Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington sẽ không bán máy bay chiến đấu phản lực F-35 thế hệ tiếp theo cho Thổ Nhĩ Kỳ, hãng thông tấn RT đưa tin.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ nhận hệ thống phòng không S-400 do Nga sản xuất. Thổ Nhĩ Kỳ đã là đối tác trong chương trình sản xuất F-35.
Máy bay chiến đấu F-35. Ảnh: The Drive.
“Tình hình hiện tại giữa chúng tôi với Thổ Nhĩ Kỳ rất phức tạp và khó khăn. Chúng tôi đang trao đổi với các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Trump nói.
Các quan chức Mỹ từ lâu đã dọa sẽ loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35. Các quan chức này tuyên bố rằng việc sở hữu máy bay phản lực F-35 cùng với S-400 sẽ cho phép Moscow tìm hiểu bí mật của F-35.
Trong khi ông Trump thông báo vấn đề này cho các phóng viên vào hôm 17-7, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đã nhắc lại quan điểm của tổng thống trong phiên điều trần xác nhận tại Thượng viện.
“Thổ Nhĩ Kỳ chỉ có thể có S-400 hoặc là F-35”, ông Esper cho biết. “Thổ Nhĩ Kỳ không thể có cả hai cùng lúc”.
Trong một bài phát biểu tại Ankara một ngày trước đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã ca ngợi hệ thống phòng không S-400 mới mua từ Nga. Ông Erdogan hứa sẽ tiếp tục “tiến xa hơn nữa” và “hợp tác sản xuất chung” với Nga trong tương lai.
Hôm 14-7, khi trả lời các phóng viên, ông Erdogan mô tả quyết định mua hệ thống tên lửa của Nga là một trong những điều ông buộc phải thực hiện. Trong nhiệm kỳ của chính quyền ông Obama, Ankara đã đàm phán với Washington với mục đích mua tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất. Tuy nhiên Washington đã rút lui khi chính phủ của ông Erdogan nhấn mạnh rằng thỏa thuận tên lửa bao gồm chuyển giao công nghệ.
Ông Trump đã bày tỏ sự thông cảm cho tình thế của ông Erdogan. “Điều này thực sự không công bằng” cho Thổ Nhĩ Kỳ, ông Trump nói. “Chúng tôi đang giải quyết điều này. Chúng tôi sẽ xem chuyện gì sẽ đến, nhưng điều này không thực sự công bằng”.
Việc mua hệ thống S-400 của Nga khiến Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng phải chịu CAATSA (tức các lệnh trừng phạt của Mỹ được thiết kế để ngăn các quốc gia mua thiết bị quân sự từ Nga). Trước đó, ông Edrogan đã nói vào hôm 14-7 rằng ông Trump có quyền từ bỏ hoặc hoãn CAATSA và hi vọng ông Trump sẽ làm điều này.
“Ngay bây giờ, tôi không tin rằng ông Trump cũng có cùng quan điểm với cấp dưới của mình. Ông ấy đã thể hiện điều này trước tất cả các phương tiện truyền thông của thế giới”, ông Erdogan nói. “Chúng tôi mua S-400 không phải để chiến tranh. Chúng tôi đang cố gắng đảm bảo hòa bình và an ninh quốc gia của chúng tôi”, ông Edrogan nói thêm.
Ông Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã đặt hàng hơn 100 chiếc F-35 và hi vọng Washington sẽ vẫn giữ cam kết này.
Ông Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ vẫn muốn mua các hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot từ Washington và hai nước nên đặt mục tiêu tăng cường thương mại và làm việc trên cơ sở “hợp tác quốc phòng toàn diện”.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan. Ảnh: Bloomberg.
