Sáng 6-6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà theo sự phân công của Thủ tướng đã đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH).
Sau khi cập nhật những kết quả nổi bật về kinh tế - xã hội trong tháng 5 và năm tháng đầu năm 2024, báo cáo về những giải pháp trọng tâm mà Chính phủ tập trung triển khai để giải quyết những vấn đề mà QH, cử tri và nhân dân quan tâm, Phó Thủ tướng đề cập đến các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong điều hành kinh tế vĩ mô.
Giá vàng đã giảm
Với các vấn đề nóng mà QH, cử tri quan tâm, Phó Thủ tướng đã giải trình, nhấn mạnh nhiều điểm cốt yếu, trong đó Chính phủ đã quyết liệt triển khai các giải pháp ổn định thị trường vàng.
Theo Phó Thủ tướng, trước biến động phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường vàng, Chính phủ, Thủ tướng đã có hàng loạt chỉ đạo, đôn đốc Ngân hàng Nhà nước khẩn trương thực hiện các giải pháp quản lý, bình ổn thị trường vàng như đấu thầu, tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý nghiêm vi phạm, chỉ đạo tổ chức thực hiện quy định về hóa đơn điện tử có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế…
“Từ ngày 3-6, Ngân hàng Nhà nước đã chủ động bán vàng thông qua hệ thống bốn ngân hàng thương mại nhà nước. Kết thúc phiên ngày 5-6, giá vàng SJC đã giảm, bán ra ở mức 77,98 triệu đồng/lượng” - Phó Thủ tướng thông tin và cho biết thời gian tới Chính phủ tiếp tục chỉ đạo tập trung nghiên cứu, chủ động phản ứng chính sách kịp thời, triển khai quyết liệt các giải pháp bình ổn thị trường vàng, bảo đảm sử dụng các công cụ điều hành của Nhà nước hiệu quả, hiệu lực, kịp thời.
Trong đó có việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 phù hợp với bối cảnh tình hình mới, bảo đảm thị trường vàng phát triển ổn định, lành mạnh, minh bạch, hiệu quả, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn tình trạng vàng hóa nền kinh tế.
Đây cũng là vấn đề nóng nhưng trong phiên chất vấn chỉ có đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đặt câu hỏi. Theo ông Hòa, hiện cử tri rất quan tâm và mong muốn Phó Thủ tướng chia sẻ thêm về cung - cầu của vàng hiện nay để người dân yên tâm. “Người dân băn khoăn việc NHNN chỉ có bán vàng thì kéo dài đến bao giờ, khi nào dừng, nhu cầu như vậy có đảm bảo cung hay không?” - ĐB Hòa nêu câu hỏi.
Dù vậy, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chưa có cơ hội trả lời trực tiếp mà sẽ trả lời bằng văn bản vì hết giờ.
Bán dẫn sẽ cất cánh?
ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) và nhiều ĐB quan tâm đến lĩnh vực bán dẫn. Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc.
“Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về cơ hội tham gia vào ngành công nghiệp hấp dẫn này của Việt Nam (VN)? VN cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn?” - ĐB Nga hỏi.
Trả lời, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết thời gian qua, Thủ tướng và các bộ, ngành rất quyết liệt để triển khai. “VN là đất nước có nhiều lợi thế và là một trong những nước phát triển kinh tế số rất nhanh. Người VN cũng rất yêu toán học, khéo léo…” - Phó Thủ tướng đánh giá và cho biết trong giảng dạy, chúng ta quan tâm đào tạo khá toàn diện, từ công nghệ thông tin đến vật liệu, vật lý… là những lĩnh vực liên quan đến ngành công nghiệp này.
“VN hoàn toàn có cơ hội để tham gia sâu vào lĩnh vực này” - Phó Thủ tướng khẳng định và nhấn mạnh vào việc đào tạo nguồn nhân lực cho các khâu trong ngành bán dẫn.
Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn
Sau 2,5 ngày làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ nôi dung chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp 7 với bốn nhóm vấn đề gồm TN&MT, Công Thương, Kiểm toán Nhà nước và VH-TT&DL.
Tại phiên chất vấn có 193 lượt đại biểu phát biểu, trong đó 162 đại biểu chất vấn, 31 lượt tranh luận.
Theo phân công của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã tham gia báo cáo, giải trình, làm rõ thêm về những vấn đề thuộc trách nhiệm điều hành của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội; cùng tham gia trả lời chất vấn có bộ trưởng các bộ NN&PTNT, Xây dựng, Tài chính, TT&TT, Bộ trưởng – Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc.
Qua phiên chất vấn cho thấy các nội dung chất vấn đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, đúng, trúng những vấn đề mà cử tri, Nhân dân cả nước và các Đại biểu Quốc hội quan tâm.
Điều này tiếp tục khẳng định đây là hình thức giám sát tối cao hiệu quả của Quốc hội; phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn trên tinh thần xây dựng.
