Ngày 27-4, ông Phan Văn Đăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận đã ký công văn gởi Công an tỉnh; Sở TN&MT và UBND huyện Hàm Tân liên quan đến tình hình cá chết trên sông Giêng, khu vực giáp ranh giữa hai tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai.
Theo đó, giao Công an tỉnh Bình Thuận chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường trinh sát để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường, xả nước thải của các cơ sở sản xuất, kinh doanh tại khu vực giáp ranh giữa 2 tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai, cần thiết chủ động xin hỗ trợ các biện pháp nghiệp vụ từ Bộ Công an.
 |
Một góc nhà máy cồn Tùng Lâm. Ảnh chụp 2013. |
Tỉnh Bình Thuận yêu cầu công an tăng cường phối hợp với Công an tỉnh Đồng Nai thực hiện hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lý hành vi xả thải gây ô nhiễm nguồn nước sông Giêng tại địa bàn giáp ranh hai tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai theo Kế hoạch số 511/KH-CAT ngày 22-2-2022 của Công an tỉnh Bình Thuận và Công an tỉnh Đồng Nai.
Giao Sở TN&MT tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan của UBND tỉnh Đồng Nai để theo dõi, giám sát công tác bảo vệ môi trường của Nhà máy sản xuất cồn Tùng Lâm và các cơ sở sản xuất, kinh doanh có nguồn thải đổ vào Sông Giêng tại khu vực giáp ranh giữa hai tỉnh.
Trường hợp phát hiện vi phạm phải xử lý nghiêm theo quy định. Sau khi có kết quả phân tích mẫu, Sở TN&MT tổng hợp, đánh giá và báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo. Giao UBND huyện Hàm Tân chỉ đạo các phòng, đơn vị có liên quan, đặc biệt là lực lượng Công an huyện và UBND xã Tân Đức thường xuyên theo dõi, nắm bắt kịp thời các thông tin phản ảnh để sớm phát hiện, xử lý đối với các trường hợp xả thải gây ô nhiễm nguồn nước tại khu vực.
Trước đó, theo báo cáo của Sở TN&MT Bình Thuận, ngày 12-4 sau khi nhận tin về tình trạng ô nhiễm nguồn nước và cá chết trên đoạn sông Giêng thuộc khu vực hạ lưu Công ty TNHH MTV Nhà máy sản xuất cồn Tùng Lâm, Sở đã chủ trì phối hợp với UBND xã Tân Đức cùng với Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Đồng Nai, đại diện UBND huyện Xuân Lộc (Phòng TN&MT, Công an Xuân Lộc) triển khai kiểm tra để xác minh.
Kết quả, tại khu vực chân cầu sông Giêng nguồn nước có màu đen, cá chết rải rác và nguồn nước có mùi hôi, dòng chảy nhẹ. Dọc lên thượng nguồn tại khu vực suối Ông Châu (cách cầu Sông Giêng khoảng 700m và cách Nhà máy sản xuất cồn Tùng Lâm khoảng 500m) nguồn nước có màu vàng tự nhiên, không có mùi hôi, có tình trạng cá chết, dòng chảy nhẹ.
Tại Nhà máy sản xuất cồn của Công ty TNHH MTV Nhà máy sản xuất cồn Tùng Lâm (thuộc địa bàn huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, giáp ranh với xã Tân Đức, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận, nằm trên thượng nguồn sông Giêng), Nhà máy hoạt động bình thường (khoảng 60 – 70 % công suất), hệ thống xử lý nước thải vận hành bình thường.
Theo báo cáo của Công ty nước thải của dự án phát sinh khoảng 1000 - 1.200 m3/ngày, lượng nước thải phát sinh được tái sử dụng hoàn toàn. Tại điểm xả trong nhà máy, nguồn nước có màu vàng tự nhiên, không có mùi hôi, không có tình trạng cá chết, dòng chảy nhẹ, không phát hiện dấu hiệu rò rỉ, đường ống xả thải ra suối và trên đoạn sông Giêng.
Tại hồ chứa nước số 4 là hồ nước mưa dự trữ của nhà máy nước ngả màu xanh và chứa trong hồ gần đầy. Mực nước cách mép mương bêtông (mương bêtông nối từ hồ chứa ra sông Giêng) khoảng 5 – 10 cm, trên tuyến mương Công ty có bố trí dãy can nhựa cao khoảng 30 cm để ngăn nước từ hồ theo mương dẫn chảy ra sông Giêng.
