Sáng 14-8, tiếp tục phiên họp chuyên đề pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi.
Theo dự thảo luật, phân bón, tàu khai thác thủy sản xa bờ, lưu ký chứng khoán... sẽ chịu thuế VAT 5% thay vì không chịu thuế như hiện nay.
Tranh luận việc áp thuế VAT 5% với mặt hàng phân bón
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh, có ý kiến trong Thường trực Ủy ban cho rằng việc chuyển phân bón sang chịu thuế suất 5% khiến nông dân chịu tác động lớn do giá bán sẽ tăng. Việc này dẫn đến tăng giá thành sản phẩm nông nghiệp, trái tinh thần khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn theo Nghị quyết 19.
Dù vậy, quan điểm khác tại cơ quan này lại ủng hộ áp thuế VAT với mặt hàng phân bón. Đây là mặt hàng hiện không chịu thuế nên doanh nghiệp không được khấu trừ hoàn thuế đầu vào (gồm chi phí đầu tư mua sắm tài sản). Họ phải hạch toán khoản này vào chi phí, làm tăng giá thành sản xuất.
Dẫn số liệu báo cáo cho thấy sản xuất phân bón trong nước đáp ứng khoảng 73% nhu cầu, còn lại là nhập khẩu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng việc áp thuế VAT 5% với phân bón sẽ khiến người nông dân chịu ảnh hưởng. “Chắc chắn giá phân bón sẽ tăng lên”- ông Thanh lo ngại.
Nêu quan điểm cá nhân, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng phải bảo vệ người nông dân, giữ hài hòa giữa các lợi ích. “Nếu giữ 0% thì giá phân bón trong nước không tăng, người nông dân không bị ảnh hưởng” - lời ông Thanh.
Trong khi đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang đề xuất nên áp thuế 0% với phân bón và doanh nghiệp được hoàn thuế. "Áp thuế 0% thì mỗi năm ngân sách chỉ hụt thu khoảng 1.500 tỉ đồng, không làm tăng giá bán và ảnh hưởng tới nông dân"- ông Giang cho biết.
Trong khi đó, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn cho hay phân bón không thuộc diện chịu thuế như hiện nay "tưởng ưu đãi nhưng là gánh nặng lớn cho doanh nghiệp, ngành hàng này trong nước".
Ảnh: PHẠM THẮNG
Ông Đậu Anh Tuấn dẫn tính toán cho biết hiện chi phí sản xuất bình quân của doanh nghiệp khoảng 6-8%, tức cao hơn mức thuế suất Chính phủ dự kiến áp dụng. Nói cách khác, doanh nghiệp sản xuất phân bón đã có thuế VAT nhưng lại không được hoàn.
Trong khi đó, hàng nhập khẩu lại được miễn thuế này dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh với sản phẩm sản xuất trong nước. Với năng lực sản xuất dư thừa mặt hàng này trên thế giới hiện nay, ông Tuấn lo ngại cạnh tranh sẽ ngày càng khốc liệt. Bởi vậy, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng lo ngại áp thuế sẽ khiến giá bán tăng là không có cơ sở.
Mặt khác, ông Tuấn phân tích năng lực sản xuất phân bón của doanh nghiệp trong nước lớn, nếu áp thuế 5% thì tác động nhất định tới giá thành sản xuất trong nước (hiện chiếm hơn 73% thị phần). Các doanh nghiệp sản xuất sẽ được hoàn thuế và họ có dư địa giảm giá bán, chiếm lĩnh thị trường.
Ngoài ra, phân bón là mặt hàng trong diện bình ổn giá nên cơ quan quản lý có thể sử dụng biện pháp bình ổn trong trường hợp cần thiết. "Đây là bài toán căn cơ phải tính toán để vừa tự chủ năng lực, vừa giữ được ngành sản xuất phân bón trong nước"- ông Tuấn nói thêm.
Doanh thu 200 triệu đồng mới phải nộp thuế VAT
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể trong luật mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế VAT, không giao Chính phủ quy định.
Ý kiến khác đề nghị quy định mức ngưỡng doanh thu trong luật và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội thẩm quyền điều chỉnh hoặc giao Chính phủ quy định cụ thể.
Theo ông Lê Quang Mạnh, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng việc sửa đổi, điều chỉnh quy định về ngưỡng doanh thu hàng năm thuộc diện không chịu thuế VAT là cần thiết và cần được quy định cụ thể trong luật.
Việc này nhằm xác lập căn cứ pháp lý rõ ràng, minh bạch và bảo đảm phù hợp, tuân thủ quy định của Hiến pháp là “các khoản thu, chi ngân sách Nhà nước phải được dự toán và do luật định”.
Luật thuế hiện hành đang quy định cụ thể mức doanh thu không chịu thuế VAT là 100 triệu đồng/năm. Với mức này, nếu được tính theo tỉ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay sẽ là 285 triệu đồng.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị chỉnh lý dự thảo luật, quy định cụ thể mức doanh thu hàng năm từ 200 (hoặc 300) triệu đồng trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế VAT. Đồng thời, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức doanh thu này phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải yêu cầu Bộ Tài chính (cơ quan soạn thảo) tiếp tục rà soát, thống nhất với cơ quan thẩm tra để hoàn thiện dự thảo luật trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 10 tới.
