Tôi đang trò chuyện với trưởng bản Vì Văn Đoài (bản Thín, Xuân Nha, Mộc Châu, Sơn La) thì trưởng bản bỗng lên cơn sốt, rồi kêu mệt. Theo lời anh Đoài, từ hôm tham gia mổ thịt, nấu cao, đánh chén con trăn trộm gà ở nhà bà chị Vì Thị Chuẩn, anh có cảm giác hay mệt, hay ốm.
Loài trăn không có độc, bản thân anh Đoài cũng không tin chuyện tâm linh, trăn thần, nhưng nghe nhiều người dọa, anh cũng thấy hơi hãi. Vì vậy, tôi cất lời nhờ anh dẫn vào hang Hằng tìm trăn, anh Đoài nhất định từ chối.
Tuy nhiên, anh Đoài có cậu cháu tên Quang, là thanh niên thông thạo hang Hằng nhất bản Thín này. Trong khi đám bạn sợ trăn thần, rắn độc, sợ sự linh thiêng của núi Hằng, thì Quang không sợ gì cả. Từ nhỏ, Quang đã thám hiểm hang Hằng, thường xuyên bắt cá trong hang về ăn. Quang chui khắp các ngóc ngách, bò giữa bầy trăn mà không khiếp sợ.
Núi Phạ Hằng
Bữa đó, Quang đang lợp mái nhà cho một người dân trong bản. Điều lạ lùng ở bản Thín, đó là, việc làm nhà không phải của người già, của các nghệ nhân, mà là của đám thanh niên. Hễ nhà nào làm nhà, thanh niên cả bản kéo đến làm giúp.
Mặc dù đang là nhân công chính dựng ngôi nhà sàn, song khi trưởng bản Đoài gọi, Quang dừng việc đi ngay. Mấy chục nam thanh nữ tú đều thích thú muốn khám phá hang Hằng, nhưng đều sợ hãi không dám theo chúng tôi.
Chúng tôi nai nịt gọn gàng. Đèn pin mỗi người hai chiếc. Quang vác theo một cây gỗ dài tới 7m. Theo Quang, đường vào hang nhiều đoạn dốc đứng, nên phải cắm cây gỗ để có thứ mà bám vào tụt xuống.
Tác giả chui xuống hang Hằng đi tìm trăn
Đứng ở con dốc vào bản Thín, thấy núi Hằng hiện rõ, um tùm, nằm bên thung lũng, dưới chân dãy Pha Luông. Chúng tôi cứ nhằm con đường mòn cắt ngang thung lũng mà đi.
Quang bảo, từ bé, cậu đã được nghe nhiều cụ già trong bản kể truyền thuyết về trăn thần cứu người, về hang Hằng. Những đứa trẻ khác nghe xong thì sợ hãi, không dám bén mảng đến núi Phạ Hằng, nhưng riêng cậu thì thấy thích thú, muốn khám phá núi Hằng, muốn chui vào hang Hằng, xem có đúng là có nhiều trăn như trong truyền thuyết không.
Ông cha Quang kể rằng, người Thái sống ở vùng đất này đã lâu, kể truyền thuyết về hang Hằng hàng đêm bên bếp lửa, nhưng tuyệt nhiên chẳng ai biết hang Hằng ở chỗ nào, vì chẳng ai dám vào núi Phạ Hằng rậm rạp.
Các cụ già trong bản thường kể chuyện hang trăn núi Hằng cho lớp trẻ nghe
Về sau, người Mường di cư từ nơi khác đến bản Thín, dựng nhà, dựng cửa, sống cùng với người Thái. Người Mường rất giỏi săn bắn, và nhiều thợ săn không sợ núi Phạ Hằng.
Trong số những thợ săn đó, có lão Sung. Lão Sung nổi tiếng khắp vùng Mộc Châu vì tài săn bắn. Lão từng giết hàng chục con hổ, vật nhau với gấu giữa rừng. Chưa từng có loài mãnh thú nào sống sót trước mũi tên của lão.
Chuyện lão thợ săn thiện xạ tên Sung cứ như huyền thoại, được lớp già kể lại trong những đêm bên bếp lửa, chứ thế hệ trẻ như Quang không còn biết lão Sung là ai nữa.
Đường trong hang Hằng
Một lần, lão Sung vác nỏ vào rừng, bắn trúng gáy con lợn lòi. Giống lợn rừng cực kỳ khỏe, nên một mũi tên không thể giết ngay được nó. Lão Sung lần theo dấu máu của con lợn rừng.
Dù bị thương nặng, song con lợn rừng vẫn lê lết đến tận vách núi Hằng. Nhưng lạ thay, đến chân núi thì dấu máu biến mất. Con lợn to tướng như thế không thể bốc hơi một cách kỳ lạ như vậy.
Lão Sung vạch từng bụi cỏ, hốc cây bên vách núi tìm kiếm, thì phát hiện có một cửa động rất nhỏ, chỉ vừa người chui.
Lão Sung chui vào trong động, thì phát hiện vũng máu đọng ngay phía trong động. Như vậy, con lợn lòi trúng tên đã chui vào hang động này. Tuy nhiên, hang tối quá, nên lão Sung phải quay ra.
