Vì sao xuất hiện cổ phiếu giá triệu đồng trên thị trường chứng khoán?

Một cổ phiếu có giá tham chiếu “khủng” trước đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) đang gây kinh ngạc trên thị trường chứng khoán.

Cú bứt phá ấn tượng

Công ty cổ phần đầu tư F88 đã chính thức xác lập một cột mốc đáng chú ý trên thị trường chứng khoán Việt Nam khi cổ phiếu được Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) chấp thuận niêm yết trên sàn UpCOM. Điều gây bất ngờ lớn nhất là mức giá tham chiếu cho ngày giao dịch đầu tiên được ấn định ở mức 634.900 đồng/cổ phiếu.

Mức giá này đã ngay lập tức thu hút sự chú ý của giới đầu tư, bởi nó vượt xa mệnh giá 10.000 đồng và phản ánh một sự định giá cực kỳ cao của thị trường dành cho F88. Mặc dù số lượng cổ phiếu đăng ký giao dịch chỉ ở mức 8.264.612 cổ phiếu, nhưng giá trị thị trường ước tính ban đầu đã lên tới hơn 5.200 tỉ đồng (200 triệu USD).

Theo giới phân tích, giá tham chiếu cao ngất ngưởng này được xem là một sự công nhận mạnh mẽ đối với vị thế của F88 trong ngành dịch vụ tài chính.

Đáng chú ý, cú tăng giá tham chiếu của F88 cũng đang vượt trội so với giá cổ phiếu nhiều công ty đang niêm yết trên sàn chứng khoán TP.HCM (HOSE). Chẳng hạn, cổ phiếu VCF của Vinacafé Biên Hòa hiện có mức giá dao động quanh 308.000 đồng/cổ phiếu. Hay giá cổ phiếu FPT đang xoay quanh vùng giá 104.000 đồng. Thậm chí công ty tỉ USD Vinpearl cũng chỉ có mức giá cổ phiếu là 85.000 đồng.

Cổ phiếu F88 dù có mức giá tham chiếu cao nhưng vẫn thấp nếu so với cổ phiếu VNZ. Vào năm 2023, cổ phiếu VNZ của Công ty cổ phần VNG đã gây chấn động thị trường chứng khoán Việt Nam khi liên tục tăng trần với biên độ lớn ngay sau khi lên sàn UpCOM vào đầu năm 2023. Đầu tháng 2-2023, giá cổ phiếu VNZ đã tăng hơn 1 triệu đồng/cổ phiếu. Một mức tăng được xem là cao nhất trên thị trường chứng khoán.

Ban lãnh đạo VNZ khi đó cũng đã giải trình cho Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM rằng, giá tăng là do cung cầu và công ty không có sự can thiệp nào vào giá cổ phiếu.

Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, giá trị cổ phiếu của nhiều công ty khi IPO (phát hành lần đầu ra công chúng) tăng rất cao vì những công ty này chỉ đưa lên sàn một tỷ lệ cổ phiếu rất nhỏ, thường dưới 10–15% vốn điều lệ. Phương thức này tạo ra cảm giác khan hiếm và thúc đẩy nhu cầu mua cổ phiếu mạnh mẽ, đẩy giá lên ngay từ thời điểm đầu.

Sự nổi tiếng và uy tín của thương hiệu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy giá cổ phiếu lên mức cao. Lĩnh vực kinh doanh độc đáo và một ban lãnh đạo có kinh nghiệm và tầm nhìn cũng là yếu tố tác động lên giá.

Việc liên tục phát triển sản phẩm mới, cải tiến công nghệ và mở rộng thị trường sẽ đảm bảo vị thế dẫn đầu, giúp giá trị cổ phiếu được củng cố.

Thực tế sau "cơn sốt" IPO: Nguy cơ lao dốc

Giá cổ phiếu tăng trưởng ổn định mới thực sự là nền tảng vững chắc, tạo dựng nên sức mạnh và giá trị bền vững cho một công ty. Điều này có thể thấy qua cú lao dốc mạnh của VNZ sau khi trở thành cổ phiếu có thị giá cao nhất lịch sử chứng khoán Việt Nam.

