Diễn biến tăng mạnh và giảm sâu này diễn ra trong bối cảnh VNIndex đã tăng mạnh từ vùng 660 điểm khi COVID-19 diễn ra lên vùng điểm hiện tại là 1.520 điểm. Nhiều nhà đầu tư (NĐT) cho rằng bây giờ là chu kỳ bán ra của thị trường chứng khoán nhưng cũng có nhiều ý kiến trái ngược…
 |
Bà Trần Thị Thùy Dương- Giám đốc Kinh Doanh SSI |
Để NĐT có thêm thông tin đánh giá, chúng tôi có buổi trò chuyện bà Trần Thị Thùy Dương - Giám đốc Kinh doanh Công ty CP Chứng khoán SSI:
* Thưa bà, thị trường chứng khoán đang trong giai đoạn có những phiên tăng sốc rồi lại giảm sâu, nhiều NĐT không biết nên mua hay bán? Bà nhận định cơ hội đầu tư thời gian tới như thế nào?
+ Bà Thùy Dương: Bất cứ thời điểm nào khi tham gia vào thị trường chứng khoán, chúng ta đều có cơ hội, bởi vì các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán là những đại diện tốt nhất của nền kinh tế. Chúng ta là nước có GDP tăng trưởng trong khu vực, có nghĩa là trong mỗi giai đoạn của nền kinh tế vẫn có những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và mang lại nhiều cơ hội cho NĐT tham gia đầu tư vào doanh nghiệp.
Trong thời gian qua, thị trường có những phiên tăng sốc rồi lại giảm sâu theo tôi nghĩ đó là diễn biến của tất cả các thị trường tài chính trên thế giới. Điều này có thể xảy ra ở tất cả các chu kỳ cả tăng và giảm điểm… Tôi nghĩ, NĐT nên nhìn sâu vào bên trong diễn biến của thị trường, tìm thêm các nhà tư vấn hỗ trợ để có thể lựa chọn cổ phiếu tốt hơn, có định hướng lựa chọn những doanh nghiệp cơ bản tốt để đầu tư cho chu kỳ dài chứ không chỉ nhìn vào biến động của chỉ số trong khung thời gian hẹp.
* Nhiều NĐT quan niệm rằng nhiều cổ phiếu đã tăng gấp đôi, gấp ba trong 2 năm qua và giờ là lúc nên bán. Theo bà, điều này có hợp lý?
+ Tôi hoàn toàn không đồng ý với quan điểm này. Hiện tại trên HoSE, HNX, UpCOM có khoảng 1.800 mã cổ phiếu. Dù mỗi mã có những đặc thù riêng, có doanh nghiệp kinh doanh tốt và cũng có vài doanh nghiệp theo chiều ngược lại. Thế nhưng, nhìn tổng thể thì 1.800 doanh nghiệp này là những đại diện tốt nhất cho sức khỏe của nền kinh tế. Nên với bất cứ thời điểm nào của thị trường, chúng ta cũng tìm ra được những tài sản được định giá rẻ để đầu tư.
Bên cạnh đó, nền kinh tế và doanh nghiệp đều có tính chu kỳ. Việc một cổ phiếu tăng gấp đôi, gấp ba trong 2 năm qua là do các doanh nghiệp này đã nắm bắt được cơ hội trong chu kỳ này, giúp cho doanh thu lợi nhuận tăng đột biến trong thời gian rồi. Và cơ hội đó của doanh nghiệp nếu vẫn tận dụng được trong chu kỳ tiếp theo của nền kinh tế, thì việc tiếp tục đầu tư và nắm giữ thì vẫn hiệu quả. Chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều ví dụ về những doanh nghiệp kiểu này trên bất cứ một thị trường chứng khoán nào, không chỉ ở Việt Nam.
Quay lại câu chuyện đầu tư ở thời điểm này, tôi đang nhìn thấy có rất nhiều cơ hội đầu tư khi nền kinh tế được mở cửa trở lại và nhà nước đang hỗ trợ chính sách cho sự phục hồi kinh tế. Chúng tôi nhận thấy có nhiều doanh nghiệp đã có sự chuẩn bị rất kỹ cho chu kỳ mới này và tôi nghĩ các doanh nghiệp đó sẽ phát triển rất tốt thời gian tới đây. NĐT cần luôn nhớ rằng, trong bất kỳ thời điểm nào cũng có ngành, có doanh nghiệp luôn được hưởng lợi từ chu kỳ kinh tế mới.