Ngoài ra, trong khu vực đất của dự án còn có một hồ nước tự nhiên. Theo báo cáo của Công ty, trong thời gian tới Công ty dự kiến cải tạo hồ này để sử dụng hồ tích trữ nước nhằm cung cấp cho quá trình sản xuất. Tại thời điểm khảo sát, nguồn nước tại hồ chứa có màu nâu đen và có mùi hôi (hồ nước nằm cạnh xưởng sản xuất phân vi sinh của Công ty, nhà xưởng được triển khai xây dựng và đưa vào hoạt động vào đầu năm 2022). Hiện trạng hồ chứa đã đầy và nước từ hồ chứa đang chảy tràn qua hồ chứa nước số 4.
Theo báo cáo của Công ty, nguyên nhân nước trong hồ chứa có màu nâu đen là do nước được tích tụ lâu ngày và nước mưa chảy tràn trên bề mặt nhà xưởng sản xuất phân vi sinh cuốn trôi bùn, phân xuống hồ chứa (do các hạng mục công trình nhà xưởng sản xuất phân vi sinh chưa hoàn thiện, hiện chỉ có mái che, chưa xây dựng tường bao xung quanh).
Đoàn công tác của Sở TN&MT tỉnh Bình Thuận tổ chức lấy 3 mẫu nước (1 mẫu tại cầu sông Giêng, 1 mẫu tại suối Ông Châu và 1 mẫu hồ chứa nước tự nhiên để phân tích các thông số ô nhiễm môi trường) và Trung tâm Kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai lấy 1 mẫu nước tại hồ chứa tự nhiên để phân tích mẫu nước.
Ngoài ra, theo thông tin từ đại diện Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai sẽ tiến hành kiểm tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường tại Công ty cồn Tùng Lâm theo kế hoạch trong tháng 4-2022.
Theo Sở TN&MT Bình Thuận: Qua thực tế kiểm tra cho thấy nguồn nước sông Giêng tại khu vực nhà máy có màu vàng bùn tự nhiên, không bị ô nhiễm, không có hiện tượng cá chết; không có dấu hiệu xả thải từ nhà máy. Tuy nhiên, tại khu vực chân cầu sông Giêng ngược lên thượng nguồn đến suối Ông Châu nguồn nước bị ô nhiễm và có cá chết nhưng chưa xác định nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước tại khu vực.
“Trước mắt, để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nguồn nước sông Giêng, Sở TN&MT kiến nghị UBND tỉnh giao Công an tỉnh thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường trinh sát để kịp thời phát hiện việc xả thải của Nhà máy cồn (đặc biệt là tại các khu vực: hồ nước tự nhiên, hồ số 4…) hoặc phát hiện các hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường khác làm ảnh hưởng đến nguồn nước tại khu vực Sông Giêng để xử lý theo quy định. Cần thiết chủ động xin hỗ trợ các biện pháp nghiệp vụ từ Bộ Công an. Đồng thời, tăng cường phối hợp với Công an tỉnh Đồng Nai thực hiện hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lý hành vi xả thải gây ô nhiễm nguồn nước sông Giêng tại địa bàn giáp ranh 2 tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai”, Sở TN&MT Bình Thuận kiến nghị.
Tình trạng ô nhiễm trên sông Giêng đã kéo dài hơn chục năm nay nhưng đến nay cả 2 tỉnh Đồng Nai-Bình Thuận vẫn chưa kiểm soát được. Các nhà máy, cơ sở gây ra ô nhiễm nằm trên địa bàn tỉnh Đồng Nai nhưng hậu quả thì người dân Bình Thuận phải gánh chịu hết năm này đến năm khác.
Thậm chí Bộ TN&MT, Cục Cảnh sát môi trường Bộ Công an đã vào cuộc nhưng năm nào cũng xảy ra tình trạng cá chết nổi trắng bụng trên sông Giêng. Nhiều công ty xả thải trộm đều bị xử phạt rất nặng.
Tuy nhiên, hơn chục năm nay, ‘điệp khúc” xả thải-ô nhiễm-cá chết-kiểm tra-xử phạt cứ lặp đi, lặp lại và Đồng Nai, Bình Thuận cứ trao đổi công văn cho nhau, lập hết đoàn kiểm tra này đến đoàn kiểm tra khác nhưng cá vẫn cứ chết và người dân vẫn kêu trời vì ô nhiễm.
