Trong các chiến thuật này có tích cực sử dụng máy bay do thám và đẩy mạnh hoạt động hải quân gần các khu vực tranh chấp. Báo Financial Times (Anh) ngày 10-7 dẫn nguồn từ một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết như trên.
Nguồn tin nhận định quân đội Mỹ đang tìm cách ngăn chặn hành động gây hấn trên quy mô nhỏ của TQ mà không gây leo thang căng thẳng dẫn đến xung đột quân sự lớn hơn.
Một yếu tố chiến lược mới của Mỹ đã được thực hiện hồi tháng 3. Quân đội Mỹ điều động máy bay do thám P-8A ra bãi Cỏ Mây (quần đảo Trường Sa của Việt Nam) lúc tàu TQ ngăn chặn Philippines tiếp tế cho đơn vị đồn trú trên bãi Cỏ Mây. Máy bay do thám của Mỹ bay ở tầm thấp để bảo đảm tàu TQ có thể nhìn thấy.
Một cựu quan chức Lầu Năm Góc nhận định đây là động thái mới của Mỹ và Mỹ muốn gửi thông điệp rằng Mỹ biết TQ đang làm gì, gây ra hậu quả gì và Mỹ có khả năng cũng như ý chí tại khu vực này.
Sau động thái sử dụng máy bay do thám, sắp tới Mỹ có thể sẵn sàng công bố hình ảnh và băng ghi hình về tàu TQ quấy rối ngư dân Philippines và Việt Nam. Các quan chức Mỹ tin rằng TQ sẽ tạm dừng hoạt động gây hấn trên biển Đông nếu Mỹ công bố hình ảnh và băng ghi hình.
Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ ở Hawaii đã được yêu cầu phối hợp phát triển hệ thống thông tin hàng hải khu vực. Hệ thống này cho phép chính phủ các nước khu vực Tây Thái Bình Dương nắm thông tin chi tiết về vị trí tàu bè trong khu vực. Thông qua hệ thống này, một số nước đã tỏ ra bất ngờ trước sự kiện tàu TQ xuất hiện dày đặc.
Mỹ đã cung cấp thiết bị radar cải tiến cùng các hệ thống do thám khác cho Philippines, Nhật và các nước khác trong khu vực. Mỹ cũng đang dự kiến xây dựng hệ thống thông tin hàng hải thành mạng lưới khu vực rộng lớn hơn. Báo Financial Times nhận định Lầu Năm Góc đã và đang xây dựng kế hoạch phô trương lực lượng như điều động pháo đài bay B-52 ra biển Hoa Đông vào năm 2013 sau khi TQ thiết lập vùng nhận dạng phòng không.
Một số lựa chọn tiềm tàng khác mà Mỹ có thể thực hiện là điều động tàu hải quân tiến gần khu vực tranh chấp, triển khai cảnh sát biển ra biển Đông ngăn chặn tàu TQ, hộ tống ngư dân Philippines và các nước tiến vào các khu vực bị tàu TQ cản trở.
Chuyên gia Bonnie Glaser ở Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (Mỹ) nhận định qua các chuyến bay do thám trên biển Đông, Mỹ muốn chứng minh Mỹ có lợi ích khi tranh chấp được giải quyết bằng biện pháp hòa bình và phản đối hành động cưỡng bức của TQ. Tuy nhiên, chuyên gia này lại tỏ ra ngờ vực về khả năng ngăn chặn hành vi của TQ chỉ bằng các chuyến bay do thám.
DUY KHANG
