Hội thảo nhằm giới thiệu tổng quan về các quy định hiện hành của Việt Nam và khuyến nghị của Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới (FCTC) liên quan đến cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá (QKT); Cập nhật tình hình thực hiện quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá tại Việt Nam; Giới thiệu các chiến lược của ngành công nghiệp thuốc lá trong hoạt động quảng cáo thuốc lá; Công bố kết quả của Dự án “Hướng tới một Việt Nam không có QKT”.
Phát biểu tại Hội thảo, GS.TS Lê Vũ Anh, Hiệu trường Trường ĐHYTCC cho biết: các nghiên cứu khoa học trên thế giới đã chỉ ra rằng các hoạt động quảng cáo, khuyến mại và tài trợ (QKT) thuốc lá làm gia tăng mức tiêu thụ và sử dụng thuốc lá, đặc biệt là lôi kéo thanh niên quen với việc hút thuốc lá. Vì vậy, các quốc gia tham gia Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới (FCTC) trong đó có Việt Nam đã thống nhất: ''Một qui định cấm QKT thuốc lá có hiệu qủa cần phải triệt để và áp dụng cho mọi hình thức QKT thuốc lá''.
Năm 2009, Trường ĐHYTCC, với sự hỗ trợ tài chính của Tổ chức Tobacco Free Kids và hỗ trợ kỹ thuật của WHO, Hội Y tế Công cộng Việt Nam, Vinacosh- Bộ Y tế, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch… đã tiến hành nghiên cứu: ''Điều tra tình hình thực hiện qui định cấm quảng cáo, khuyến mãi và tài trợ thuốc lá ở Việt Nam '' ở10 tỉnh, thành phố tại cả 3 miền của Việt Nam.``
Đây được cho là nghiên cứu bài bản và có quy mô lớn nhất từ trước tới nay về QKT thuốc lá ở Việt Nam. Nghiên cứu này tập trung vào 3 mục tiêu chính: Thu thập bằng chứng về tình hình thực hiện các quy định hiện hành về cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá tại Việt Nam; Tìm hiểu những hình thức lách luật của ngành công nghiệp thuốc lá; Đưa ra các khuyến nghị để thắt chặt các quy định hiện hành và tăng cường thực thi lệnh cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá ở Việt Nam.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tại tuyến phố và điểm công cộng, tình hình thực thi qui định cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá rất tốt, bằng chứng là hầu như không có trường hợp vi phạm. Ngược lại, tại điểm bán, tỷ lệ vi phạm qui định hiện hành của Việt Nam về cấm quảng cáo và khuyến mại thuốc lá rất cao (chiếm 95%), chênh lệch không lớn so với vi phạm theo FCTC (95,4%)...
Về các hoạt động khuyến mại thuốc lá, tỷ lệ vi phạm qui định cấm khuyến mại thuốc lá phổ biến tại điểm bán là gói nhỏ ít hơn 20 điếu (chiếm 18,8%), giá khuyến mại (5,9%), mua nhiều giảm giá (5,2%). Các hoạt động tài trợ của công ty thuốc lá được ghi nhận là: hoạt động tài trợ cho đội bóng đá, cho buổi biểu diễn nghệ thuật, xây dựng nhà tình nghĩa, ủng hộ lũ lụt, hỗ trợ nông dân trồng thuốc lá và cấp học bổng cho học sinh nghèo.
Nghiên cứu cho thấy Dự thảo Luật Phòng chống Tác hại thuốc lá cần có các quy định cụ thể về cấm hoàn toàn quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá theo khuyến nghị của FCTC và xây dựng một cơ chế thực thi hiệu quả giữa các ban ngành. Đây sẽ là một trong các biện pháp thực hiện Công ước Khung nhăm giảm mức tiêu thụ thuốc lá và giảm những gánh nặng bệnh tật do hút thuốc gây ra trong những năm tới.
Theo Đỗ Thoa (website ĐCSVN)
