Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản ước tính hiện có đến 90% lượng thịt heo bán trên thị trường nội địa hằng ngày là thịt nóng (thịt mới mổ). Điều này có nghĩa là thịt nóng đang lấn át thịt mát (thịt cấp đông) nhưng thịt mát được dự báo sẽ trở thành xu hướng tiêu dùng mới trong thời gian tới.
Chính vì vậy các cơ quan quản lý đã tạo ra hành lang pháp lý nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển thịt mát.
Bước chuyển mình của ngành thịt Việt Nam
Một loạt doanh nghiệp đang đầu tư nhiều nguồn lực để chiếm lĩnh thị trường thịt mát. Mới đây nhất, Masan đã xây dựng tổ hợp chế biến thịt tại Hà Nam, có công suất 1,4 triệu con heo/năm, tương đương 140.000 tấn với tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỉ đồng.
Đáng chú ý, một trong những sản phẩm của tổ hợp này được Masan tung ra thị trường là loại thịt mát. Ông Matthys Van Der Lely, Tổng Giám đốc ngành thịt Tập đoàn Masan Nutri-Science (MNS), cho biết sản phẩm này được chế biến theo công nghệ hiện đại và heo được làm ngất trước khi giết mổ nhằm đảm bảo chất lượng thịt, sau đó hệ thống làm lạnh giúp thịt duy trì nhiệt độ 0-4 độ C. “Thói quen tiêu dùng thịt của người Việt sẽ thay đổi, nếu có sản phẩm tốt và an toàn, giá cả cạnh tranh thì chắc chắn họ sẽ mua” - ông Matthys Van Der Lely tự tin.
Không chỉ Masan, nhà máy giết mổ, chế biến thịt heo tại Nam Định do Công ty Biển Đông và Deheus liên kết mới đây cũng đã đi vào hoạt động với công suất lên đến 350.000 heo thịt mỗi năm. Đặc biệt, ông lớn Vissan cũng đang hướng dẫn khách hàng cách tiêu dùng mới chuyển từ thói quen sử dụng thịt nóng sang thịt mát.
Ông Nguyễn Ngọc An, Tổng Giám đốc Vissan, giải thích hiện nay chi phí vận chuyển cho thịt nóng rất cao vì phải giao hàng hằng ngày. Do đó, khi chuyển qua thịt mát thì chi phí này thấp đi, do bảo quản lạnh nên có thể để bán nhiều ngày, vận chuyển đi xa được, thậm chí một tuần giao hàng một lần cũng được.
Mặt khác, thịt mát không bị ảnh hưởng đến chất lượng thịt do được bảo quản lạnh, sản xuất theo một công nghệ đặc biệt làm chậm quá trình phát triển vi sinh, đảm bảo hơn về an toàn vệ sinh thực phẩm. “Sản xuất thịt mát còn giúp tối đa hóa công suất hoạt động của nhà máy, giảm ách tắc trong quá trình lưu thông. Thay vì tập trung giết mổ trong vài giờ để kịp đưa ra thị trường vào sáng hôm sau, chúng tôi có thể chế biến từ trước đó và làm mát sẵn. Nhờ đó, tình trạng quá tải công suất nhà máy, đặc biệt vào dịp cận Tết, đã giảm hẳn” - ông An phân tích.
Ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, đánh giá việc xây dựng những nhà máy sản xuất thịt mát đúng nghĩa là một cuộc chuyển mình của ngành thịt Việt Nam. Bởi lâu nay thịt mát là sản phẩm được tiêu thụ chủ yếu tại các quốc gia tiên tiến trên thế giới, trong khi tại nước ta còn hạn chế.
Thịt mát sẽ trở thành xu hướng tiêu dùng mới trong thời gian tới. Trong ảnh: Khách hàng đang tìm mua thịt mát tại một cửa hàng trên địa bàn TP.HCM. Ảnh: PM
Giá cao là rào cản lớn nhất
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết mới đây Việt Nam đã ban hành tiêu chuẩn quốc gia về thịt mát. Qua đó nhằm định hướng sản xuất, kinh doanh thịt chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, phục vụ người tiêu dùng trong nước và tiến tới xuất khẩu.
“Chế biến thịt mát là mục tiêu hướng đến trong quá trình chuyển đổi cơ cấu sản xuất từ nhỏ lẻ sang chế biến công nghiệp, quản lý theo chuỗi, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đáp ứng các tiêu chí xuất khẩu của các thị trường” - Bộ trưởng Cường nhấn mạnh.
Theo Bộ NN&PTNT, sản lượng thịt heo đạt 3,8 triệu tấn trong năm 2018, tăng 2,2% so với cùng kỳ. Việt Nam là nước sản xuất thịt heo lớn thứ bảy thế giới, sau Trung Quốc, Mỹ, Đức, Tây Ban Nha, Brazil và Nga. |
Những nỗ lực của Bộ NN&PTNT rất đáng ghi nhận nhằm đem đến một thị trường thịt an toàn cho người dân. Chuyên gia nông nghiệp Võ Tòng Xuân nhận xét Việt Nam vẫn là một trong ít nước còn bán thịt nóng, nghĩa là sau khi giết mổ đem đi tiêu thụ ngay. Nhiều người lầm tưởng thịt dạng này ngon, tươi nhưng thực tế bị giảm chất lượng do không kìm hãm được hoạt động của vi sinh vật và enzyme, rất khó để kiểm soát tình trạng an toàn vệ sinh.
“Với cách tiếp cận thịt mát theo xu hướng quốc tế sẽ là một trong những giải pháp giúp giải quyết được bài toán đảm bảo an toàn thực phẩm cho đến tạo được đầu ra cho xuất khẩu giúp ngành chăn nuôi không rơi vào tình trạng bấp bênh như thời gian qua. Tuy nhiên, để thuyết phục người tiêu dùng chuyển thói quen sử dụng thịt nóng sang thịt mát cần thời gian và sự tuyên truyền, định hướng một cách liên tục” - ông Xuân nói.
Đồng quan điểm, nhiều ý kiến cho rằng để sản phẩm thịt mát tiếp cận với số đông người tiêu dùng thì giá cả cần hợp lý hơn. Bởi lẽ hiện nay giá thịt mát bán tại các siêu thị, cửa hàng vẫn cao hơn 20%-30% so với thịt nóng ở các chợ và đây là rào cản lớn nhất khiến người tiêu dùng chưa mặn mà với thịt mát.
Heo được “chết êm ái” Theo Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, thịt mát là thịt heo ngay sau khi giết mổ được qua quy trình làm mát để đạt nhiệt độ tâm sản phẩm ở phần thịt dày nhất 0-4 độ C trong thời gian 16-24 giờ. Heo nguyên liệu dành cho thịt mát được yêu cầu phải có nguồn gốc rõ ràng, do cơ quan kiểm tra thú y xác nhận; không được vận chuyển liên tục quá tám giờ, được nghỉ ngơi ít nhất sáu giờ trước khi giết mổ. Bên cạnh đó, heo nguyên liệu làm thịt mát phải được làm ngất trước khi giết mổ (chết êm ái), được làm mát ở dải nhiệt độ 0-4 độ C trong thời gian 16-24 giờ sau giết mổ, sau đó pha thịt trong phòng lạnh 7-12 độ C. Khi bán cũng phải duy trì bảo ôn trong dải nhiệt độ 0-4 độ C… |