Phan Thành Thiện cùng vợ là Đỗ Thị Liểm (đồng sở hữu tài sản) đã thế chấp sà lan và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để ký hợp đồng tín dụng vay vốn tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh huyện Châu Thành (nay là chi nhánh Bến Lức) 5,7 tỷ đồng.
Sau khi hoàn tất thủ tục, Ngân hàng giao tài sản thế chấp cho Thiện khai thác, quản lý, sử dụng và nghiêm cấm mọi hành vi chuyển nhượng, cầm cố, cho thuê… nếu không được sự đồng ý của ngân hàng.
Thời gian đầu, Thiện thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng đúng theo hợp đồng. Đến khoảng tháng 7-2011, do vay nợ quá nhiều không có tiền trả, Thiện nhờ anh vợ giới thiệu và bán 2 sà lan trên cho một người không rõ lai lịch nhưng không thông báo cho ngân hàng. Thiện trả nợ vay cho ngân hàng 600 triệu đồng, trả cho một số chủ nợ bên ngoài 1,65 tỷ, số còn lại tiêu xài cá nhân.
Sau đó, Thiện còn bán luôn tàu kéo đã thế chấp ngân hàng trước đó. Để che giấu, Thiện soạn thảo bản hợp đồng giả cho thuê hai sà lan đã thế chấp, để khi ngân hàng yêu cầu đưa xà lan, tàu kéo về kiểm tra thanh lý nợ thì Thiện nộp bản hợp đồng giả đang cho thuê ở xa không đưa về được.
Đến đầu tháng 10-2011, quá thời hạn trả nợ gốc, lãi theo hợp đồng, Ngân hàng mời Thiện đến làm việc, yêu cầu đưa các tài sản đã thế chấp để kiểm tra và xử lý thu hồi nợ. Thiện hẹn lần lượt rồi bỏ trốn khỏi địa phương. Đến ngày 6-3-2014 Thiện bị bắt theo quyết định truy nã.
Quá trình giải quyết sơ thẩm, các cơ quan tố tụng xác định việc kinh doanh, sà lan do Thiện quản lý, sử dụng, và tự ý bán các tài sản không có sự đồng ý của vợ. Vì vậy Liểm cũng không biết hành vi phạm tội của Thiện nên không phạm tội với vai trò đồng phạm. Còn Đỗ Văn Hưởng đã giới thiệu người mua sà lan nhưng không biết rõ Thiện bán sà lan để trả nợ cho người khác nên không có căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với ông Hưởng.
Bị cáo tại tòa
Ngày 27-5, Toà Phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM đã chấp nhận một phần kháng cáo và tuyên huỷ án vụ Phan Thành Thiện lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. HĐXX nhận định bị cáo không oan và mức án 12 năm tù đã tuyên là không nặng. Tuy nhiên vụ án còn chưa điều tra làm rõ vai trò trách nhiệm của một số người liên quan cũng như các hợp đồng tín dụng đã ký kết....
Trước đó xử sơ thẩm, ngoài xử phạt bị cáo Thiện, TAND tỉnh Long An còn buộc bị cáo bồi thường số tiền chiếm đoạt gần 2,4 tỷ cho Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Bến Lức. Sau đó, Thiện kháng cáo kêu oan cho là chỉ là các quan hệ dân sự không phạm tội, còn ngân hàng kháng cáo cho rằng bỏ lọt tội phạm...