Từ một hiện tượng "gây sốt" trên thị trường, cổ phiếu VNZ hiện đang đối mặt với thực tế đầy thách thức. Mức giá hiện tại chỉ còn 400.000 đồng/cổ phiếu, giảm tới 60% so với thời điểm chào sàn. Sự sụt giảm mạnh mẽ này bắt nguồn từ hiệu quả kinh doanh chưa có đột phá của VNZ, thậm chí công ty còn ghi nhận lỗ trong một số quý, với kết quả kinh doanh thua lỗ liên tiếp trong hai năm 2023 và 2024.

Chuyên gia tài chính Trần Đình Phương cho biết, những cú tăng giá ấn tượng ngay trong ngày chào sàn phản ánh tín hiệu thị trường, nguồn cung nhỏ và tâm lý nhà đầu tư. Tuy nhiên, thành công dài hạn chỉ đến với những doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững mạnh, tăng trưởng rõ ràng và chiến lược sử dụng vốn minh bạch sau khi phát hành ra công chúng.

Sự sụt giảm mạnh mẽ của một cổ phiếu sau giai đoạn IPO "nóng sốt" là một hiện tượng quen thuộc trên thị trường. Mặc dù màn ra mắt ấn tượng có thể tạo ra cú hích ban đầu, nhưng theo các nghiên cứu từ Nasdaq, hiệu suất dài hạn của nhiều cổ phiếu này thường không được như kỳ vọng.

Nhiều công ty đã chứng kiến sự bùng nổ giá cổ phiếu trong ngắn hạn, nhưng sau đó, giá cổ phiếu giảm mạnh. Sự sụt giảm này thường xảy ra khi nhà đầu tư nhận ra rằng lợi nhuận không kỳ vọng cho mức định giá cao ngất ngưởng ban đầu.

“Màn chào sân ấn tượng chỉ là điểm khởi đầu. Sức khỏe tài chính, khả năng sinh lời và tiềm năng tăng trưởng bền vững mới là yếu tố quyết định giá trị của cổ phiếu trong dài hạn” – ông Phương nói.

Theo tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, việc một cổ phiếu duy trì được giá trị ổn định và bền vững không chỉ phụ thuộc vào những biến động ngắn hạn của thị trường, mà còn bắt nguồn từ sức mạnh nội tại của chính doanh nghiệp. Để một cổ phiếu giữ được giá trị, doanh nghiệp cần sở hữu những đặc điểm cốt lõi.

Bên cạnh đó, quản trị công ty minh bạch và hiệu quả đóng vai trò then chốt. Một ban lãnh đạo có năng lực, tầm nhìn chiến lược và đạo đức kinh doanh cao sẽ xây dựng được niềm tin với nhà đầu tư. Khi các báo cáo tài chính minh bạch, quyền lợi cổ đông được bảo vệ, và rủi ro được quản lý chặt chẽ, nhà đầu tư sẽ cảm thấy an tâm hơn. Điều này không chỉ giúp giảm rủi ro về mặt pháp lý hay danh tiếng mà còn làm tăng giá trị thực của cổ phiếu trong mắt thị trường.

Theo ông Phương, các nhà đầu tư giá trị huyền thoại như Warren Buffett luôn tìm kiếm những doanh nghiệp có "con hào kinh tế" (economic moat) rộng lớn. Con hào kinh tế này được xác định là một thương hiệu mạnh không thể sao chép, một lợi thế về chi phí sản xuất, hay một mạng lưới khách hàng trung thành khó thay đổi.

Đó cũng chính là lợi thế cạnh tranh bền vững, giúp công ty bảo vệ thị phần và lợi nhuận khỏi các đối thủ. Một công ty có "con hào kinh tế" tốt sẽ dễ dàng vượt qua các chu kỳ kinh tế suy thoái và tiếp tục tạo ra dòng tiền ổn định, từ đó duy trì giá trị cổ phiếu.

Trong thế giới kinh doanh luôn thay đổi, khả năng thích ứng và đổi mới là chìa khóa. Một công ty có thể giữ vững giá trị là một công ty không ngừng đổi mới, sẵn sàng thay đổi để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Việc liên tục phát triển sản phẩm mới, cải tiến công nghệ và mở rộng thị trường sẽ đảm bảo vị thế dẫn đầu, giúp giá trị cổ phiếu được củng cố.