Ngày 29-1, TAND tỉnh Kiên Giang đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép. Đây là vụ án đầu tiên liên quan đến chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU).
Bốn bị cáo trong vụ án này gồm: Trần Văn Luyến (43 tuổi), Phạm Chí Dũng (59 tuổi), Trần Minh Tâm (40 tuổi) và Trần Văn Nhựt (37 tuổi, cùng ngụ tỉnh Kiên Giang).
Sau khi nghị án, HĐXX tuyên phạt bị cáo Luyến 8 năm tù, hai bị cáo Dũng và Tâm mỗi bị cáo 7 năm tù, bị cáo Nhựt 1 năm tù, cùng về tội tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép.
Theo cáo trạng, bị cáo Luyến là chủ hai tàu số hiệu KG-94294-TS và KG-94295-TS. Giữa tháng 5-2022, hai tàu này bị lực lượng chức năng Malaysia bắt giữ do vi phạm khai thác hải sản trái phép trên vùng biển nước này.
Đến cuối tháng 5-2022, Luyến gặp Tâm nói về việc hai tàu của mình bị bắt, nếu chuộc về bị cơ quan chức năng Việt Nam phát hiện tịch thu. Nghe vậy, Tâm gọi điện thoại cho Nguyễn Bảo Duy (Cán bộ đăng kiểm Trung ương), hẹn gặp nhau tại một quán cafe ở TP Rạch Giá để bàn bạc làm hai bộ hồ sơ tàu mới, với giá 400 triệu đồng. Ngoài ra, Tâm còn giới thiệu người quen để chạy tàu.
Sau đó, Luyến chỉ đạo Dũng tìm ngư phủ đi tàu và cho ngư phủ ứng tiền trước. Cạnh đó, phân công Tâm tìm người ở Malaysia để mua vé thông tin cảng về việc hải quân Malaysia ra vào tuần tra thì thông báo cho Dũng, Luyến biết để trốn tránh.
Đến cuối tháng 8-2022, sau khi chuộc hai tàu vi phạm ra, Luyến chỉ đạo cho Hậu chạy tàu về Cà Mau và yêu cầu Hậu xóa số hiệu cũ, rồi vẽ lại ký hiệu tàu mới (được người tên Duy làm trước đó) và tắt thiết bị giám sát hành trình, đi thả cào khai thác hải sản.
Giữa tháng 10-2022, hai tàu bị lực lượng Cảnh sát Biển Vùng 4 kiểm tra giấy tờ. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện thiếu giấy khai thác hải sản, thiếu phao cứu hộ và thiếu bằng thuyền trưởng. Từ đó, cơ quan chức năng đã ra Quyết định xử phạt 27,9 triệu đồng.
Nộp phạt xong, Dũng tiếp tục điều khiển phương tiện về cảng Sing - Việt (Sông Đốc, Cà Mau) bán hải sản được khoảng 1,7 tỉ đồng.
Sau đó, Dũng và một người khác tiếp tục điều khiển hai tàu của Luyến đến vùng biển Malaysia khai thác hải sản trái phép, với thủ đoạn cũ là tắt thiết bị hành trình và xóa số cuối của tàu.
Do không biết ranh giới vùng biển giữa Malaysia và Indonesia, Dũng đã đi vào vùng biển Indonesia khai thác hải sản và bị lực lượng hải quân Indonesia phát hiện bắt giam. Đến tháng 4-2023 được thả về Việt Nam.
Tháng 10-2023 và 12-2023, Cơ quan An ninh điều tra Công an Kiên Giang khởi tố, bắt tạm giam Luyến, Dũng, Tâm. Đến ngày 5-1, Nhựt bị khởi tố và bị cấm đi khỏi nơi cư trú.
Đối với Nguyễn bảo Duy (Cán bộ đăng kiểm Trung ương), Cơ quan An ninh điều tra Công an Kiên Giang đang tiếp tục thẩm tra, xác minh và xử lý sau.
