Sheem Ibrahim được anh trai dạy bắn súng AK-47 khi mới 15 tuổi, sau đó được mẹ khuyến khích cầm súng chiến đấu vì quyền tự trị của người Kurd ở Syria.
Ibrahim bắt đầu chính thức cầm súng chiến đấu từ khi Syria nổ ra nội chiến sáu năm trước. Ibrahim khởi đầu sự nghiệp cầm súng của mình với việc chiến đấu với Al-Qaeda ở Syria, sau đó sang Iraq hỗ trợ người Kurd ở đây chống lại sức mạnh IS. Giờ 26 tuổi, Ibrahim đã có thành tích giết 50 người và hiện là đội trưởng lãnh đạo một đơn vị 15 tay súng nữ truy quét IS ở thành trì Raqqa.
Bảng thành tích của Ibrahim có thể phần nào giúp giải thích chiến lược vũ trang lực lượng tay súng người Kurd ở Syria (YPG) chống IS của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, kèm theo đó là rủi ro, theo Reuters.
Đưa thì dễ, đòi không dễ
Các Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), hay còn gọi là nhóm phe nổi dậy chống chính phủ Syria, dưới sự hỗ trợ của lực lượng YPG đã chiếm được một số vùng ở Raqqa kể từ khi bắt đầu đẩy mạnh tái chiếm Raqqa tháng trước.
Sheen Abrahim, nữ tay súng YPG, cùng các tay súng khác trên đường phố Raqqa ngày 16-6. Ảnh: REUTERS
Vài ngày trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis tuyên bố Mỹ có thể sẽ trang bị thêm cho SDF và YPG trong cuộc chiến chống IS và “sẽ thu hồi vũ khí một khi không còn cần đến”. Khi được hỏi vặn về chuyện thu hồi vũ khí, Bộ trưởng Mattis nói cứng: “Chúng ta sẽ làm điều chúng ta có thể”.
Tuy nhiên, theo Reuters, dù Bộ trưởng Mattis nói cứng như thế nhưng việc giải giáp và thu hồi vũ khí không phải nói được là sẽ làm được. Trước mắt, căn cứ vào lời nói của các tay súng YPG có thể thấy được sự khó khăn, phức tạp và có thể bất khả thi của nó.
“Chúng tôi sẽ không trả vũ khí. Chúng tôi cần chúng để tự vệ” - nữ thiện xạ bắn tỉa Barkaneurin đang nhắm vào các vị trí của IS nói với Reuters. “Erdogan, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, là kẻ thù lớn nhất của chúng tôi. Chúng tôi không thể trả vũ khí” - nữ thiện xạ Maryam Mohamed khẳng định.
Một quan chức Mỹ nói Mỹ không biết chính xác YPG đang giữ bao nhiêu vũ khí, vì có thể một số lượng vũ khí đã bị phân tán khi trong hàng ngũ YPG có cả nhiều tay súng Ả Rập.
Người phát ngôn YPG Nouri Mahmoud cũng khẳng định mục tiêu của YPG chỉ là đánh IS. Nhưng khi được Reuters phỏng vấn, Ibraham và một số tay súng khác nói bên cạnh đánh IS thì chống lại Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cũng là một mục tiêu. “Thổ Nhĩ Kỳ đang đánh chúng tôi. Bất kỳ ai đánh chúng tôi, chúng tôi sẽ đánh lại” - Ibraham nói với Reuters.
Sheen Abrahim, nữ tay súng YPG, cùng các tay súng khác trên mái một tòa nhà ở Raqqa ngày 16-6. Ảnh: REUTERS
Quan hệ của Mỹ và YPG luôn là nỗi bất an của Thổ Nhĩ Kỳ - một đồng minh NATO và láng giềng Syria. Với Thổ Nhĩ Kỳ, YPG là cánh tay nối dài của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) đang chiến đấu giành quyền tự trị ở Syria, vốn bị Thổ và cả Mỹ xem là khủng bố.
Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân đến Syria, một phần là để đánh IS nhưng một mục đích nữa là để ngăn chặn YPG bành trướng lãnh thổ, lấn sang biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. YPG đang kiểm soát nhiều khu vực đông người Kurd ở Bắc Syria. Ngày 28-6, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết pháo của mình đã phá hủy một số mục tiêu YPG. Lực lượng SDF phải cảnh cáo về một “nguy cơ đối đầu công khai, nguy hiểm”.
Các lãnh đạo người Kurd ở Syria nói điều họ muốn là quyền tự trị ở Syria, như người Kurd ở Iraq, chứ không phải muốn can thiệp vào các nước láng giềng. Theo họ, việc Thổ Nhĩ Kỳ lo ngại YPG sẽ đưa vũ khí cho PKK là hão huyền.
Mỹ thiếu rõ ràng
Cục diện thắng thua của IS ở khu vực gần như đã rõ. Iraq ngày 29-6 tuyên bố đã tái chiếm được TP Mosul, căn cứ IS. Sức mạnh IS ở căn cứ Raqqa tại Syria cũng đang dần thất thế.
Tái thiết Raqqa sẽ cần không chỉ hàng tỉ USD mà cả sự thỏa hiệp giữa các nhóm đã từng đối đầu lâu dài, một số quan chức Mỹ nhận định với Reuters.
Dẫn đầu tái chiếm Raqqa là YPG nhưng công việc giữ an ninh Raqqa - TP chủ yếu dân Ả Rập - sau tái chiếm được cho sẽ thuộc về các lực lượng Ả Rập. Các quan chức Mỹ lo ngại sẽ khó tránh khỏi tình trạng tranh giành lãnh thổ giữa người Kurd và người Ả Rập tại Raqqa. Và các lực lượng Iran bảo trợ ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad sẽ không ngồi yên.
Trong khi đó, nói với Reuters, một quan chức Mỹ cho rằng từ kế hoạch của ông Mattis có thể nhìn thấy sự vô định của kế hoạch trong chính phủ Trump nhằm ổn định Syria. Syria có thể chìm vào một sự bất ổn mới dù IS có bị triệt tiêu, khi cuộc chiến Syria có quá nhiều bên tham gia mà các bên lại nắm vai trò thậm chí còn lớn hơn chính phủ Syria.
