Lãi suất tiết kiệm 'nóng' trở lại: Người vay tiền lo

Tính đến cuối tháng 10, tổng lượng tiền gửi của cả tổ chức lẫn cư dân vào hệ thống ngân hàng đạt 14,5 triệu tỉ đồng.

Lãi suất huy động dồn dập tăng

Mới đây, ngân hàng SeABank tăng mạnh huy động tại ở các kỳ hạn từ 1-12 tháng. Cụ thể, khách hàng gửi tiết kiệm trực tuyến tại ngân hàng này đang được trả lãi suất 3,4%/năm đối với kỳ hạn 1-2 tháng, cao hơn biểu lãi suất cũ 0,45%/năm.

Kỳ hạn từ 3-5 tháng được tăng thêm 0,65%/năm lên 4,1%/năm. Lãi suất tiết kiệm kỳ hạn từ 6-11 tháng đồng loạt được cộng thêm 0,75%/năm, đưa lãi suất kỳ hạn 6 tháng lên 4,5%/năm, 9 tháng (4,7%/năm), 11 tháng 4,8%/năm. Kỳ hạn 12 tháng được niêm yết ở mức 5%/năm, cao hơn mức lãi suất cũ là 0,5%/năm. Các kỳ hạn còn lại được SeABank giữ nguyên.

Chỉ tính từ đầu tháng 11 đến nay, ngân hàng MB đã có 2 lần điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm với tổng biên độ tăng dao động từ 0,2 – 0,3%/năm. Theo đó, khi chọn cách gửi trực tuyến, khách hàng sẽ được trả mức lãi suất là 3,7 – 3,8%/năm đối với kỳ hạn 1-2 tháng, cao hơn 0,2%/năm so với biểu lãi suất gần nhất. Các kỳ hạn từ 3 – 11 tháng đồng loạt được cộng thêm 0,1%/năm. Qua đó, lãi suất kỳ hạn 3-5 tháng nhích lên 4%/năm; kỳ hạn từ 6-11 tháng niêm yết ở mức 4,6%/năm.

Tuần trước, Nam A Bank điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm online từ 0,4-0,7% (mức cao nhất lên tới 5,9%/năm cho kỳ hạn 36 tháng).

Viet A Bank cũng có lần điều chỉnh lãi suất lớn nhất trong năm, sau gần 5 tháng không thay đổi, tăng mạnh lãi suất tiết kiệm từ 3,7%/năm (1 tháng) đến 6%/năm (36 tháng).

VietBank cũng điều chỉnh tăng tăng lãi suất ở các kỳ hạn ngắn (lên 3,9%/năm với kỳ hạn 1 tháng và lên 4,1%/năm với kỳ hạn 3 tháng).

Trong khi nhóm ngân hàng TMCP tư nhân liên tục thay đổi biểu lãi suất tiết kiệm thì trong nhóm big 4 hiện mới chỉ có ngân hàng Agribank điều chỉnh lãi suất kỳ hạn từ 1-11 tháng. Các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên vẫn được giữ nguyên như cũ.

Hiệp hội ngân hàng Việt Nam nhận thấy, lượng tiền gửi vào hệ thống các ngân hàng thương mại vẫn có xu hướng tăng trong bối cảnh lãi suất huy động của các ngân hàng đang được điều chỉnh tăng lên. Một mặt cho thấy khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp vẫn thấp, mặt khác phản ánh các kênh đầu tư, hút tiền khác đang biến động mạnh, có nhiều rủi ro…

Lãi suất cho vay khó đứng yên

Nhận định về nguyên nhân khiến lãi suất tiết kiệm liên tiếp tăng, Công ty chứng khoán MBS cho rằng: Đối với nhóm ngân hàng thương mại tư nhân thì áp lực tăng nhẹ lãi suất huy động vẫn còn để tăng cường huy động vốn nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Đặc biệt với những ngân hàng có mức độ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng lớn và cơ cấu huy động vốn kém linh hoạt. Ngoài ra, tăng lãi suất tiền gửi cũng là để đáp ứng cầu tín dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thường có xu hướng tăng cao vào những tháng cuối năm.

Ngoài ra, cầu tín dụng từ hoạt động kinh doanh bất động sản, xây dựng được kỳ vọng vẫn giữ đà tăng trưởng tốt trong quý 2-2024. Do đó những ngân hàng có tỉ trọng cho vay nhóm ngành này ở mức cao cần có chính sách huy động phù hợp nhằm đảm bảo cân đối nguồn vốn phục vụ tăng trưởng tín dụng.

