Trong vụ án “chuyến bay giải cứu”, ông Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia) cùng cấp dưới là Nguyễn Lê Ngọc Anh và Nguyễn Hoàng Linh, Đặng Minh Phương bị truy tố tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Từ tháng 5-2021 đến tháng 1-2022, Đại sứ quán đã tổ chức 8 chuyến bay “giải cứu”, đưa 1.891 người đã chấp hành xong án phạt tù ở 19 trại chờ tại Malaysia về nước.
 |
Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: CTV |
Các bị cáo Ngọc Anh, Linh, Phương đã đề xuất mức thu 20,3 triệu đồng/người mãn hạn tù có hộ chiếu, gần 25 triệu đồng/người không có hộ chiếu. Những người ở đảo xa cần mua vé máy bay và chi phí dẫn giải cho cán bộ trại của Malaysia thì mức thu 30-35 triệu đồng/người.
Số tiền thu được để chi phí đưa công dân Việt Nam về nước, chi đối ngoại và bồi dưỡng cho cán bộ ở Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia.
Tổng số tiền thu được của người thân hoặc chủ lao động là 44,6 tỉ đồng. Ông Thái đã chỉ đạo sử dụng 33 tỉ đồng để chi phí cho việc tổ chức 8 chuyến bay.
Hơn 10 tỉ đồng còn lại được chi cho cán bộ, nhân viên Đại sứ quán, trong đó có hơn 900 triệu đồng được giao cho thủ quỹ quản lý.
Trong đó, ông Thái nhận 580 đồng; Ngọc Anh, Linh mỗi người nhận 480 triệu đồng; Đặng Minh Phương nhận 220 triệu đồng. Khoản thiệt hại mà các bị cáo này gây ra là 10 hơn tỉ đồng.
Tại tòa, ông Thái khai, bị cáo là người quyết định mức thu, chi trong khi thực hiện chuyến bay giải cứu. Đối với mức thu, bị cáo giao cho cán bộ khảo sát, tham vấn nội bộ rồi quyết định.
Ông Thái cho rằng không có quy định về mức thu cho người trong các trại chờ nên "nói vượt quy định rất là khó".
Tháng 1-2021, Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp, yêu cầu các sứ quán phải đưa người nước mình trong các trại chờ về. Những người này theo ông Thái, "bao gồm thủy thủ đánh bắt cá trộm, người lao động trái phép và các cô gái làm nghề nhạy cảm".
Đại sứ quán biết có nhiều môi giới thu tiền về nước giá 40-80 triệu đồng/người nên cử người xuống khảo sát, đưa công dân về nước.
Tiền cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động, chủ ghe tàu, "chủ đào"; nếu họ không trả thì thu từ thân nhân; và nếu thân nhân từ chối, Đại sứ quán mới đứng ra chi.
Số tiền chênh lệch thu của người về nước và chi ra cho họ là hơn 11 tỉ đồng. Khoản chênh này do tiền thu hộ chiếu và thu thêm một khoản "dự phòng khi có tình huống khẩn cấp".
Bị cáo Thái nhận sai sót vì dùng tiền thu được trái quy định để bồi dưỡng cho cán bộ Đại sứ quán. Tỉ lệ chi là bị cáo 1,5 còn các bị cáo khác nhận 1,2 và 1; căn cứ vào mức phụ cấp sinh hoạt phí ngoài nước của Nhà nước cấp cho cán bộ Đại sứ quán.
“Thời điểm đó dịch Covid chưa kết thúc, còn hơn 200 người chưa có điều kiện được về nước. Bị cáo xác định, sau khi đưa được nốt số đó về sẽ nộp lại tiền cho ngân sách nhà nước hoặc trả lại chủ sử dụng lao động” - ông Thái nói.
Dù vậy, theo cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia, việc chi bồi dưỡng cho cán bộ Đại sứ quán là việc phổ biến ở Malaysia, nếu không chi thì không huy động được người đi làm việc.