Lão Sung dùng dao tước mấy miếng gỗ thông đặc quánh tinh dầu rồi châm lửa đốt. Gỗ thông đượm tinh dầu cháy bùng bùng phát sáng cả vùng rộng lớn.
Lão Sung cầm bó đuốc tiến vào trong hang. Đi được một đoạn, lão chợt khựng lại, khi trước mặt mình, trên vách đá là một con trăn khổng lồ, thân to bằng cột nhà, màu da loang lổ, chỗ vàng, chỗ đen.
Con trăn khổng lồ đã bóp chết con lợn lòi to tướng, nặng phải trên tạ. Đuôi nó quấn chặt vào mỏm đá trên vách hang, miệng đớp chặt đầu con lợn kéo tuột lên vách đá. Con trăn cuộn thân quấn chặt con lợn, rồi há miệng đớp đầu con lợn. Nó quằn quại một lát, đã nuốt trọn con lợn lòi vào bụng.
Lão Sung là người tìm ra hang Hằng
Ánh sáng lập lòe và sự có mặt của lão Sung không khiến con trăn khiếp sợ. Là thợ săn lão luyện, nên lão Sung không sợ hãi bỏ chạy. Lão đối mặt trăn rắn nhiều rồi, nhưng trong mơ lão cũng chưa từng gặp một con trăn lớn như thế. Lão muốn giết nó đòi lại con lợn, nhưng chưa chuẩn bị kỹ, lại không có vũ khí, nên lão rời hang đá trở về bản.
Sau này, tôi gặp lại cụ Vì Văn Đứng, hỏi chuyện về lão Sung, cụ Đứng cũng xác nhận chuyện lão Sung phát hiện hang Hằng là thật. Theo cụ Đứng, hôm lão Sung về bản, kể chuyện chui vào hang, gặp trăn khổng lồ, nhiều người chế nhạo cho rằng lão Sung nhìn gà hóa cuốc, nhưng lão Đứng thì tin là thật. Lúc đó, lão Đứng mới hiểu vì sao trâu, bò, dê của dân bản hễ thả vào rừng là biến mất.
Đã có mấy lần, khi lão Đứng đi săn, đuổi theo bọn nai, hoẵng, khỉ, nhưng chỉ đuổi đến núi Hằng là lão dừng lại. Lão không dám mạo phạm đến quả núi thiêng này. Nhưng điều lạ là, khi bầy thú chạy về phía núi Hằng, thì bỗng có tiếng xào xạc, ào ào, khiến cây cối khu rừng rung lên bần bật.
Lão Đứng cũng chỉ nghĩ trong khu rừng bí ẩn đó có loài mãnh thú nào đó, hoặc bầy khỉ nhảy nhót trên cành cây, chứ cũng không dám tin lại có loài trăn khổng lồ như trong huyền thoại.
Bị nhiều người châm chọc, nên lão Sung tức lắm. Lão Sung mài rựa, vót tên, lên rừng lấy nhựa độc tẩm mũi giáo và quyết chí vào núi Hằng tìm con trăn khổng lồ.
Lão Sung rủ các thợ săn đi cùng hỗ trợ, nhưng chẳng ai dám đi, dù không ai tin chuyện trăn thần là thật.
Lão Sung một mình khuất dạng sau những tán cây. Mấy chục người dân trong bản chờ ở đầu dốc. Mọi người chờ đến chiều tối, mà chẳng thấy lão ra khỏi rừng. Vợ con bắt đầu kêu khóc. Ai cũng tin lão Sung đã bị con trăn nuốt chửng.
Tuy nhiên, nhập nhoạng tối, lão Sung mò ra với khuôn mặt bơ phờ. Lão bảo đã giết hạ con trăn, nhưng chỉ lôi được đuôi nó ra đến miệng hang.
Trăn lột xác trong hang Hằng
Lúc này, đám trai bản mới mạnh dạn cùng lão kéo đến cửa hang, lôi xác con trăn về bản. Con trăn khổng lồ dài ngót chục mét, nặng phải 150kg. Tất cả các cụ già trong bản kéo đến và ai cũng khẳng định từ bé đến giờ chưa từng gặp con trăn nào lớn như thế. Có người nhìn con trăn thì khiếp sợ vì nghĩ nó là trăn thần, nhưng có người thì hả hê vì trả thù được cho trâu bò, dê lợn nhà mình.
Sau lần bắt được con trăn khổng lồ đó, lão Sung như người mất hồn. Lão không đi săn nữa, cũng chẳng tiếp xúc với ai. Lão lầm lì trong nhà.
Lão Sung kể với mấy bạn già rằng, từ hôm giết ngu phạ (tiếng Thái là trăn trời), đêm nào lão cũng mơ thấy trăn thần trong truyền thuyết của người Thái quấn lão đến ngộp thở, rồi nuốt chửng lão vào bụng.
Thi thoảng, người dân trong bản vẫn gặp lão Sung mang lễ vào núi Hằng khấn vái. Thời gian sau, lão về với tổ tiên. Chuyện lão chết thế nào không ai biết. Lão đã chết mất chục năm nay.
(Còn tiếp)
Theo Phạm Ngọc Dương (VTC News)
