Dự án Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt tại các khu vực trọng điểm TP Huế (gọi tắt là Dự án bãi rác Hương Bình) dự án được khởi công năm 2018 với quy mô 20 ha, tổng vốn đầu tư gần 86 tỉ đồng.
Thế nhưng sau bảy năm, dự án này vẫn chưa được hoàn thành và vừa bị Thanh tra TP Huế chỉ ra nhiều vi phạm.
Nghiệm thu rồi... mang về kho cất vì sợ mất
Theo đó, tại Gói thầu số 19 thuộc dự án này, chủ đầu tư đã thực hiện nghiệm thu, thanh toán hạng mục phòng cháy chữa cháy (PCCC) và thiết bị PCCC bao gồm ba thiết bị với tổng giá trị 323 triệu đồng. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra thực tế, các thiết bị này hoàn toàn không có tại công trình.
Giải trình về việc này, Ban QLDA cho biết sau khi lắp đặt và nghiệm thu thanh toán xong, do đơn vị thi công sợ bị mất nên đã đem về cất kho của đơn vị thi công. Việc này Ban và nhà thầu có lập biên bản cam kết về việc cất giữ thiết bị.
Thanh tra TP Huế xác định Ban quản lý dự án chịu trách nhiệm về việc đồng ý cho mang thiết bị ra khỏi công trình và buộc phải lắp đặt lại khi nghiệm thu hoàn thành gói thầu và đưa dự án vào vận hành.
Bên cạnh đó, chất lượng thi công xây dựng tại Gói thầu số 8 cũng phát hiện các hạng mục công việc làm khe co, khe giãn, khe dọc của một số tuyến đường bê tông chưa đủ điều kiện nghiệm thu theo quy định.
Cụ thể, là một số khe, vị trí chưa chèn bitum nhựa đường theo thiết kế nhưng Ban đã nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành.
Bên cạnh đó, hạng mục bê tông gia cố mái taluy (tuyến số 2 và 3) đã xuất hiện hư hỏng do ảnh hưởng mưa bão từ các năm trước nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục, sửa chữa.
Qua kiểm tra, Thanh tra cũng phát hiện tại Gói thầu số 8 và số 19, nhiều vị trí thi công chưa đảm bảo kích thước lớp kết cấu theo bản vẽ thiết kế. Việc này dẫn đến khối lượng thực tế thấp hơn khối lượng đã nghiệm thu, tương ứng số tiền chênh lệch phải giảm trừ là hơn 205 triệu đồng.
Nguy cơ dự án xử lý rác thiếu rác
Dự án được phê duyệt từ năm 2017, triển khai từ 2018-2020 nhưng sau 5 lần điều chỉnh, đến nay vẫn chưa hoàn thành làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình và do chưa xác định được thời điểm có rác để vận hành nên lắp đặt thiết bị sẽ dễ hư hỏng do thời tiết, mất cắp.
Đặc biệt, Thanh tra chỉ rõ nghịch lý về nguồn rác đầu vào. Nhà máy được thiết kế công suất xử lý 150 tấn/ngày đêm. Tuy nhiên, hiện nay rác thải sinh hoạt của TP Huế đã được chuyển về Nhà máy điện rác Phú Sơn (công suất 600 tấn/ngày đêm).
Lượng rác còn lại tại khu vực lân cận dự án chủ yếu tập trung ở địa bàn các phường Phong Điền, Phong Thái, Phong Thu, Phong Dinh chỉ khoảng 40 tấn/ngày đêm và đang được xử lý tại bãi rác khác.
"Vì vậy, với công suất thiết kế được phê duyệt xử lý 150 tấn/ngày đêm thì hiện nay chưa xác định được cụ thể nguồn cung cấp rác, khối lượng và công suất vận chuyển đến Bãi rác Hương Bình" - kết luận thanh tra nêu rõ.
Thêm vào đó, tuyến đường độc đạo (Tỉnh lộ 16) dẫn vào bãi rác đã xuống cấp nghiêm trọng, gây khó khăn lớn cho việc vận chuyển.
Trước nguy cơ lãng phí ngân sách lớn, Thanh tra TP Huế đã kiến nghị Chủ tịch UBND Thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan rà soát, đánh giá lại toàn bộ hiệu quả đầu tư của dự án này để có phương án xử lý phù hợp.
Trước đó PLO đã phản ánh, dự án được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) phê duyệt năm 2017, khởi công năm 2018 với quy mô 20 ha, tổng vốn đầu tư gần 86 tỉ đồng. Theo kế hoạch, công trình có công suất 150 tấn rác/ngày đêm này phải vận hành từ quý IV-2022.
Ghi nhận thực tế vào đầu tháng 12-2025, tại công trường không có công nhân hay các trang thiết bị máy móc. Hàng loạt hạng mục đã thành hình như hố chôn lấp, hồ điều hòa, tháp nước, nhà điều hành... nay trong tình trạng bỏ hoang. Dự án đã được giải ngân hàng chục tỉ đồng đứng trước nguy cơ lãng phí.
