Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang trở nên gay cấn khi Trung Quốc khởi xướng các thủ tục giải quyết tranh chấp tại Tổ chức Thương mại Thế giới. Trung Quốc gọi trợ cấp cho xe điện được đưa ra theo Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) là “phân biệt đối xử”.
Trung Quốc tuyên bố rằng IRA đã dẫn đến việc loại trừ hàng hóa của họ cũng như hàng hóa từ các nước WTO khác ra khỏi Mỹ. Theo Trung Quốc khiếu nại nói thêm rằng họ đang đưa ra thách thức pháp lý này để bảo vệ lợi ích của mình trong ngành công nghiệp xe điện.
Theo Reuters đưa tin, đại diện Trung Quốc cho biết: “Dưới vỏ bọc là ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm lượng khí thải carbon và bảo vệ môi trường, (những khoản trợ cấp này) trên thực tế phụ thuộc vào việc mua và sử dụng hàng hóa từ Mỹ hoặc nhập khẩu từ một số khu vực cụ thể”. Hiện nay, Trung Quốc đang triển khai các thủ tục tố tụng này “để duy trì một sân chơi cạnh tranh bình đẳng cho thị trường toàn cầu”.
Theo IRA, người tiêu dùng quan tâm đến việc mua một số loại xe xanh nhất định sẽ được giảm thuế liên bang lên tới 7.500 USD (khoảng 183 triệu đồng). Khoản trợ cấp này là một phần trong nỗ lực của Nhà Trắng nhằm làm cho các phương tiện chạy điện (và lượng khí thải thấp) trở nên hấp dẫn hơn đối với người mua.
Tuy nhiên, để đủ điều kiện nhận ưu đãi, chiếc xe điện được đề cập phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định, bao gồm việc được lắp ráp ở Mỹ và có phần lớn các bộ phận pin có nguồn gốc từ Mỹ hoặc một trong các đồng minh của Mỹ.
Theo SCMP, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đạo luật này đã tạo ra “các chính sách phân biệt đối xử” làm “bóp méo cạnh tranh công bằng”.
Trung Quốc lập luận rằng chính sách của Mỹ vi phạm các nguyên tắc của WTO và phá vỡ chuỗi cung ứng và công nghiệp. Trung Quốc đang kêu gọi Mỹ để “tôn trọng xu hướng phát triển của ngành công nghiệp xe năng lượng mới toàn cầu và điều chỉnh” các chính sách của ngành.
Động thái này diễn ra vào thời điểm căng thẳng đối với hai quốc gia. Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi bộ thương mại điều tra tác động của xe điện Trung Quốc đối với an ninh quốc gia và các báo cáo cho thấy ông đang xem xét các biện pháp mới nhằm ngăn cản các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc thành lập nhà máy ở Mexico nhằm lách mức thuế 25 % hiện hành đối với xe điện của họ.
Điều đó, kết hợp với cuộc điều tra chống trợ cấp mà Liên minh châu Âu tiến hành chống lại Trung Quốc, có thể gây rắc rối cho ngành xe điện của Trung Quốc. Mặc dù đạt mức tăng trưởng của Trung Quốc đạt 77,6% vào năm 2023, nhưng lo ngại về sự bão hòa thị trường trong nước và điều kiện thương mại không thuận lợi có thể khiến tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc chững lại vào năm 2024.
Tranh chấp giữa Trung Quốc đã được đưa ra trước chuyến đi dự kiến của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen tới nước này vào tháng tới. Tuy nhiên, khiếu nại này khó có thể có tác động ngay lập tức tới Mỹ.
Những tranh chấp như thế này lẽ ra phải mất sáu tháng để giải quyết, nhưng thường mất nhiều thời gian hơn. Nếu WTO phán quyết có lợi cho Trung Quốc, Mỹ có thể sẽ kháng cáo quyết định này, điều này sẽ đẩy quyết định này vào tình trạng vô hiệu về mặt pháp lý, vì hội đồng kháng cáo của cơ quan quốc tế đã không hoạt động kể từ năm 2019, khi Mỹ phản đối việc bổ nhiệm thẩm phán của mình.
