Thực tế cho thấy tình trạng vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu gây thất thu ngân sách, thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất thuốc lá trong nước và ảnh hưởng đến việc làm của người lao động. Sự tham gia tích cực của Bộ Công Thương chính là “liều thuốc” tăng cường sức mạnh cho các lực lượng phòng, chống thuốc lá lậu.
Bắt nhiều vụ buôn lậu thuốc lá
Theo thống kê của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, từ khi triển khai thực hiện Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 30-9-2014 của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Công Thương, từ đầu năm 2015 đến nay lực lượng quản lý thị trường (QLTT) cả nước đã kiểm tra hơn 9.400 vụ vận chuyển, buôn lậu thuốc lá (tăng 58% so với số vụ kiểm tra trong sáu tháng đầu năm 2014). Xử lý trên 4.790 vụ (tăng gần 36% so với sáu tháng đầu năm 2014). Bên cạnh đó, thu giữ gần 1.035.330 bao thuốc lá lậu các loại (tăng 25% so với sáu tháng đầu năm 2014). Đồng thời xử phạt vi phạm hành chính hơn 16 tỉ đồng (tăng hơn 52% so với sáu tháng đầu năm 2014). Cơ quan chức năng còn thu giữ 16 xe ô tô, gần 360 xe máy, bảy ghe xuồng máy các loại và chuyển cơ quan công an khởi tố 14 vụ.
Gần đây, ngày 24-3, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị 04/CT-BCT với trọng tâm tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá nhập lậu. “Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị chức năng thuộc Bộ, Sở Công Thương các tỉnh và thành phố, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam tập trung triển khai và phối hợp thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể được đề cập trong Chỉ thị 04 để hạn chế tối đa thực trạng vận chuyển, tàng trữ và kinh doanh thuốc lá lậu” - Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết.
Được biết chi cục QLTT của các tỉnh, thành phố như Đồng Tháp, An Giang, Long An, TP.HCM… đã có kế hoạch kiểm tra tất cả cơ sở kinh doanh thuốc lá, kể cả những điểm đã ký cam kết không kinh doanh thuốc lá nhập lậu.
Chỉ thị 04 đã tác động tích cực
Sau khi Chỉ thị 04 ban hành, ngày 15-4, qua khảo sát cho thấy các điểm bán thuốc lá nhỏ lẻ trên địa bàn TP.HCM cảnh giác cao độ với người mua thuốc lá. Tại điểm bán thuốc lá trên đường Quang Trung (Gò Vấp), thuốc lá lậu Jet và Hero hoàn toàn không trưng bày trong tủ. Hỏi mua gói Jet, người bán nói không có và giới thiệu gói 555.
Thuốc lá lậu không bày bán công khai như trước chứng tỏ Chỉ thị 04 đã có tác động tích cực, giảm bớt sự hoành hành của thuốc lá lậu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thuốc lá lậu vẫn được tiêu thụ lén lút tại các điểm kinh doanh nhỏ lẻ, cửa hàng tạp hóa, quán nước vỉa hè, nhà hàng, khách sạn...
Ngoài vai trò của các lực lượng chức năng, người tiêu dùng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn thuốc lá lậu. Đây là loại thuốc sản xuất không tuân theo quy chuẩn về chất lượng, không có hình ảnh cảnh báo sức khỏe theo quy định và được nhập trái phép vào Việt Nam. Phân tích của Viện Kỹ thuật thuốc lá thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam cho thấy hàm lượng nicotine và tar trong thuốc lá lậu Jet và Hero cao bất thường. Người sử dụng thuốc lá lậu lâu dài có nguy cơ cao mắc những bệnh nan y như ung thư, lao, tắc động mạch, nam giới bị yếu sinh lý… Để cuộc chiến thuốc lá lậu mang hiệu quả, người tiêu dùng cần được tuyên truyền, giáo dục ý thức để thay đổi hành vi. Nói không với thuốc lá lậu vừa bảo vệ chính mình, vừa bảo vệ nền kinh tế của đất nước.
| Khởi tố nếu tái phạm Chỉ thị 04 yêu cầu các Sở Công Thương tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo lực lượng QLTT tăng cường phối hợp các lực lượng chức năng trên địa bàn xử lý thông tin kịp thời, kiểm tra toàn bộ các cơ sở kinh doanh thuốc lá trong việc chấp hành các quy định của pháp luật. Đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh đã ký cam kết không kinh doanh, buôn bán, tàng trữ thuốc lá nhập lậu cần tiến hành kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để việc ký cam kết có hiệu quả, không mang tính hình thức. Chỉ thị 04 còn nhấn mạnh việc kiểm tra các tủ thuốc bán lẻ, các sạp và cửa hàng tạp hóa tại chợ để xử lý hành chính và sau đó tái kiểm tra, nếu tái phạm 10 gói cũng bị khởi tố hình sự. Nghị định 43/2009 của Chính phủ và Thông tư liên tịch 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BYT-TANDTC-VKSNDTC quy định: “Người buôn bán, vận chuyển, tàng trữ từ 1.500 gói thuốc lá lậu đến dưới 4.500 gói sẽ bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm; từ 4.500 gói đến dưới 13.500 gói bịphạt tù 3-7 năm; từ 13.500 gói trở lên bị phạt tù 7-15 năm. Tuy nhiên, ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, đề xuất nên truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người vận chuyển, kinh doanh 500 gói thuốc lá lậu trở lên, thay vì 1.500 gói như quy định hiện nay để tăng tính răn đe. |
