Hành động này được xem như trả đũa chuyện Thủ tướng Nhật gửi đồ cúng đến đền chiến sĩ trận vong Yasukuni ở Tokyo.
Thực ra như tạp chí Nikkei Asian Review(Nhật) nhận định, Trung Quốc đang áp dụng chiến thuật mới để theo đuổi tuyên bố chủ quyền trên biển Hoa Đông là sử dụng đội tàu cá hùng hậu.
Theo số liệu của cơ quan tuần duyên Nhật, trong thời gian qua số lượt tàu chấp pháp Trung Quốc vào gần Senkaku/Điếu Ngư giảm đáng kể. Trong chín tháng đầu năm, bình quân mỗi tháng tàu chấp pháp Trung Quốc vào 7,1 lần so với 17,6 lần/tháng ở cùng kỳ năm ngoái.
Ngược lại, trong chín tháng đầu năm, số vụ lực lượng tuần duyên Nhật xua đuổi tàu cá Trung Quốc ra khỏi Senkaku/Điếu Ngư tăng vọt lên 208 lần, tức tăng 2,4 lần so với năm ngoái và 26 lần so với năm 2011. Tàu cá Trung Quốc không kháng cự khi bị xua đuổi. Tuy nhiên, với tình hình gia tăng tàu cá Trung Quốc, nguy cơ xảy ra va chạm như vụ va chạm giữa tàu cá Trung Quốc và tàu tuần duyên Nhật hồi tháng 9-2010 là điều khó tránh khỏi.
Có giả thiết cho rằng chẳng qua đội tàu cá Trung Quốc ngày càng phát triển để đáp ứng nhu cầu gia tăng. Dù vậy, một quan chức ngư nghiệp Nhật nhận định số tàu cá Trung Quốc ở phía nam biển Hoa Đông (gần Senkaku/Điếu Ngư) vẫn giữ ổn định ở mức 1.000 tàu chứ không tăng. Như vậy, số lượt tàu cá Trung Quốc gia tăng hoạt động ở Senkaku/Điếu Ngư là điều bất thường.
Điều này dẫn đến giả thiết thứ hai cho rằng tần suất tàu cá Trung Quốc hoạt động ở ngư trường Senkaku/Điếu Ngư tăng vọt là có ý đồ. Trước đây, Bắc Kinh đã từng không cho tàu cá Trung Quốc đến gần Senkaku/Điếu Ngư để tránh gây căng thẳng. Sau khi Nhật quốc hữu hóa Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9-2012, Bắc Kinh bắt đầu thả nổi. Từ năm ngoái đến nay, tàu cảnh sát biển Trung Quốc chỉ ngăn chặn 10 vụ tàu cá Trung Quốc đến gần Senkaku/Điếu Ngư.
Theo tạp chí Nikkei Asian Review, Trung Quốc nhận thấy triển khai thêm tàu chấp pháp đến Senkaku/Điếu Ngư sẽ chỉ gây thêm khiêu khích đối với Nhật và Mỹ. Vì vậy, để làm suy giảm công tác kiểm soát của Nhật, Trung Quốc để tăng cường sự hiện diện của đội tàu cá.
Tại cuộc họp báo ở Tokyo hồi tháng trước, tư lệnh cơ quan tuần duyên Nhật Yuji Sato ghi nhận tàu chính phủ, tàu hải quân và tàu cá Trung Quốc đang phối hợp để giành lợi ích hàng hải.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật lưu ý nếu để Trung Quốc kiểm soát tàu cá Trung Quốc trong khu vực Senkaku/Điếu Ngư thì sẽ tạo tiền lệ cho phép Trung Quốc quản lý pháp luật trong khu vực này. Điều đáng lo ngại nhất là có thể cảnh sát biển Trung Quốc cải trang thành ngư dân đi trên tàu cá để trinh sát khu vực. Trước tình hình trên, cơ quan tuần duyên Nhật đang đánh giá lại chiến lược hoạt động ở Senkaku/Điếu Ngư. Cơ quan tuần duyên dự kiến sẽ đề xuất chi 12 tỉ yen (2.382 tỉ đồng VN) để đóng tàu tuần tra mới, trong đó có tàu tuần tra nhỏ, tốc độ nhanh, hoạt động linh hoạt để ứng phó với tàu cá nhỏ Trung Quốc.
\THẠCH ANH
