Nếu không chặn kịp, nước mắm soda công nghiệp đã ra thị trường

Ngày 14-1, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Văn Tiến, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT, cho biết: Vào tháng 5-2019, qua thông tin đường dây nóng, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã phối hợp với Cục An ninh kinh tế (Bộ Công an) thành lập đoàn thanh tra liên ngành tiến hành thanh tra các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nước mắm có dấu hiệu vi phạm. Qua kiểm tra đã phát hiện ba công ty sử dụng dịch bột ngọt, nước dịch tôm, cá và muối cacbonat (Na₂CO₃), là hóa chất công nghiệp, để sản xuất nguyên liệu làm nước mắm.

Soda công nghiệp bị cấm dùng trong thực phẩm

Cụ thể, tại Công ty TNHH MTV Điều Hương (ấp Hòa Phú 1, thị trấn An Châu, huyện Châu Thành, An Giang), đoàn thanh tra phát hiện công ty đang sản xuất chưng cất nước hoa cà, nơi sản xuất rất bẩn, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất về an toàn thực phẩm. Đoàn đã thu một số mẫu tại hiện trường gồm nước bột ngọt, bột soda màu trắng, dịch hoa cà.

Công ty Điều Hương thừa nhận trong quá trình sản xuất đã đưa khoảng 17.000 lít hỗn hợp gồm dịch bột ngọt chiếm 95%, 5% dịch nước tôm và 120 kg Na₂CO₃ để trung hòa acid trong dịch bột ngọt vì dịch này rất chua. Sau đó đun bằng hơi nước trong 40-50 giờ để thu được 800 lít dung dịch có nồng độ đạm đạt 25-35 độ và 700 lít muối kết tủa.

Tại Công ty TNHH Chế biến thực phẩm Hòa Hiệp (47 Trần Phú, phường 4, TP Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long), đoàn thanh tra cũng phát hiện công ty sử dụng hóa chất soda ash light 99,2%, xuất xứ Trung Quốc để trung hòa acid trong nước bổi cá. Nhãn phụ của bao hóa chất ghi “hóa chất cơ bản dùng trong ngành xà bông”. 

Còn tại Công ty TNHH Thực phẩm Tấn Phát (ấp Tân Đông, xã Tân Quới, huyện Bình Tân, Vĩnh Long), thời điểm kiểm tra, đoàn thanh tra phát hiện tại khu vực các bể dịch có một gian nhà kho chứa 345 bao (50 kg/bao) soda ash light - Na₂CO₃, xuất xứ Trung Quốc. Ngoài ra, qua kiểm tra phát hiện hệ thống lưới ngăn côn trùng và động vật gây hại vào khu sản xuất, khu nguyên liệu chưa đầy đủ; hệ thống cống thải ứ đọng.

Quyết định xử phạt hành chính với một công ty vi phạm. Ảnh: Thanh tra Bộ NN&PTNT

“Soda công nghiệp là một chất chỉ được sử dụng trong công nghiệp, không được sử dụng trong chế biến thực phẩm. Sau khi phát hiện vi phạm, chúng tôi đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an. Sau đó, cơ quan công an đề nghị Thanh tra Bộ NN&PTNT tiếp tục lấy mẫu bổ sung để đem đi kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm trung ương. Kết quả kiểm nghiệm, tất cả chỉ số đều dưới ngưỡng quy định, đặc biệt là kim loại nặng. Căn cứ kết quả kiểm nghiệm, bên công an thống nhất giao cho Thanh tra Bộ NN&PTNT xử lý hành chính nghiêm khắc vì chưa đến mức phải xử lý hình sự” - ông Tiến cho biết.

Kết quả, Công ty Điều Hương đã bị xử phạt hành chính 275 triệu đồng, Công ty Hòa Hiệp bị xử phạt 235 triệu đồng, Công ty TNHH Thực phẩm Tấn Phát bị phạt 266 triệu đồng.

Bên cạnh xử lý hành chính, Thanh tra Bộ NN&PTNT cũng yêu cầu các đơn vị buộc phải chuyển đổi mục đích sử dụng các nguyên liệu này, không được chế biến thực phẩm.

Chưa bán ra thị trường

Trước lo ngại của người tiêu dùng về việc những sản phẩm, nguyên liệu này đã được tuồn ra ngoài thị trường hay chưa, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT Nguyễn Văn Tiến khẳng định sau khi phát hiện sự việc đã yêu cầu các cơ sở dừng sản xuất ngay. “Chúng tôi khẳng định những sản phẩm này chưa được bán ra thị trường, vì bán phải có hồ sơ, chứng từ” - Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT khẳng định.

Đồng thời, ông Tiến cũng lý giải về nguyên nhân chậm công bố danh tính các doanh nghiệp vi phạm nêu trên. “Dù sự việc được phát hiện từ tháng 5-2019, tuy nhiên sau đó vẫn còn rất nhiều vấn đề cần phải xử lý tiếp theo. Chẳng hạn từ việc phát hiện mẫu, lấy mẫu kiểm tra…, rồi các cơ quan chức năng của các bộ cùng họp bàn đánh giá mức độ, hướng xử lý, các vấn đề về thị trường chứ không phải chỉ phát hiện, xử phạt là xong” - ông Tiến giải thích.

Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT cho biết thêm: “Chúng tôi đã phát hiện kịp thời, ngăn chặn có hiệu quả và xử lý nghiêm minh. Nếu sự việc này không được ngăn chặn kịp thời, để các công ty trên đưa soda công nghiệp vào sản xuất nước mắm cho nhân dân sử dụng thì sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe”.