Năm 2014, Lê Đắc Lâm rời Indochina Capital và chính thức khởi động dự án startup hiện tại Vntrip - ứng dụng chuyên đặt phòng khách sạn trực tuyến với kỳ vọng sẽ đưa Vntrip trở thành mạng lưới đặt phòng số một Việt Nam.
“Những người làm startup giống như đứa trẻ đi ngủ ban đêm vậy, cứ hai tiếng là dậy khóc một lần. Khó khăn thì nhiều vô kể. Nhưng điều quan trọng nhất là phải hiểu thị trường, hiểu về vĩ mô, sau đấy mới đến chiến lược, sản phẩm và kế hoạch tài chính…” - anh Lê Đắc Lâm, đồng sáng lập và điều hành Vntrip, chia sẻ.
Khởi nghiệp vì đặt giùm khách sạn
Trước khi khởi nghiệp Lê Đắc Lâm đã có hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý. Anh cũng có duyên làm một vài dự án startup trước đó cùng cộng sự nên việc làm cái mình thích, xây dựng một cái gì đó của riêng mình cũng là cái máu và đam mê có sẵn.
Chia sẻ về con đường khởi nghiệp của mình, Lâm dí dỏm nhớ lại: “Khi còn làm tại Indochina Capital, quỹ đầu tư sở hữu hàng loạt khách sạn dưới năm sao ở Việt Nam, tôi được bạn bè gọi điện thoại nhờ đặt khách sạn hộ nhiều lắm, nhiều đến mức mà công ty còn ra chính sách là cuối tháng nhân viên nào book được nhiều nhất sẽ trúng thưởng một chuyến đi du lịch trọn gói đến bất kỳ một resort nào của công ty. Lúc đấy cả công ty đua nhau về con số, tôi cũng được giải đó mấy lần. Lúc đấy tôi nghĩ tại sao mình lại đi làm miễn phí mà không là người cung cấp dịch vụ đấy? Tại sao ở một đất nước du lịch đang “hot” như vậy lại không có công ty nào làm mà phải đi nhờ nhân viên…”. Vì cái duyên đó, Lâm quyết định liên kết với các cộng sự cũ để cùng nhau thành lập Vntrip.vn - ứng dụng đặt phòng khách sạn trực tuyến.
Năm 2014, Lê Đắc Lâm và cộng sự chính thức khởi động dự án Vntrip sau hai năm miệt mài nghiên cứu. “Khi bắt tay vào làm, tôi và cộng sự không biết gì về khách sạn, không biết khách sạn họ chi tiền hoa hồng như thế nào, hợp tác với các đại lý ra sao, rồi công nghệ nữa… Lúc đó giống như điếc không sợ súng vậy. Rồi cứ từng bước tìm hiểu, thậm chí là bay đi bay lại giữa nước này với nước kia để mà học hỏi, tìm kiếm đối tác, tìm hiểu về công nghệ người ta làm như thế nào” - anh Lâm nhớ lại.
Anh Lê Đắc Lâm (đứng thứ hai từ phải qua): Để kết nối trực tuyến với trên một triệu khách sạn trên toàn thế giới đến với người Việt, Vntrip.vn đã “bắt tay” với Booking.com, website đặt phòng khách sạn hàng đầu thế giới. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Thách thức tại Vntrip
Năm 2015, khi bức tranh về thị trường đã khá tổng quát, khi thời gian để mài cái rìu trước khi chặt cây đã xong, Vntrip chính thức có mặt trên thị trường. Hỏi Lâm nhìn lại anh có thấy mình liều không, không chút ngần ngại anh chia sẻ: “Nếu nói liều tôi nghĩ là liều có tính toán. Mình có cơ sở rõ ràng và ở thị trường nước ngoài đã có công ty thành công với mô hình này rồi, có gì để ngại. Hơn nữa, Việt Nam thật sự chưa có công ty nào làm tốt điều này cả. Nếu mình đi đúng hướng mình sẽ phát triển rất tốt. Cho nên tôi tìm cách hiểu rõ về lĩnh vực này và làm sao để làm tốt nhất chứ tôi không sợ mình đi sai hướng”. Trò chuyện với anh cho tôi cảm nhận để trở thành chuyên gia ở lĩnh vực nào thì tầm nhìn phải thay thế kinh nghiệm.
Có nhiều cách để khởi nghiệp. Một là làm từ 0 đến 1, từ 1 đến n, có thể làm một sản phẩm mới hoặc có thể làm một sản phẩm có sẵn nhưng phải làm tốt hơn. Vậy một dự án mới như Vntrip đâu sẽ là lợi thế? “Người đi trước nếu họ làm chuẩn họ đã chiếm lĩnh được cả thị trường này. Nhưng họ không làm chuẩn thì sẽ tạo lợi thế cho người đi sau. Lĩnh vực online người chiến thắng gần như chiếm được cả thị trường chứ không như các mô hình kinh doanh khác. Có thể bạn mở hai quán cà phê cạnh nhau bạn vẫn thành công. Online về cơ bản chỉ một hoặc hai công ty thôi sẽ chiếm lĩnh cả thị trường. Nên tôi nghĩ một công ty online ra đời hơn mình 4-5 năm mà vẫn chưa thống trị được thị trường thì họ sẽ không bao giờ thống trị được. Con ngựa đua xuất sắc thì bắt đầu cuộc đua đã nhìn thấy ngay tín hiệu nó sẽ hơn hẳn các con ngựa khác, chứ cứ chạy con này hơn chút, con kia hơn chút thì tôi nghĩ khó” - anh Lâm chia sẻ.
