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng KTNN đã ký thông báo kết quả kiểm toán về công tác quản lý môi trường tại Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 tại xã Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Thông báo kiểm toán đã nêu ra nhiều sai phạm về môi trường cũng như các bất cập trong quy hoạch, quản lý nhà nước tại Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1 và Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

KTNN yêu cầu Bộ trưởng các Bộ Công thương, TN&MT, chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận và tổng giám đốc Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm túc, kịp thời các kiến nghị của KTNN.

Ngoài sai phạm về môi trường, KTNN cho biết công tác phối hợp quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch tại Trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân chưa hiệu quả giữa UBND Bình Thuận và Bộ Công Thương. Do đó đã điều chỉnh quy hoạch Trung tâm nhiệt điện Vĩnh Tân không tuân thủ quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch hệ thống bảo tồn biển Việt Nam và quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Chính việc điều chỉnh quy hoạch này đã dẫn đến việc Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân nằm chồng lấn đến 525 ha diện tích biển với Khu bảo tồn biển Hòn Cau, đến nay chưa giải quyết được.

Một góc Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân.

Tháng 9-2016, tỉnh Bình Thuận có văn bản gửi Bộ NN&PTNT xin điều chỉnh diện tích Khu bảo tồn biển Hòn Cau. Lý do đưa ra là do các dự án của Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và cảng tổng hợp Vĩnh Tân đã nằm chồng lấn lên diện tích biển của Khu bảo tồn biển Hòn Cau lên đến hơn 1.000 ha. Bình Thuận đề nghị Bộ NN&PTNT xem xét cho giảm 1.060 ha ở các vùng phục hồi sinh thái và vùng phát triển trong tổng 12.500 ha của khu bảo tồn biển này nhằm nhường lại diện tích cho các nhà máy nhiệt điện ở Vĩnh Tân.

Trả lời về đề xuất này, Bộ NN&PTNT nhấn mạnh: Diện tích 12.500 ha của Khu bảo tồn biển Hòn Cau đã được tính toán để đảm bảo được các mục tiêu bảo vệ, bảo tồn các hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển, các loài động thực vật biển và các loài quý hiếm. Do đó, việc đề xuất điều chỉnh giảm diện tích đến 1.060 ha sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các mục tiêu, chức năng và thậm chí phá vỡ quy hoạch Hòn Cau.

Theo công văn của Bộ NN&PTNT thì quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án, thành phần liên quan đến dự án Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và cảng tổng hợp Vĩnh Tân được UBND tỉnh Bình Thuận gửi đến Bộ NN&PTNT không đề cập đến tác động của các dự án này. Trong khi việc thu hẹp diện tích khu bảo tồn biển ảnh hưởng rất lớn đến quần thể san hô nguyên thủy dài hơn 2 km với gần 234 loại san hô, cỏ biển và các động thực vật khác quý hiếm tại vùng biển này. Đáng chú ý là các rạn ngầm là bãi đẻ của tôm hùm bông, tôm hùm đỏ và tôm hùm xanh phân bố tại khu vực Hòn Cau.

Cũng theo Bộ NN&PTNT, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 742 (ngày 26-5-2010) phê duyệt quy hoạch hệ thống khu bảo tồn biển Việt Nam đến năm 2020. Theo đó, mục tiêu đến hết năm 2015, ít nhất có 0,24% diện tích vùng biển Việt Nam nằm trong khu bảo tồn và 30% trong số đó được bảo vệ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, đến nay Bộ NN&PTNT và các địa phương chỉ mới thực hiện được khoảng 0,16% mục tiêu đó.

“Do đó, việc điều chỉnh giảm diện tích Khu bảo tồn biển Hòn Cau sẽ làm ảnh hưởng đến mục tiêu chung đã được Thủ tướng Chính phủ quy định” - công văn của Bộ NN&PTNT nêu rõ.

Với những căn cứ nêu trên, Bộ NN&PTNT dứt khoát: “Không đồng ý với chủ trương điều chỉnh giảm diện tích Khu bảo tồn biển Hòn Cau”. Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh Bình Thuận báo cáo Bộ TN&MT xem xét lại đánh giá tác động môi trường của dự án này tới Khu bảo tồn biển Hòn Cau.

“Nếu kết quả tính toán có tác động tới Hòn Cau, Bộ NN&PTNT đề nghị điều chỉnh phạm vi và quy mô của dự án Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, cảng tổng hợp Vĩnh Tân để đảm bảo hài hòa giữa lợi ích kinh tế và công tác bảo tồn đa dạng sinh học biển; bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường biển tại khu vực biển Hòn Cau” - Bộ NN&PTNT kết luận.

Sau khi Bộ NN&PTNT có văn bản bác đề xuất điều chỉnh giảm 1.060 ha diện tích Khu bảo tồn biển Hòn Cau, UBND tỉnh Bình Thuận đã có cuộc họp về vấn đề này. Tỉnh đã có văn bản giao Sở NN&PTNT tỉnh Bình Thuận chủ trì cùng với các sở TN&MT, Công Thương, GTVT, Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Hòn Cau, UBND huyện Tuy Phong… thống nhất phương án tham mưu đề xuất cho UBND tỉnh triển khai các thủ tục cần thiết để hoàn thành việc điều chỉnh giảm diện tích khu bảo tồn trên nhằm có cơ sở pháp lý cho việc giao mặt biển cho Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và cảng tổng hợp Vĩnh Tân...

KTNN yêu cầu UBND tỉnh Bình Thuận kiểm điểm các tập thể, cá nhân liên quan việc phối hợp với Bộ Công thương điều chỉnh quy hoạch Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân. Yêu cầu Bộ Công Thương kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân không có căn cứ dẫn đến chồng lấn lên diện tích Hòn Cau.