Sau khi Bộ Công Thương đưa ra dự thảo về biểu giá điện sinh hoạt với đề xuất điện một giá, nhiều chuyên gia đánh giá mức điện một giá bằng 145-155% giá bán lẻ điện bình quân là không hợp lý. Để có thêm thông tin đa chiều, Bộ Công Thương đã cung cấp thêm thông tin.
Theo Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương), đơn vị chủ trì soạn thảo cho biết, trước đây, Bộ Công Thương đã đưa ra phương án điện một giá bằng giá bình quân sinh hoạt (1.864,44 đồng/kWh) đã được đưa ra lấy ý kiến. Tuy nhiên, phương án này không nhận được sự ủng hộ của phần đông các bộ, ngành đã lấy ý kiến.
Lý giải điều này, Bộ Công Thương cho biết, nếu áp phương án một giá bằng giá sinh hoạt bình quân tiền điện thì các khách hàng sử dụng mục đích sinh hoạt có mức sử dụng điện dưới 200 kWh/tháng (khoảng 18,7 triệu khách hàng) phải trả tăng từ 19.000 đến 39.000 đồng/khách hàng/tháng.
Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội hàng năm tăng từ mức trên 1.000 tỉ đồng/năm lên khoảng 1.240 tỉ đồng/năm (tăng thêm khoảng 240 tỉ đồng/năm) do mức giá điện một giá cao hơn so với giá bậc 1 hiện hành.
“Nếu áp giá điện một giá ở mức bằng mức giá điện bình quân thì để đảm bảo giá điện sinh hoạt bình quân không đổi sẽ phải điều chỉnh tăng mức giá bán lẻ ở các mức dưới 700 kWh/tháng. Phương án này có lợi cho các khách hàng sử dụng điện nhiều nhưng sẽ ảnh hưởng tới trên 98% khách hàng sử dụng điện, đặc biệt là các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình trong xã hội” - Đơn vị soạn thảo nêu quan điểm.
Đồng thời, theo Cục Điều tiết Điện lực, việc áp dụng giá điện một giá cho tất cả các đối tượng khách hàng sẽ không khuyến khích được việc sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả.
Đoàn liên ngành kiểm tra công tác ghi chỉ số công tơ điện tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM. Ảnh: TP
Trong khi đó, các phương án sửa đổi phải thực hiện theo nguyên tắc: Đảm bảo giữ nguyên mức giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt hiện hành, chi phí tiền điện của đa số các khách hàng sử dụng điện không tăng; Ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền điện cho các khách hàng sử dụng điện là các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội tiếp tục duy trì như mức hiện nay.
Bộ Công Thương đề xuất hai phương án, trong đó có phương án điện một giá.
Phân tích cụ thể từng phương án đề xuất đưa ra trong dự thảo, Bộ Công Thương cho hay, với các phương án 1, phương án 2A, 2B thì các khách hàng sử dụng điện trung bình hàng tháng dưới 700 kWh (chiếm trên tỉ lệ trên 98% tổng số khách hàng) có chi phí trả tiền điện bằng nhau do giá 4 bậc thang đầu của các phương án giống nhau.
Nếu phương án 1 được áp dụng thì biểu giá điện cho khách hàng sẽ có 5 bậc giảm 1 bậc so với biểu giá điện hiện hành. Nếu phương án 2A hoặc 2B áp dụng, khách hàng sẽ có quyền lựa chọn áp dụng giá điện bậc thang hoặc biểu giá một giá phù hợp với thực tế sử dụng điện của gia đình. Sau 12 tháng, khách hàng có thể tiếp tục áp dụng giá điện đang áp dụng hoặc đổi sang biểu giá khác.
Mức 300 kWh/tháng phải trả tiền điện cao hơn
Bộ Công Thương cũng cho biết, trên cơ sở số liệu thực tế sử dụng của các khách hàng sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt, Bộ này đã tổng hợp chi phí tiền điện của các khách hàng sử dụng điện mục đích sinh hoạt.
Theo đó, khách hàng sử dụng 100 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 2.800 đồng. Khách hàng sử dụng 200 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 2.800 đồng. Khách hàng sử dụng 400 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 12.800 đồng. Khách hàng sử dụng 500 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 7.200 đồng; Khách hàng sử dụng 600 kWh chi phí tiền điện sẽ giảm khoảng 1.600 đồng.
Riêng các khách hàng nếu sử dụng ở mức 300 kWh chi phí tiền điện sẽ tăng do ghép bậc 201-300 kWh và 301-400 kWh thành bậc mới. Số tiền phải trả tăng thêm khi sử dụng ở mức 300 kWh là 7.100 đồng.
Bộ Công Thương cũng nêu quan điểm, nếu phương án 2A và 2B được áp dụng, khi khách hàng lựa chọn biểu giá theo phương án 1 giá sẽ hạn chế những nhược điểm của giá điện bậc thang. Đặc biệt là những khách hàng sử dụng điện ở mức cao như việc tiền điện tăng bất thường vào các tháng nắng nóng, sai lệch về thời điểm ghi chỉ số công tơ hàng tháng.
"Các phương án nêu trên đã khắc phục được một phần biểu giá bán lẻ điện cho mục đích sinh hoạt hiện hành. Các phương án đưa ra lấy ý kiến đều có những ưu và nhược điểm. Trên cơ sở ý kiến góp ý của các cơ quan, đơn vị, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, đánh giá để hoàn chỉnh, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định, dự kiến áp dụng từ năm 2021" - Bộ Công Thương cho biết.