Anh cũng nói thêm về kinh nghiệm startup: “Khó khăn thì nhiều vô kể. Bản chất của Vntrip là chúng tôi cũng lên kế hoạch thực hiện khá kỹ, phải nhìn ra trước được tất cả khó khăn mình sẽ gặp để có những bước chuẩn bị tốt hơn”.
Vntrip sẽ là booking của Việt Nam
Trở lại với Vntrip, anh và cộng sự đã giải bài toán quả trứng, con gà như thế nào để thực hiện tham vọng đưa Vntrip trở thành website đặt phòng số một ở Việt Nam? Không ngần ngại anh chia sẻ: “Bắt tay với Booking.com, tập đoàn khách sạn lớn nhất trên thế giới. Điều này không dễ nhưng chúng tôi đã làm được. Và đó là hoàn toàn do con người”.
Rất nhiều công ty hoạt động trong cùng lĩnh vực ở Việt Nam trước đó muốn hợp tác với Booking còn gặp không ít trở ngại. Vntrip của Lâm và cộng sự khi ấy là một dự án mới, không thương hiệu nhưng lại nhận được cái gật đầu của “gã khổng lồ” Booking. Đúng là thịnh vượng trong bấp bênh. “Khi đó tôi đã bay sang Singapore gặp đội quản lý của Booking, tôi đã nói với họ là: Anh cần tôi bởi anh phải dùng thanh toán qua thẻ. Trong khi Việt Nam 90 triệu dân chỉ có khoảng chín triệu người có thẻ tín dụng, còn hơn 80 triệu dân còn lại thì không. Các anh đang bỏ lỡ cả thị trường, thay đổi mô hình kinh doanh thì không thể, càng không thể áp dụng nhận tiền mặt tại Việt Nam… Cho nên tôi sẽ hợp tác với anh, chúng tôi lo hết phần trong nước và chúng tôi đang giúp anh lấy toàn bộ thị trường Việt Nam trong khi trước đây các anh chỉ tập trung được ở phần nhỏ”. Dẫn chứng mà Lâm đưa ra làm tôi nhớ đến một câu nói: “Ta sẽ không thả tay ra để mi thở chừng nào mi chưa trả lời ta!”. Thế là Vntrip.vn đã “bắt tay” với Booking.com, website đặt phòng khách sạn hàng đầu thế giới.
“Ban đầu vì mình là người tí hon, tí hon muốn cao thì phải ngồi trên vai người khổng lồ. Với lại bài toán của chúng tôi là thị phần và chúng tôi xác định là làm không lấy lãi nên sẽ bán giá rẻ nhất thị trường và cung cấp dịch vụ tốt nhất. Chính những tiện lợi hướng tới người dùng đã giúp Vntrip.vn sở hữu mạng lưới với hơn 6.000 khách sạn tại Việt Nam. Và kết nối trực tuyến với hơn một triệu khách sạn trên toàn thế giới đến với người Việt thông qua Booking.com” - anh Lâm chia sẻ.
Hiện tại Vntrip đã ký kết với các đối tác nước ngoài để cung cấp lâu dài một lượng lớn phòng khách sạn của Việt Nam cho công ty du lịch tại Trung Quốc và Ấn Độ. Mới đây, cựu lãnh đạo Alibaba rót 3 triệu USD vào startup Việt này ngay lần gọi vốn đầu tiên.
Chia sẻ bí quyết gọi vốn thành công, anh cho biết: “Trước tiên mình phải hiểu thị trường. Đừng nói gì về mô hình kinh doanh vội, đừng nói gì về chiến lược mô hình sản phẩm vội. Đầu tiên phải hiểu thị trường đã. Vntrip cũng thế thôi, ở giai đoạn khởi đầu chúng tôi phải thuyết phục các nhà đầu tư rằng chúng tôi có thể xây dựng một công ty có giá trị cao hơn so với định giá của họ”.
Cần “tướng” giỏi cả về công nghệ và kinh doanh Làm startup nhiều thách thức lắm. Đầu tiên là tuyển dụng, làm công ty công nghệ mà không có người đồng sáng lập là giám đốc công nghệ giỏi thì không thể làm được. Có rất nhiều người tham vọng làm công ty công nghệ nhưng lại không có một “tướng” giỏi về công nghệ, hay có người giỏi công nghệ mà lại không có “tướng” giỏi kinh doanh thì rất khó để thành công. Mô hình của Vntrip buộc phải có hai người như vậy. Thành công của công ty phụ thuộc rất nhiều vào nhân sự, không có người giỏi khó triển khai được những ý tưởng theo hướng mình muốn làm. Khó khăn thứ hai mà cũng là khó khăn lớn nhất của Vntrip lúc đó là làm sao để có phòng khách sạn bán trên website của mình, vấn đề quả trứng, con gà mà chúng tôi buộc phải giải quyết được. LÊ ĐẮC LÂM |