TS. Huỳnh Trung Minh, Chuyên gia tài chính ngân hàng phân tích: Chúng ta thấy ở nhóm ngân hàng nhỏ và vừa cũng đã điều chỉnh lãi suất kỳ ở nhiều kỳ hạn, nhưng chủ yếu tập trung vào các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng và mức tăng thêm dao động từ 0,3%-0,5%/năm.

Ở nhóm Big 4, hiện mới chỉ có Agribank tham gia cuộc đua tăng lãi suất, với mức tăng từ 0,2%-0,5% cho kỳ hạn ngắn (1-11 tháng). Tuy nhiên, các kỳ hạn dài trên 12 tháng của Agribank và các ngân hàng lớn khác vẫn giữ nguyên mức lãi suất.

Nhìn vào tình hình thực tế trên cho thấy chiến lược tăng lãi suất huy động nhằm thu hút dòng tiền từ khách hàng cá nhân, song vẫn tập trung duy trì sự ổn định và không muốn đẩy chi phí vốn lên quá cao.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác khiến lãi suất huy động tại nhiều nhà băng điều chỉnh tăng còn đến từ áp lực từ lạm phát và tỉ giá. Tỉ giá USD/VND trong tháng 10-2024 đã tăng khoảng 2% so với đầu năm, khiến dòng tiền có xu hướng dịch chuyển sang ngoại tệ. Điều này buộc các ngân hàng phải tăng lãi suất tiết kiệm để giữ chân dòng vốn trong nước.

Lạm phát được NHNN kiểm soát tốt nhưng vẫn có dấu hiệu tăng nhẹ trong các tháng cuối năm, thúc đẩy tâm lý người dân tìm kiếm các khoản tiết kiệm kỳ hạn ngắn với lãi suất cao hơn để bảo toàn giá trị tài sản.

Các yếu tố khác khiến lãi suất tiết kiệm tăng dần còn chịu ảnh hưởng từ chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Mặc dù NHNN vẫn duy trì định hướng giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp, nhưng việc kiểm soát cung tiền và tránh gây áp lực lạm phát đã hạn chế khả năng bơm thanh khoản vào hệ thống ngân hàng.

"Thêm nữa, cuối năm thường là giai đoạn các ngân hàng cần nhiều vốn để đáp ứng nhu cầu tín dụng tăng cao, đặc biệt đối với các khoản vay ngắn hạn dành cho doanh nghiệp phục vụ sản xuất và nhập khẩu hàng hóa phục vụ Tết. Điều này đã tạo thêm áp lực huy động vốn cho các ngân hàng", TS Minh đánh giá.

Vậy câu hỏi đặt ra là lãi suất cho vay liệu có tăng? Trả lời vấn đề này, TS Huỳnh Trung Minh nêu quan điểm: Hiện tại, lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại vẫn được NHNN yêu cầu giữ ổn định, nhưng áp lực tăng trong ngắn hạn là khó tránh khỏi. Chẳng hạn, ngân hàng TMCP ACB đã điều chỉnh tăng lãi suất cho vay doanh nghiệp thêm 0,3%/năm với các khoản vay ngắn hạn từ tháng 11-2024 để bù đắp chi phí vốn. Một số ngân hàng khác cũng đang xem xét điều chỉnh lãi suất các khoản vay tiêu dùng và vay trung dài hạn.

"Trong bối cảnh các ngân hàng nhỏ tăng mạnh để cạnh tranh thu hút vốn, nhóm Big 4 thận trọng, tăng nhẹ lãi suất ngắn hạn để bảo vệ thanh khoản nhưng giữ nguyên lãi suất dài hạn để ổn định chi phí vốn. Tôi cho rằng, lãi suất cho vay dự kiến tăng nhẹ, đặc biệt ở các khoản vay ngắn hạn, nhằm bù đắp chi phí vốn.

Tuy nhiên, NHNN sẽ tiếp tục kiểm soát để tránh gây áp lực lớn lên doanh nghiệp và nền kinh tế. Do đó doanh nghiệp và cá nhân cần cân nhắc kỹ các khoản vay vì chi phí vốn có thể tăng nhẹ trong thời gian tới", TS Minh nói.