Chủ tịch Quốc hội TRẦN THANH MẪN
Giơ biển tranh luận, ĐB Tạ Văn Hạ (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) cho rằng sau đại dịch COVID-19, đặc biệt là chiến tranh thương mại giữa các nước lớn khiến chuỗi cung ứng chip toàn cầu bị đứt gãy thì đây là cơ hội rất tốt với VN. “Chúng ta kỳ vọng đón lấy cơ hội này để trở thành “miền đất hứa” thu hút ngành công nghiệp bán dẫn này” - ĐB Hạ đánh giá.
ĐB Hạ cho rằng chúng ta đã chuẩn bị tốt nguồn nhân lực nhưng vấn đề hiện nay là làm sao tận dụng được cơ hội sớm nhất, nhanh nhất, biến lợi thế thành tiềm năng, biến tiềm năng thành lợi thế để thu hút các nhà đầu tư.
Theo ĐB, các nước như Trung Quốc đã bỏ ra 45,5 tỉ USD, Hàn Quốc bỏ hơn 7 tỉ USD để hỗ trợ cho ngành công nghệ bán dẫn này.
“Hệ thống chính sách của Việt Nam như thế nào, chúng ta phải chuẩn bị những gì để thu hút được các nhà đầu tư. Ở Việt Nam, nhiều doanh nghiệp công nghiệp bán sản phẩm cho Mỹ sử dụng nhưng bán trong nước “không ai mua”. Vậy phải làm như thế nào để khuyến khích, tạo ra động lực, tiềm năng nội tại của đất nước?”- ĐB đặt vấn đề.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng việc tham gia đầy đủ các chuỗi giá trị, nắm bắt các khâu trong ngành công nghiệp này “là cả vấn đề”. VN có lợi thế được các nước đang làm chủ công nghệ sản xuất có thể ưu tiên chuyển giao một phần công nghệ nhưng việc nắm bắt công nghệ, làm chủ sản xuất không đơn giản do phải nghiên cứu cơ bản, kết hợp nhiều khâu khác nhau và triển khai một cách lâu dài.
Phó Thủ tướng cho hay hiện Thủ tướng đã chỉ đạo đầu tư một số trung tâm khoa học công nghệ để phục vụ nghiên cứu cơ bản và các trường đại học có thể dùng chung. Cùng với đó là việc đầu tư một số trung tâm đổi mới sáng tạo để tiến hành những khâu ban đầu cũng như nghiên cứu cơ bản để có thể làm chủ được các bước sau.
“Những đầu tư này rất lớn, chẳng hạn khu vực sản xuất thử cũng phải đầu tư 7 tỉ USD” - Phó Thủ tướng nói và nhấn mạnh cần sự tham gia của cả Nhà nước và doanh nghiệp.
Thách thức nào đang cản trở Chính phủ?
ĐB Trần Quang Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) đề nghị Phó Thủ tướng cho biết điểm nhấn quan trọng nhất mà Chính phủ đã làm được trong thời gian vừa qua cũng như những thứ tự ưu tiên trong cải cách thể chế cần tập trung thực hiện trong thời gian tới?
Phó Thủ tướng nói trong cải cách thủ tục hành chính, ưu tiên lớn nhất hiện nay là kiện toàn cơ quan quản lý, đã giảm được gần như tất cả các Tổng cục để giảm đi các cơ quan trung gian.
“Khi cắt giảm bao nhiêu cơ quan trung gian thì tương đương cắt đi bấy nhiêu % thủ tục hành chính”.- Phó Thủ tướng nói và đánh giá đây là vấn đề lớn nhất đã làm được
Thứ hai, Phó Thủ tướng cho biết hiện đang tăng cường giải quyết các thủ tục trực tuyến với mục tiêu đề ra là sẽ đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính trên cấp độ 4.
“Nói gọn lại là ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, kết hợp với cung cấp dịch vụ công trực tuyến; cải cách tổ chức, bộ máy, con người, tôi cho đó là hai vấn đề lớn nhất” - Phó Thủ tướng nói.
Ngoài ra, theo ông, các ĐBQH cũng đóng góp phần rất quan trọng vào cải cách hành chính.
“Với từng nghị định, thông tư, Thủ tướng đã yêu cầu rất rõ là phải cắt giảm tuyệt đối các thủ tục. Chúng ta hướng tới nếu có nhiều bộ thủ tục trong một dự án sẽ tích hợp trong một bộ thủ tục” - ông Hà nói thêm.
ĐB Phan Đức Hiếu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) nhận định thời gian qua, QH, Chính phủ, các bộ, ngành đã rất quyết liệt, có nhiều giải pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong phục hồi sản xuất, kinh doanh, ổn định đời sống kinh tế - xã hội. ĐB Hiếu đặt vấn đề trong quá trình tổ chức, thực thi các giải pháp đó có gặp thách thức nào hay không và nếu có thì giải pháp khắc phục là gì.
