Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ xây dựng đưa ra 10 giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030.
Những đề xuất này nhằm giúp hiện thực hóa mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, tạo cơ hội an cư cho người lao động, công nhân và người thu nhập thấp.
1. Ban hành nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đề xuất Quốc hội ban hành nghị quyết thí điểm để thể chế hóa Chỉ thị 34-CT/TW của Ban Bí thư, giúp đơn giản hóa quy trình phê duyệt, rút ngắn thời gian đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể quyết định chủ trương đầu tư mà không cần thực hiện theo Luật Đầu tư. Việc này sẽ giúp các dự án nhà ở xã hội được triển khai nhanh hơn, giảm tình trạng ách tắc trong thủ tục hành chính.
2. Cơ chế riêng cho nhà ở xã hội của lực lượng vũ trang
HoREA đề xuất giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an triển khai dự án nhà ở xã hội trên quỹ đất quốc phòng, an ninh đã chuyển đổi. Hai bộ này được chỉ định doanh nghiệp làm chủ đầu tư hoặc tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, đồng thời chủ động quyết định phân kỳ đầu tư và đối tượng mua nhà.
Cách làm này giúp tận dụng tối đa nguồn lực đất đai trong khi vẫn đảm bảo nhu cầu nhà ở cho lực lượng vũ trang.
3. Điều chỉnh hệ số sử dụng đất và mật độ dân số
HoREA đề xuất tăng hệ số sử dụng đất và quy mô dân số lên tối đa 1,5 lần so với quy chuẩn để tăng số lượng căn hộ nhà ở xã hội.
Việc điều chỉnh này nhằm giúp tận dụng hiệu quả quỹ đất, gia tăng nguồn cung và góp phần giảm giá thành căn hộ, giúp người thu nhập thấp có cơ hội tiếp cận nhà ở dễ dàng hơn.
4. Hỗ trợ tín dụng cho chủ đầu tư nhà ở xã hội
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM kiến nghị bỏ hạn chế cho vay của Ngân hàng Chính sách Xã hội đối với chủ đầu tư nhà ở xã hội. Đồng thời, đề nghị Ngân hàng Phát triển Việt Nam công bố các điều kiện vay vốn và hướng dẫn các ngân hàng thương mại triển khai gói tín dụng ưu đãi 145.000 tỉ đồng để có lãi suất .
Việc hỗ trợ tài chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo các dự án nhà ở xã hội có thể triển khai mà không gặp rào cản về vốn.
5. Điều chỉnh lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội
HoREA đề nghị Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định áp dụng mức lãi suất vay ưu đãi 4,7%/năm đối với hộ nghèo khi vay mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội trong năm 2025 tại Ngân hàng Chính sách Xã hội.
Việc áp dụng mức lãi suất 4,7%/năm sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người thu nhập thấp, đảm bảo chính sách hỗ trợ nhà ở thực sự phát huy hiệu quả.
6. Chính sách thuế ưu đãi cho nhà ở xã hội cho thuê
HoREA đề xuất Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung quy định trong Luật Thuế giá trị gia tăng và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong đó áp dụng thuế suất 3% thuế giá trị gia tăng và 6% thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các dự án nhà ở xã hội được xây dựng chỉ để cho thuê.
Điều này nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào mô hình này, giúp tăng nguồn cung nhà ở xã hội.
7. Điều chỉnh quy định về nghĩa vụ nhà ở xã hội
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đề nghị sửa đổi khoản 2 Điều 78 Nghị định 100/2024/NĐ-CP để cho phép chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại chưa thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội có thể lựa chọn một trong ba phương án.
Các phương án gồm: xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% trong dự án, bố trí quỹ đất ở vị trí khác, hoặc nộp tiền tương đương để phát triển nhà ở xã hội. Quy định này nhằm đảm bảo tính linh hoạt, giúp các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ một cách hợp lý hơn.
8. Công nhận nhà trọ dài hạn là nhà ở xã hội
Hiệp hội đề xuất bổ sung quy định công nhận nhà trọ cho thuê dài hạn là một loại hình nhà ở xã hội. Điều này giúp các chủ nhà trọ hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng, thuế và hỗ trợ tài chính để cải tạo, nâng cấp chất lượng chỗ ở cho công nhân, lao động nhập cư.
9. Cải cách thủ tục hành chính trong phát triển nhà ở xã hội
Một trong những trở ngại lớn nhất đối với sự phát triển nhà ở xã hội là quy trình thủ tục hành chính chậm trễ.
Do đó, HoREA kiến nghị Ủy ban nhân dân các địa phương chỉ đạo quyết liệt việc phối hợp giữa các sở, ngành để rút ngắn thời gian phê duyệt chủ trương đầu tư, quy hoạch và cấp phép xây dựng.
10. Bố trí quỹ đất hợp lý cho nhà ở xã hội
HoREA đề xuất Thủ tướng chỉ đạo các địa phương đảm bảo quỹ đất phù hợp để phát triển nhà ở xã hội, tạo điều kiện cho nhà đầu tư thỏa thuận về quyền sử dụng đất thay vì phụ thuộc vào quỹ đất công.
Việc mở rộng cơ hội tiếp cận đất đai cho doanh nghiệp sẽ giúp tăng nguồn cung nhà ở xã hội trên thị trường.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), nếu các giải pháp này được triển khai hiệu quả, thị trường nhà ở xã hội sẽ có những bước phát triển đột phá, giúp người lao động có cơ hội sở hữu nhà ở với giá hợp lý.
Ông Châu nhấn mạnh: “Chúng ta cần quyết liệt hơn trong việc cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp và có các chính sách tài chính linh hoạt để thị trường nhà ở xã hội phát triển đúng hướng.”
Tuy nhiên, để hiện thực hóa những đề xuất này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các bộ ngành và doanh nghiệp bất động sản.
Các địa phương cũng cần chủ động vào cuộc để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, giúp hàng triệu người lao động, công nhân có cơ hội sở hữu nhà ở với mức giá hợp lý trong tương lai gần.
