Theo quy định hiện hành, khi cá nhân yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) số 1 thì họ có thể ủy quyền cho người khác làm thủ tục này. Tuy nhiên, đối với phiếu LLTP số 2 thì người yêu cầu cấp phiếu không được ủy quyền cho người khác mà phải trực tiếp làm thủ tục. Điều này đã gây khó khăn cho việc đi lại và tốn kém tiền bạc của người dân, nhất là đối với những người đang sống, học tập và làm việc ở nước ngoài.
Bất tiện này đã được giải quyết tại TP.HCM kể từ hôm nay 9-7. Học sinh, sinh viên đang du học ở nước ngoài; người Việt Nam định cư ở nước ngoài được gửi và nhận kết quả phiếu LLTP qua đường bưu điện.
Phải trực tiếp đi
Chiều 28-6, ông Trần Văn Chính (huyện Hóc Môn) đến Sở Tư pháp TP.HCM yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 cho con ông. Ông Chính cho biết do con ông hiện đang du học ở Singapore nên ông đi làm phiếu này thay con. Hồ sơ ông bị từ chối vì phiếu này phải do người con trực tiếp đến nộp và nhận kết quả. Ông Chính buồn rầu: “Tôi tưởng như lần trước cấp phiếu LLTP số 1, tôi cũng đi làm giùm con mà không cần đến giấy ủy quyền, ai dè lần này hổng được. Giờ con tôi đang thực tập, đâu có thời gian về nước, vả lại đi về cũng tốn kém tiền bạc lắm. Để tôi gọi điện thoại qua bển coi nó tính sao”.
Người dân đang làm thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp TP.HCM. Ảnh: KIM PHỤNG
Tương tự, bà Nguyễn Thị Cẩm Vân (huyện Bình Chánh) nộp hồ sơ cấp phiếu LLTP số 2 cho chồng cũng bị từ chối. Bà Vân chia sẻ: “Chồng tôi đi xuất khẩu lao động ở Nhật được hai năm và sắp mãn hợp đồng. Nay công ty đòi anh ấy bổ sung phiếu này để làm hồ sơ qua nước khác. Trước đây, chồng tôi đã nộp phiếu LLTP số 1, giờ họ đòi thêm phiếu này nữa. Mỗi lần về nước là tốn trên 10 triệu đồng mà không biết khi anh ấy về có kịp làm hồ sơ hay không”.
Trước đó, ngày 26-5, em TQV ở quận 10 (đang du học ở Úc) cũng phải về nước mới được làm thủ tục cấp phiếu LLTP số 2. Trước đó, mẹ em V. đã đến Sở Tư pháp yêu cầu cấp phiếu LLTP số 1 cho con. Thế nhưng khi bà nộp hồ sơ thì phía nước ngoài yêu cầu phải nộp bổ sung phiếu LLTP số 2. Mẹ em V. lại đến Sở yêu cầu cấp phiếu này thì bị từ chối vì bắt buộc người yêu cầu cấp phiếu trên phải trực tiếp làm thủ tục.
Làm thủ tục qua đường bưu điện
Để giải quyết khó khăn cho những trường hợp đang ở nước ngoài có nhu cầu cấp phiếu LLTP (cả phiếu số 1 và số 2), Sở Tư pháp đã gỡ vướng bằng cách cho đương sự có thể nộp hồ sơ cấp phiếu LLTP và nhận kết quả qua đường bưu điện. “Sở Tư pháp chỉ giải quyết cho học sinh, sinh viên đang du học ở nước ngoài; người Việt Nam định cư ở nước ngoài (chứng minh bằng con dấu trên bao thư)” - ông Hồng Văn Hải, Trưởng phòng LLTP (Sở Tư pháp TP), lưu ý.
Theo ông Hải, khi gửi hồ sơ qua đường bưu điện thì những người này phải kèm thông tin của người nhà đang ở trong nước (họ tên, địa chỉ, số điện thoại) để Sở liên hệ họ đến Sở nộp lệ phí cấp phiếu (200.000 đồng/lần/người) và làm hợp đồng dịch vụ trả kết quả. Sau khi có kết quả, Sở sẽ chuyển đến người yêu cầu đang ở nước ngoài bằng đường bưu điện. Quy định này bắt đầu được thực hiện từ hôm nay 9-7.
Trước đó, từ ngày 3-5, Sở Tư pháp TP cũng đã triển khai dịch vụ trả kết quả phiếu LLTP qua đường bưu điện cho người dân trong nước và cách làm này được nhiều người ủng hộ, lựa chọn.
Nhu cầu tăng đột biến Từ năm 2010 đến tháng 9-2012, yêu cầu cấp phiếu LLTP số 1 là 99%. Tuy nhiên, từ tháng 10-2012 đến nay, yêu cầu phiếu LLTP số 2 tăng đột biến đến 60%. Lý do tăng chủ yếu là vì các cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam yêu cầu người dân khi nộp hồ sơ phải bổ sung phiếu LLTP số 2 (trong khi trước đây chỉ cần nộp phiếu LLTP số 1). Điều làm nên sự khác biệt giữa phiếu LLTP số 1 và số 2 đó là nội dung ghi nhận tình trạng án tích. Ví dụ ông A từng bị kết án và đã được cấp giấy chứng nhận xóa án tích thì khi ông A yêu cầu cấp phiếu LLTP số 1, trong mục tình trạng án tích chỉ ghi nhận là “không có án tích”. Nếu ông A yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 thì mục này cũng được ghi nhận là “không có án tích” nhưng kèm theo là thông tin về bản án (tội danh, điều khoản áp dụng, hình phạt chính, bổ sung, án phí, ngày tháng năm tuyên án, thi hành án…) và ghi chú thông tin về việc đã được xóa án tích. Ông HỒNG VĂN HẢI, Trưởng phòng LLTP (Sở Tư pháp TP.HCM) Đề nghị bỏ cấp phiếu LLTP số 2 cho cá nhân Hiện nay do cá nhân được quyền yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 nên các cơ quan đại diện ngoại giao các nước đã yêu cầu người dân phải nộp phiếu này (mặc dù trước đó đã nộp phiếu LLTP số 1). Trong khi đó, phiếu LLTP số 2 chứa đựng các thông tin quan trọng về nhân thân của mỗi cá nhân mà những thông tin này là bí mật đời tư của người từng có án tích (tội danh, điều khoản áp dụng, hình phạt chính, bổ sung, án phí, ngày tháng năm tuyên án, thi hành án…). Khi phiếu này được cấp và được sử dụng công khai có thể dẫn đến hệ lụy cho người được cấp như khó hòa nhập cộng đồng, khó khăn khi đi du học, xin việc làm, xuất nhập cảnh... Vì vậy tính nhân đạo của LLTP không còn nữa (khi họ đã được xóa án tích thì được coi như chưa bị kết án). Do đó, ngày 5-4, Sở Tư pháp TP đã đề nghị Bộ Tư pháp kiến nghị sửa đổi Luật LLTP bỏ quyền yêu cầu cấp phiếu LLTP số 2 cho cá nhân mà chỉ nên cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị-xã hội. Tuy nhiên, đề nghị trên vẫn chưa nhận được phản hồi của Bộ Tư pháp. Trong khi chờ ý kiến của Bộ về việc này và trên tinh thần phục vụ nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi yêu cầu cấp phiếu LLTP nên Sở đã đồng ý cho họ được gửi hồ sơ và nhận kết quả qua đường bưu điện như trên. Ông HÀ PHƯỚC TÀI, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM |
KIM PHỤNG