Theo VASEP, thời gian qua, TQ đã giảm khối lượng nhập khẩu, đặc biệt là với các mặt hàng như gạo, sắn và dăm gỗ... khiến xuất khẩu của Việt Nam gặp khó. Không chỉ vậy, TQ còn tăng rào cản kỹ thuật với một số mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam.
Trong đó, với mặt hàng thủy sản, các doanh nghiệp đang gặp một số khó khăn như thông tin mạng quản lý phía TQ yêu cầu, muốn xuất khẩu vào nước này thì nhà máy chế biến phải có code vào TQ và nhà xuất khẩu phải nằm trong danh sách được nước này phê chuẩn.
Trong khi theo quy định của Cơ quan Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản Việt Nam (Nafiqad) thì chỉ cần nhà sản xuất có trong danh sách được công nhận xuất khẩu sang TQ. Trong danh sách các sản phẩm thủy sản xuất khẩu sang TQ, một số chưa được đưa vào danh mục được phép nhập khẩu từ Việt Nam vào TQ, ví dụ như cá hồi… Cục Nafiqad đã có nhiều công văn sang TQ nhưng vẫn chưa có trả lời chính thức.
Chế biến tôm xuất khẩu.
Ngoài ra, trong bối cảnh các nhà nhập khẩu TQ tăng mua (theo cả chính ngạch lẫn tiểu ngạch) thì TQ đã yêu cầu có chứng nhận về chất lượng, nguồn gốc… do Nafiqad cấp đối với các lô hàng thủy sản nhập khẩu. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp và thương lái TQ đã không hoặc hạn chế đi việc thu mua theo con đường tiểu ngạch như trước đây.
Với mục tiêu đẩy mạnh việc xuất khẩu ổn định thủy sản sang thị trường TQ và tránh những tác động tiêu cực, VASEP đề nghị Chính phủ, Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương cần tháo gỡ những rào cản kỹ thuật và thủ tục hành chính như báo cáo ở trên.
Theo VASEP, Bộ NN&PTNT cần có được cơ sở dữ liệu và thống kê chính xác về sản lượng thủy sản thực tế để có cơ sở đánh giá cung cầu. Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương cần làm việc với TQ kiến nghị mở rộng danh mục sản phẩm thủy sản được phép nhập khẩu từ Việt Nam.