* Bà có thể dẫn chứng vài cổ phiếu có tính chất đó không?
+ Là một nhà tư vấn về quản lý tài sản đầu tư cho khách hàng, khi khuyến nghị đầu tư tôi luôn chia sẻ rất kỹ về ngành và các doanh nghiệp đang hiệu quả trong ngành đó. Tôi không muốn khách hàng của mình đón nhận sai thông tin về đầu tư dẫn đến kết quả không như mong muốn. Tôi lấy ví dụ về một cổ phiếu được nhiều người biết đến và nhiều người cũng đã bàn luận thời gian qua là cổ phiếu VNM của Vinamilk.
Thời gian gần đây, cá nhân tôi cũng nhận được khá nhiều câu hỏi nên hay không nên đầu tư vào Vinamilk. Có lẽ, khi hỏi câu hỏi này thì chính những người đi hỏi cũng đang thấy rằng... có gì đó phi lý với giá cổ phiếu của một doanh nghiệp kinh doanh tốt lại giảm. Tôi biết NĐT cũng đang cố tìm thêm lý do để mua nhưng chưa chắc chắn nên tìm thêm các luận điểm khác để củng cố. Thực ra, nhiều NĐT rơi vào trạng thái không chắc chắn bởi lẽ tư duy của họ đang dẫn dắt họ, nên đầu tư vào Vinamilk vì VNM là cổ phiếu cơ bản tốt, phát triển bền vững, quản trị tốt nhưng tâm lý ngắn hạn của họ lại đang dẫn họ đến với những hành động không phù hợp với tư duy. Họ nhìn vào diễn biến ngắn hạn của giá cổ phiếu, diễn biến thị trường chung và diễn biến của các cổ phiếu khác và đem ra so sánh dẫn đến quyết định đầu tư phần nào bị chi phối.
* Nhiều ý kiến phân tích rằng Vinamilk đang phải chịu áp lực về giá nguyên liệu, chi phí logistics tăng cao nên đầu tư có rủi ro?
+ Câu chuyện về giá nguyên liệu, chi phí logistics…, chúng ta đều nhìn thấy nó đã tác động thế nào vào nền kinh tế, vào các doanh nghiệp sản xuất… Tôi nhấn mạnh rằng, tác động vào nền kinh tế tức sẽ tác động sâu, rộng đến nhiều ngành nghề, không riêng gì Vinamilk. Vinamilk chỉ là một trong số những doanh nghiệp trong nền kinh tế và phải đối mặt với thách thức mang tính toàn cầu này. Câu hỏi NĐT đặt ra cho doanh nghiệp, tôi nghĩ không phải là bao giờ việc tăng giá nguyên liệu này dừng lại mà là doanh nghiệp đã/đang và sẽ làm gì khi bối cảnh này xảy ra.
Theo quan điểm của tôi, nhà đầu tư nên lựa chọn những doanh nghiệp đã và đang kiểm soát tốt chi phí đầu vào như Vinamilk. Vinamilk đã quản lý chi phí đầu vào khá hiệu quả khi biên gộp có tốc độ giảm ít hơn so với tốc độ tăng giá của nguyên liệu sữa đầu vào (giá sữa nguyên liệu tăng 50% trong khi biên gộp của Vinamilk chỉ giảm khoảng 5-6%).
