Sân bay Long Thành lo mất cán bộ!

Chiều 24-10, Quốc hội (QH) đã nghe và thảo luận tại tổ về dự án sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai).

Dù dự án còn ở giai đoạn chuẩn bị nhưng nhiều ý kiến cho rằng nếu không giám sát chặt chẽ quá trình triển khai dự án sẽ có tiêu cực và sẽ phải xử lý cán bộ sai phạm…

Lo mất cán bộ

Thảo luận tại tổ về dự án sân bay Long Thành, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Vũ Hồng Thanh thông tin: Trong bốn nội dung Chính phủ đề xuất QH xem xét quyết định vấn đề gây nhiều băn khoăn nhất là đề xuất QH quyết định giao Tổng Công ty Cảng Việt Nam (ACV) đầu tư dự án. Cụ thể, trong bốn hạng mục triển khai tại dự án, có ba hạng mục được giao cho ACV, một hạng mục giao cho Tổng Công ty Quản lý bay.

Ông Thanh phân tích ACV có 95% vốn nhà nước, về nguyên tắc vẫn là công ty cổ phần. Như vậy, việc quyết định giao dự án sẽ thực hiện theo Điều 22 Luật Đấu thầu. Như thế thì thẩm quyền quyết định hoàn toàn thuộc Chính phủ. Do vậy việc Chính phủ đề nghị QH “chỉ định thầu cho một doanh nghiệp cụ thể thực hiện một dự án đầu tư công trước nay chưa từng có”.

“Chúng tôi ủng hộ ACV vì nếu xét về tiền, có lẽ không ít doanh nghiệp khác có nhiều hơn nhưng về kinh nghiệm quản lý, đầu tư lĩnh vực xây dựng cảng hàng không thì ACV chắc chắn có ưu thế. Ý Thủ tướng khi đề xuất QH quyết định việc giao dự án cho ACV là mong QH đồng hành cùng Chính phủ, cùng chịu trách nhiệm với Chính phủ về quyết định này chứ nếu không 5-10 năm nữa, Ủy ban Kiểm tra Trung ương lại vào, xác định chỉ định thầu như thế là sai thì không biết sẽ làm sao. Đó là vấn đề còn băn khoăn nhiều nhất” - ông Vũ Hồng Thanh nói.

Tổng Thanh tra Lê Minh Khái cho hay đây là dự án trọng điểm quốc gia, có liên quan đến an ninh quốc phòng nên giao cho các doanh nghiệp nhà nước có chức năng quản lý, đủ thẩm quyền thực hiện là yên tâm. Tuy nhiên, theo ông, công tác giám sát, quản lý phải hết sức chặt chẽ ngay từ giai đoạn thiết kế, giao thầu đến thi công…

“Kinh nghiệm và qua thực tế cho thấy nếu chúng ta không quan tâm ngay từ giai đoạn đầu của dự án thì khi xảy ra những vụ việc, xử lý hậu quả sẽ khó lường” - Tổng Thanh tra nói.

Ông Khái đề nghị Bộ GTVT, Bộ KH&ĐT quan tâm đến công tác kiểm tra, thanh tra trong quá trình thực hiện, đặc biệt là khâu giám sát. Có thể thuê giám sát nước ngoài để loại trừ hết tất cả mối quan hệ có thể tác động đến việc tổ chức thi công dự án. “Nếu chúng ta kiểm tra, kiểm soát, chấn chỉnh kịp thời thì khắc phục những hậu quả, sai sót, hạn chế nếu có sẽ dễ hơn, vừa không mất tiền của Nhà nước, của xã hội, vừa không mất cán bộ” - ông Khái nói.

Đại biểu Nguyễn Văn Thể, Bộ trưởng GTVT, lý giải vì sao chọn ACV thực hiện dự án. Ảnh: T.NGUYỆT

Vì sao chọn ACV?

Ủng hộ việc giao dự án sân bay Long Thành cho doanh nghiệp trong nước thực hiện nhưng đại biểu Phạm Minh Chính, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, lưu ý: “Chúng ta ai cũng sốt ruột vì chủ trương lâu rồi nhưng chậm triển khai, cân nhắc kỹ tìm nguyên nhân để đưa ra giải pháp đúng quy định, đúng thẩm quyền. Tôi tán thành với các đại biểu QH ủng hộ doanh nghiệp trong nước, ủng hộ doanh nghiệp nhà nước đảm nhận được nhưng phải làm sao đúng quy định để công khai, minh bạch, khách quan”.

Giải thích tại phiên thảo luận tổ, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cho hay: Chính phủ giao ACV lập dự án trình QH và Chính phủ. “Về nguyên tắc, sau khi dự án duyệt sẽ lựa chọn nhà đầu tư. Đây là sân bay gắn với an ninh quốc phòng quốc gia nên chắc chắn sẽ phải chọn nhà thầu trong nước” - ông nói.

Ông Thể cho biết là ACV đang quản lý 21 sân bay, riêng sân bay Vân Đồn có chủ sở hữu là Sun Group nhưng điều hành sân bay là  ACV. “Chúng tôi thấy rằng ngoài ACV thì không có doanh nghiệp nào có đủ điều kiện về kinh nghiệm quản lý sân bay để tổ chức đấu thầu” - ông nói.

Ông lý giải thêm: Theo luật, có ba doanh nghiệp tham gia mới tổ chức đấu thầu, còn dưới ba thì sẽ xin ý kiến Chính phủ về cơ chế đặc biệt. “Chúng tôi chỉ chọn được ACV vì các doanh nghiệp khác không có kinh nghiệm quản lý về sân bay và chưa làm doanh nghiệp cảng thì chưa thể tham gia đấu thầu” - ông nói.

Một lý do nữa về việc lựa chọn ACV triển khai dự án, theo ông Thể là cần phải tìm được một doanh nghiệp hội tụ đủ yếu tố như có thể “đảm bảo quốc phòng an ninh, đủ điều kiện để triển khai và có kinh nghiệm để vận hành sân bay sau này”.

“Ngoài ra, nếu tổ chức đấu thầu theo luật sẽ phải mất 1,5 năm đấu thầu và một năm để nhà đầu tư hoàn thiện dự toán. Có nghĩa ta phải khởi công năm 2022 hoặc 2023 chứ không thể năm 2021 được” - Bộ trưởng GTVT nói thêm.