Trung Quốc bắt đầu phát triển thế hệ máy bay cảnh báo sớm đầu tiên dựa vào máy bay ném bom Tu-4, cung cấp bởi Liên-xô vào những năm 1960. Tuy nhiên, Trung Quốc không thể đưa loại máy bay KJ-1 vào biên chế trong quân đội do không thể xây dựng được một hệ thống radar thích hợp.
Hiện vẫn chưa rõ liệu Trung Quốc đã từng đưa KJ-1 vào bay thử hay chưa, tuy nhiên, mẫu máy bay này đang được trưng bày tại Viện bảo tàng hàng không ở Bắc Kinh.
Vào cuối những năm 1990, Trung Quốc cố gắng mua các hệ thống radar Phalcon từ Israel và trang bị chúng trên những phiên bản máy bay vận tải Il-76 mới nâng cấp của Nga. Tuy nhiên, thoả thuận này đã bị buộc phải huỷ bỏ do sự phản đối từ Mỹ.
Từ đó, Trung Quốc đầu tư nguồn lực lớn vào việc triển các hệ thống radar mảng pha điện tử của máy bay cảnh báo sớm. Bằng việc kết hợp radar hình đĩa với máy bay Il-76, Trung Quốc đã chế tạo thành công KJ-2000 vào năm 2004.
Do tất cả các máy bay KJ-2000 đều được chế tạo bằng thân của máy bay vận tải Il-76 mua của Nga, nên Trung Quốc không thể tự sản xuất số lượng lớn các máy bay cảnh báo sớm. Bắc Kinh gần đây cũng đã mua các máy bay tương tự từ nhiều nước khác, tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin thì không có chiếc nào có thể biến đổi thành công để giống với KJ-2000. Để giải quyết vấn đề này, Trung Quốc hiên đang thử nghiệm loại máy bay vận tải nội địa có tên Y-20, tuy nhiên, sự phát triển này chắc chắn sẽ không thể hoàn thành trong một thời gian ngắn.
Theo Đặng Vũ (ANTĐ /Wantchinatimes)
