Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa trở về nước cách đây hai ngày sau chuyến thăm và làm việc tại Nhật Bản. Đây là chuyến thăm Nhật Bản lần thứ hai của ông trên cương vị tổng thống Philippines.
Chuyến thăm diễn ra chỉ hai tuần trước khi ông Duterte và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe có cuộc gặp tại Hội nghị thượng đỉnh APEC ở TP Đà Nẵng. Hai nhà lãnh đạo dự kiến cũng sẽ gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở Manila sắp tới.
Động thái cho thấy cả Tokyo và Manila đều đang xem trọng quan hệ song phương. Cả hai bên đều đang thúc đẩy các lợi ích quốc gia chồng chéo, theo Channel News Asia ngày 2-11.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (trái) và Tổng thống Philippines cùng ăn sầu riêng ở TP Davao trong chuyến thăm Philippines của ông Abe hôm 13-1. Ảnh: AFP
Hồi tháng 1, trong chuyến công du Philippines hai ngày, ông Abe thậm chí đã thăm nhà riêng của ông Duterte ở TP Davao. Cả hai nhà lãnh đạo còn dùng sầu riêng chung. Và cũng chính tại sự kiện này, ông Duterte gọi Nhật Bản là “một người bạn thân thiết hơn cả anh em”.
Như đã lên kế hoạch, chuyến thăm Nhật lần thứ hai của ông Duterte đã mang lại cho hai nhà lãnh đạo những gì họ mong muốn.
Đối với ông Duterte, ông Abe đã tái khẳng định cam kết của Nhật nhằm cung cấp hỗ trợ 1.000 tỉ yen (8,7 tỉ USD) cho Philippines trong năm năm tới, với trọng tâm hỗ trợ chính là phát triển hạ tầng và tái thiết TP Marawi bị tàn phá trong những tháng giao tranh vừa qua.
Liên quan tới dự án hạ tầng lớn nhất của Philippines, Nhật cũng đang cung cấp vốn đầu tư để xây dựng tuyến tàu điện ngầm đầu tiên tại khu đô thị sầm uất Metro Manila. Tuyến tàu điện ngầm này sẽ kéo dài từ Quezon City (phía Bắc Metro Manila) đến sân bay quốc tế Ninoy Aquino - cửa ngõ chính của Philippines.
Tổng thống Philippines Duterte (phải) có mặt tại Tokyo hôm 30-10 trong chuyến thăm và làm việc ở Nhật. Ảnh: REUTERS
Trong khi đó, chuyến thăm này đã giúp mang lại hình ảnh một nước Nhật hữu hảo trong mắt ông Duterte. Việc tạo dựng ảnh hưởng được đánh giá sẽ giúp Nhật đối trọng với Trung Quốc tại Philippines nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung.
Có thể thấy Philippines thời gian qua xích gần hơn với Trung Quốc sau khi nước này có các động thái xa rời Mỹ. Điển hình, hôm 5-10, Trung Quốc đã cho không Philippines lô vũ khí và đạn dược thứ hai trị giá 22 triệu USD.
Trước việc Trung Quốc xúc tiến sáng kiến “Vành đai, Con đường” một cách mạnh mẽ, việc Tokyo lo ngại và theo sau đó là tăng cường xác lập ảnh hưởng cũng là điều dễ hiểu. Ngay trong tuyên bố chung với ông Duterte, ông Abe nói rằng Philippines đã ủng hộ cái gọi là “một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mở và tự do”.
Theo nhà nghiên cứu Malcolm Cook tại Viện ISEAS-Yusof Ishak (Singapore), Nhật Bản không muốn ảnh hưởng tại Đông Nam Á bị Trung Quốc thâu tóm và các quốc gia Đông Nam Á cũng không muốn quá lệ thuộc vào Trung Quốc. Đó là lý do tại sao Nhật tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực và các nước này cũng chịu đẩy mạnh quan hệ với Tokyo.
