Điều tra bổ sung vụ thất thoát 200 tỉ đồng

Ngày 5-3, sau nhiều ngày xét xử sơ thẩm vụ thất thoát hàng trăm tỉ đồng tại Công ty Cổ phần Lương thực (CTLT) Hậu Giang, TAND tỉnh Hậu Giang đã quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung vụ án để làm rõ nhiều vấn đề.

Nghi truy tố chưa đúng một bị cáo?

Các bị cáo bị xét xử gồm Võ Trường Hùng (cựu tổng giám đốc), Đặng Hoàng Việt (cựu phó tổng giám đốc), Trần Xuân Mãi (cựu kế toán trưởng), Lê Trần Quang Thái (cựu trưởng phòng Kế hoạch kinh doanh) và Võ Thị Thu Hà (giám đốc Công ty TNHH XNK-TM Võ Thị Thu Hà) cùng bị truy tố về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Bị cáo Huỳnh Văn Thông (phó tổng giám đốc kiêm nguyên chủ tịch HĐQT CTLT Hậu Giang) bị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

HĐXX nhận định cần xem xét lại những quy định áp dụng trách nhiệm hình sự của chủ tịch HĐQT đối với đại diện góp vốn nhà nước. Cụ thể xem có cần xác định tội danh như cáo trạng đối với bị cáo Thông hay không, nếu phạm tội thì cần phải xem phạm tội ở mức nào và làm rõ một số vấn đề liên quan. Bị cáo Thông cho rằng mình đã làm hết trách nhiệm và tìm cách khắc phục việc thua lỗ trong hợp đồng ngoại thương. Ngoài ra, các đoàn thanh tra chuyên môn của CTLT Miền Nam, Thanh tra Bộ NN&PTNT và Thanh tra Chính phủ, Chi cục Thuế tỉnh Hậu Giang cũng không phát hiện ra sai phạm.

Vì vậy để làm rõ trách nhiệm thì cần kiểm tra lại hồ sơ thanh tra của các đơn vị trên và các biên bản kiểm tra, giám sát, kế hoạch của ban HĐQT CTLT Hậu Giang. Khối lượng hàng hóa đã giao cho Công ty Thu Hà dẫn đến thua lỗ trên 27 tỉ đồng mà cáo trạng đã truy tố có nằm trong chương trình kế hoạch kinh doanh mà HĐQT đã đề ra hay không.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: HD

Nhiều vấn đề chưa rõ

Đối với hành vi đồng phạm của tội thiếu trách nhiệm, theo HĐXX, cần thu thập thêm các chứng cứ để chứng minh bị cáo Hà, Việt, Mãi, Thái biết rõ hành vi của bị cáo Hùng ký hợp đồng khống, chuyển tiền để làm sai quy định của Nhà nước nhưng vẫn cố ý giúp sức để Hùng đạt mục đích.

Hùng khai do Công ty Thu Hà gặp khó khăn về vốn nên theo đề nghị của Hà, bị cáo Hùng đã chuyển tiền giúp công ty này bằng cách ký 14 hợp đồng khống. Nhưng bị cáo Hà lại cho rằng việc có đầy đủ chứng cứ chứng minh ký kết hợp đồng là có thật. Việc bị cáo chưa trả được tiền là do công ty đang bị kiểm tra nhưng sau đó bị cáo tìm mọi cách để trả nợ. Các bị cáo Mãi, Thái, Việt cũng khẳng định 14 hợp đồng mà Hùng đã ký là đúng nên thanh tra có kết quả bình thường. Theo HĐXX, điều này cho thấy việc ký 14 hợp đồng khống và chuyển tiền cho Hà chỉ dựa vào lời khai duy nhất của Hùng. Do đó, để củng cố chứng cứ về hành vi sai phạm của Hùng và đồng phạm cần phải tiếp tục thu thập thêm các tài liệu khác.

Ngoài ra, cần làm rõ việc Hùng ký hợp đồng ngoại thương gây thiệt hại cho CTLT Hậu Giang 27 tỉ đồng là do cố ý làm trái quy định hay do rủi ro kinh doanh nhằm làm căn cứ để định tội danh bị cáo. Làm rõ nguyên nhân vì sao hợp đồng ngoại thương ký ngày 5-1-2013 và có thời gian giao hàng từ tháng 1 đến tháng 4-2013 nhưng ngày 25-1-2013 lại ký hợp đồng bán gạo cho công ty của bị cáo Hà, đồng thời làm rõ các giao dịch giữa CTLT Hậu Giang với các công ty đã ký kết 14 hợp đồng.

Thiệt hại do Hùng gây ra được xác định là trên 27 tỉ đồng đối với hợp đồng ngoại thương và trên 172 tỉ đồng đối với 14 hợp đồng mà Hà chỉ định. Tuy nhiên, lời khai tại phiên tòa đã phát sinh nhiều tài liệu mà tại tòa chưa thể xác minh được thiệt hại bị cáo Hùng đã gây ra. Cần thiết giám định lại tài chính CTLT Hậu Giang để xác định thiệt hại, giám định tài sản Công ty Thu Hà, số tiền thiệt hại được cho là đã chuyển cho Hà đã được chuyển đi đâu, cho những ai cần phải xác định làm rõ và đưa những người này vào tố tụng.

Tại tòa, bị cáo Mãi, Việt cho rằng việc thanh quyết toán đã làm đúng. Vì vậy cần thiết kiểm tra lại quy trình kế toán để đánh giá đúng về sai phạm của ban kế toán.

Trong quá trình xét hỏi, bị cáo Hà khai có giao năm khối tài sản để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cho CTLT Hậu Giang. Tuy nhiên, có hai tài sản được thế chấp tại Ngân hàng OceanBank phải được xem xét lại. Các tài sản mà Hà giao cho CTLT Hậu Giang có dấu hiệu không đúng quy định vì vậy cần phải xác minh các hồ sơ thế chấp, vay vốn. Cần thiết giám định khối tài sản Hà giao cho CTLT Hậu Giang theo giá thị trường đồng thời đưa Ngân hàng OceanBank và cơ quan thi hành án vào tố tụng.

Ở phần xét hỏi trước đó, luật sư bào chữa cho các bị cáo đã đồng loạt đề nghị tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung.