Trong số những “đại gia” vũ khí phải nhắc đến Mỹ với lượng hợp đồng mua bán vũ khí, thiết bị quân sự “khủng” nhất nhì thế giới suốt những năm qua. Trang thông tin MVS của Mexico dẫn lời bình “Mỹ phá mọi kỷ lục về khối lượng xuất khẩu vũ khí” trong suốt nhiều năm. Theo đó, kim ngạch xuất khẩu vũ khí của “chú Sam” trong năm 2011 đạt mức cao kỷ lục 66,3 tỉ USD, tăng ba lần so với con số 21,4 tỉ USD của năm 2010, chiếm tới 78% thị phần thế giới và vượt xa “đối thủ nặng ký” đứng thứ hai toàn cầu là chú “gấu Nga” với kim ngạch 4,8 tỉ USD.
Nhiều chuyên gia đánh giá rằng Mỹ rất giỏi trong việc tận dụng yếu tố chính trị, kết hợp địa chính trị để phục vụ lợi ích nền kinh tế quốc gia - trong đó bán vũ khí là một trong những trọng điểm. Giai đoạn đầu của Thế chiến thứ I chứng kiến một “chú Sam” cố gắng trung lập, đứng ngoài “cuộc ẩu đả” của các “ông lớn” để cung cấp vũ khí, khí tài rồi “tọa sơn quan hổ đấu”.
Chuyên viên Vladimir Yevseyev, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính trị xã hội của Nga, nhận định: “Khi một số quốc gia tỏ ra sự lo ngại nghiêm trọng về an ninh của nước mình, Mỹ chủ động mở rộng phạm vi xuất khẩu vũ khí. Năm 2012, cuộc xung đột giữa các chế độ quân chủ Ả Rập và Cộng hòa Hồi giáo Iran có nguy cơ bùng nổ dẫn đến các quốc vương Ả Rập đã thông qua quyết định mua thêm khối lượng đáng kể vũ khí Mỹ. Cụ thể, năm 2011, chỉ riêng Ả Rập Xê-út đã nhập 33 tỉ USD vũ khí từ Mỹ. Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Oman và Qatar cũng “chạy đua”.
Hay gần nhất là những xung đột, tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và Nhật trên biển Hoa Đông; hay quan hệ Nhật-Hàn trước xu thế leo thang căng thẳng. Mỹ cũng “không bỏ qua cơ hội” xem xét thị trường vũ khí béo bở này. Giới quan chức Nhật tiết lộ với báo chí quốc tế rằng Mỹ và Nhật có thể sẽ bàn thảo về việc Mỹ bán các loại vũ khí phòng thủ tầm xa cho Nhật nhằm giúp Tokyo bảo vệ an ninh lãnh thổ trong trường hợp bị Bắc Hàn tấn công bằng hỏa tiễn.
Vladimir Yevseyev bình luận trên thế giới có nhiều quốc gia sản xuất vũ khí chất lượng cao không thua kém gì Mỹ, chẳng hạn như Israel. Tuy nhiên, tiềm năng của Israel và tiềm năng của Mỹ không so sánh được bởi với vai trò “cảnh sát toàn cầu” tự xưng, với sự hiện diện rộng ở khắp các khu vực và vùng lãnh thổ, đặc biệt những nơi có an ninh bất ổn thì “chú Sam” vẫn giữ vai trò “thủ lĩnh” ngành xuất khẩu vũ khí.
THIÊN BÌNH
