Sáng 25-6, TAND TP.HCM tiếp tục phiên sơ thẩm vụ ông Trần Phương Bình và 11 đồng phạm gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB) hơn 8.800 tỉ đồng (còn gọi là đại án DAB giai đoạn 2).
Hiện HĐXX đang tập trung hỏi về nhiều khoản vay tín dụng có tài sản bảo đảm dự án "khủng" không đúng quy định gây thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng.
Năm 2007, ông Bình được chuyên gia tài chính Việt kiều Mỹ giới thiệu gặp Phùng Ngọc Khánh (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP M&C) đang đầu tư dự án Sài Gòn M&C (Sài Gòn One Tower, 34 Tôn Đức Thắng, hiện bị bỏ hoang) và có nhu cầu về vốn.
Bị cáo Phùng Ngọc Khánh. Ảnh: HOÀNG YẾN
Ông Bình đánh giá đây là dự án có vị trí chiến lược, DAB có thể thuê hoặc mua một phần để làm trụ sở, thuận tiện cho việc giao dịch kinh doanh, nên đồng ý tài trợ tiền và đề nghị Khánh cho DAB cùng cá nhân ông mua 5% cổ phần Công ty CP Địa ốc Sài Gòn M&C (công ty con, thực hiện dự án cao ốc).
DAB sau đó tài trợ vốn bằng hình thức cho công ty con vay 679 tỉ vốn dài hạn. Tài sản đảm bảo là tài sản hình thành từ vốn vay, một phần của dự án.
Đồng thời, ông Bình cho một số cá nhân là nhân viên của Khánh đứng tên vay vốn để hợp tác đầu tư với Công ty CP M&C (công ty mẹ) thực hiện dự án với mục đích có thêm cơ hội mua sản phẩm khi cao ốc hoàn thiện.
Việc này dẫn tới dư nợ của nhóm khách hàng M&C (gồm nhiều cá nhân và pháp nhân) tại DAB ngày càng lớn, mối quan hệ tài chính giữa ông Bình với họ không thể tách rời.
Bị cáo Trần Phương Bình. Ảnh: HOÀNG YẾN
Năm 2011, Công ty CP M&C còn ký hợp đồng với Công ty TNHH Một thành viên Ba Son để đầu tư làm dự án Trung tâm phức hợp Sài Gòn - Ba Son, số 2 Tôn Đức Thắng, quận 1.
Hai bên thỏa thuận Công ty CP M&C đặt cọc 500 tỉ đồng và Khánh đề nghị DAB rót vốn. Ông Bình đồng ý với điều kiện DAB sẽ tham gia khai thác dự án sau này, đồng thời nhận tài sản thế chấp là dự án hình thành trong tương lai.
Cơ quan điều tra xác định Khánh và ông Bình còn bàn bạc, thống nhất thủ thuật vay đảo nợ, phù phép nhiều hồ sơ vay vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư khống với nhiều tài sản là dự án bất động sản ở TP.HCM.
Tổng cộng từ năm 2007 đến 2013, Khánh đã sử dụng pháp nhân 11 công ty thuộc nhóm khách hàng M&C và 10 cá nhân (là người quen, nhân viên dưới quyền của Khánh) vay hơn 7.100 tỉ đồng.
Các công ty này không còn hoạt động kinh doanh, không có khả năng tài chính, không có tài sản gì khác để trả nợ cho DAB.
Dự án Sài Gòn - Ba Son do chủ đầu tư khác thực hiện, các công ty này không có quyền tài sản đối với dự án này nên dự án này không có giá trị bảo đảm cho các khoản vay còn dư nợ, trái phiếu của Công ty CP M&C phát hành không đúng quy định của pháp luật, đã hết hạn nên không còn giá trị.
"Việc ngân hàng nhận thế chấp tài sản đảm bảo như vậy là trái quy định pháp luật vì chưa công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo", cơ quan tố tụng nhận định.
Tại toà, ông Bình cho biết "phóng lao" theo Khánh nên đã chỉ đạo cấp dưới duyệt cho Công ty CP Đầu tư xây dựng kỹ thuật Đông Á vay sai quy định 250 tỉ đồng.
Số tiền này sau đó được chuyển đến Công ty CP M&C. Rồi Công ty CP M&C chuyển cho Công ty TNHH MTV Ba Son (Công ty Ba Son) vào ngày 31-10-2011.
Trong quá trình điều tra, xét đây là khoản tiền đầu tư trái pháp luật, là vật chứng của vụ án nên cơ quan điều tra gửi nhiều công văn đề nghị Công ty Ba Son chuyển 250 tỉ đồng về tài khoản tạm giữ của Bộ Công an.
Đồng tình, VKS tiếp tục yêu cầu Công ty Ba Son thực hiện việc chuyển trả DAB số tiền trên như cơ quan pháp luật yêu cầu.
Chủ toạ yêu cầu tổ giám định ngân hàng trả lời về các tài sản bảo đảm cho hợp đồng tín dụng giữa DAB và nhóm khách M&C có đúng luật không?
Cạnhh đó, có một khúc mắc giữa việc nhận định trái phiếu của Công ty CP M&C phát hành có giá trị thế chấp hay không.
Trong một diễn biến khác, tòa nhận được tập tài liệu bổ sung của VKS theo yêu cầu của HĐXX liên quan tới dự án Vĩnh Thái - Nha Trang liên quan đến nhóm khách hàng địa ốc Nguyễn Thiện Nhân.
VKS truy tố ông Bình về hai tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và lạm dụng chức vụ, quyền hạn.
Còn Khánh bị truy tố với vai trò giúp sức về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