Nếu nhìn kỹ vào các chiến lược của Vinamilk nhiều năm gần đây thì tôi cho rằng, Vinamilk đã chuẩn bị rất kỹ kịch bản này. Ví dụ như, đường là một nguyên liệu đầu vào chủ đạo trong sản xuất của Vinamilk thì doanh nghiệp này đã có động thái mua Vietsugar để chủ động ứng phó. Tương tự, đối với nguyên liệu sữa, Vinamilk đã đầu tư xây dựng mạnh mẽ vào vùng nguyên liệu để giảm bớt ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh. Theo báo cáo cuối năm 2021 của Vinamilk, tổng sản lượng sữa tươi cung cấp trong năm 2021 cao nhất từ trước đến nay, đạt xấp xỉ 380.000 tấn. Ngoài ra, với việc có thêm trang trại mới như trang trại Quảng Ngãi và dự án tổ hợp tại Lào (quy mô giai đoạn một là 8.000 con) dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2022, khả năng tự chủ nguyên liệu sữa đầu vào của Vinamilk sẽ còn được tăng lên. Vinamilk cũng luôn ký kết các hợp đồng kỳ hạn với bên cung ứng nguyên liệu để giảm rủi ro biến động giá.
 |
Trang trại tại Quảng Ngãi là 1 trong 3 trang trại thuộc hệ thống trang trại sinh thái Green farm của Vinamilk |
Sự linh động của Vinamilk trong mỗi giai đoạn của nền kinh tế còn cho thấy công ty đã tham gia sâu vào chuỗi cung ứng từ “vùng nguyên liệu đến khâu phân phối sản phẩm”, kiểm soát tốt chi phí từ đầu vào đến đầu ra. Thậm chí, NĐT phải thấy đây là cơ hội đầu tư tốt khi mà các doanh nghiệp khác không có được lợi thế này.
Theo phân tích của chúng tôi, ngành sữa là ngành chiếm 14% tổng kim ngạch thương mại nông sản toàn cầu. Nhu cầu sử dụng sữa của người Việt và khu vực Châu Á đang rất thấp so với mức trung bình của thế giới. Cho nên, về tiềm năng phát triển của ngành, chúng ta đồng ý rằng đây là ngành hoàn toàn tiềm năng trong ngắn – trung – dài hạn.
 |
Các sản phẩm sữa của Vinamilk được người tiêu dùng chú ý khi tham gia hội chợ thực phẩm quốc tế tại Thượng Hải cuối năm 2021 |
Bây giờ, NĐT hãy nhìn lại VNM một lần nữa. Nhiều người nói rằng VNM hết cửa tăng trưởng cao khi đã tiệm cận con số 50% thị phần toàn ngành nhưng họ đã không xem xét đủ 2 yếu tố:
- Thứ nhất, Vinamilk đang đẩy mạnh sự hiện diện của mình tại các nước khu vực châu Á, đặc biệt là Trung Quốc với tiềm năng dân số đông nhất thế giới hiện nay. Mảng xuất khẩu của Vinamilk cũng được kỳ vọng cao nhờ liên tục tăng trưởng 2 chữ số qua các năm, biên lợi nhuận còn cao hơn cả nội địa. Trong năm 2021, công ty đã phát triển thêm 2 thị trường xuất khẩu mới và nâng tổng số thị trường xuất khẩu lũy kế lên 57.
- Thứ hai, Vinamilk đã và đang có kế hoạch mở rộng danh mục sản phẩm và rất nhiều sản phẩm ngoài sữa bò như nước ép trái cây, sữa hạt, thịt bò... Đặc biệt, giai đoạn một của dự án bò thịt dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2023-2024, có quy mô công suất 30.000 bò thịt/năm, doanh thu năm đầu tiên dự kiến 2.000 tỷ đồng. Cho nên, theo tôi phân tích, chúng ta sẽ nhìn thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu của Vinamilk trong thời gian tới, sẽ không chỉ dừng lại ở con số 6x ngàn tỷ, mà có thể đạt tới những con số cao hơn trong những năm tiếp theo.
Định giá hiện tại của VNM theo các phương pháp khác nhau đã được nhiều công ty chứng khoán, chuyên viên phân tích lên tiếng nên tôi sẽ không nói thêm nhưng cá nhân tôi nhận thấy vùng giá hiện tại 7-8x là vùng thực sự hấp dẫn để đầu tư và nắm giữ. Nếu học được chữ "nhẫn", NĐT sẽ không chỉ thu về dòng tiền từ cổ tức rất cao hàng năm, mà còn nắm giữ được một doanh nghiệp tăng trưởng, có rất nhiều tiềm lực về tài chính và các thông tin đầu tư hoàn toàn minh bạch.
* Xin cảm ơn bà.