Công nhận câu hỏi của ĐB Hiếu “hay” và nhận định ĐB quan tâm rất sát đến hoạt động của Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay: “Để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, đã có nhiều giải pháp được đề ra. Về thể chế, Chính phủ sẽ sớm ban hành các văn bản pháp lý liên quan; gắn trách nhiệm cụ thể với các chủ thể quản lý và “chống đùn đẩy””.
“Tức là các văn bản pháp luật phải rõ ràng trách nhiệm, cụ thể trách nhiệm” - Phó Thủ tướng giải thích.
******
BÊN HÀNH LANG QUỐC HỘI
ĐB TRẦN KIM YẾN (Đoàn ĐBQH TP.HCM):
Nhắc nhớ nhiệm vụ với các tư lệnh ngành
Bốn nhóm vấn đề được lựa chọn để chất vấn tại kỳ họp này là những vấn đề nóng, nhận được sự quan tâm của dư luận. Những câu hỏi chất vấn mà ĐB đặt ra cũng rất sát và có tác dụng về mặt xã hội, như vấn đề giá vàng, giá vé máy bay… sau khi ĐB phản ánh, cơ quan chức năng vào cuộc thì đã có sự hạ nhiệt.
Câu trả lời đúng của các bộ trưởng đi vào trọng tâm, làm rõ vấn đề như mong muốn của ĐB. Thông qua các chất vấn cũng một lần nữa nhắc nhớ các nhiệm vụ cần thực thi đối với mỗi bộ trưởng.
Dù vậy, một số nội dung tôi cho rằng các ĐB đặt câu hỏi chung chung và bộ trưởng cũng trả lời chung chung, chưa đi tới cùng vấn đề. Chẳng hạn, việc sử dụng cát biển thay thế cát sông trong xây dựng các dự án trọng điểm quốc gia, phục vụ đời sống nhân dân. Chúng ta không thể đánh cược với môi trường, đó là cát mặn nên cần có đánh giá cụ thể với những bước đi thận trọng để vừa đảm bảo tiến độ công trình vừa không làm ảnh hưởng đến môi trường.
Thời gian diễn ra chất vấn và trả lời chất vấn chỉ có 2,5 ngày với bốn lĩnh vực nên chủ trì điều hành là Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn đã rất linh hoạt để các bộ trưởng, trưởng ngành có thể trả lời, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của ĐB.
Có những vấn đề mà ĐB đưa ra nhưng không thuộc phạm vi chất vấn thì người điều hành đã yêu cầu trả lời bằng văn bản để có thêm thời gian cho các đại biểu khác. Cách làm này theo tôi rất hay. Thứ nhất giúp các câu hỏi được tập trung, đi đúng trọng tâm. Thứ hai, việc trả lời của các tư lệnh ngành cũng sẽ sát với vấn đề đang được đặt ra trong thực tiễn.
-----
ĐB TRỊNH XUÂN AN (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai):
Lời hứa, cam kết của trưởng ngành phải đi vào thực tiễn
Tôi cho rằng phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ bảy đã rất thành công. Bộ trưởng Bộ TN&MT và tổng Kiểm toán Nhà nước dù lần đầu đăng đàn trả lời chất vấn nhưng đã chuẩn bị nội dung rất kỹ lưỡng.
Các cơ quan được lựa chọn chất vấn cũng đã có những báo cáo rất cụ thể, cung cấp các thông tin đầy đủ để các ĐB trên cơ sở đó đánh giá, nhìn nhận, đặt câu hỏi rõ ràng, đúng trọng tâm.
Ở đây cũng phải nói đến tinh thần trách nhiệm của các ĐBQH khi đặt câu hỏi không chỉ là hỏi thông tin một cách thuần túy mà đã đưa, gợi ra những giải pháp cho các vấn đề. Các câu trả lời của bộ trưởng, trưởng ngành tuy có những nội dung cần tranh luận làm rõ nhưng cơ bản là thẳng thắn, đưa ra các giải pháp rất cụ thể.
Tôi cũng đánh giá cao sự điều hành linh hoạt, mềm mại của Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn, giúp người chất vấn và người trả lời chất vấn có sự tự tin, có không gian để thể hiện những nội dung muốn truyền tải…
Tuy nhiên, tôi cho rằng khâu quan trọng nhất trong chất vấn và trả lời chất vấn là những lời hứa, những cam kết của các tư lệnh ngành phải được đi vào thực tiễn.
Quyết tâm chính trị được thể hiện rất cao rồi nhưng những cam kết đó phải được đi vào thực tế một cách nhanh nhất, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa, tránh trường hợp vài năm sau chúng ta lại phải hỏi lại nhau là vấn đề đó đã xử lý được chưa, hay đã được thực hiện ra sao…
Tôi mong nghị quyết được ban hành sau phiên chất vấn sẽ nêu cụ thể nhiệm vụ mà các trưởng ngành phải làm, thời gian hoàn thành… để tạo sự chuyển biến trong thực thi chức trách, nhiệm vụ.
