Vừa qua, UBND quận Bình Tân đã ra quyết định và cho tháo dỡ hơn 20 căn nhà xây dựng trái phép tại hẻm 117, đường Hồ Văn Long, phường Tân Tạo, quận Bình Tân.
Nguyên nhân là do các căn nhà này đã được xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Đáng nói, trong đó có nhiều người dân đã mua nhà bằng giấy tay từ chủ cũ và không biết đây là nhà không phép.
Bỏ tiền tỉ mua nhà giấy tay
Cuối tháng 10, hơn 20 căn nhà xây trái phép phía sau trường THPT Bình Tân, quận Bình Tân đã bị tháo dỡ. Nhiều người dân quá bất ngờ, nhất thời chưa biết dọn đi đâu nên đành dựng chòi sống tạm tại đây.
Ông T, người dân bị tháo dỡ nhà cho biết: “Tôi mua mảnh đất này từ năm 2007, đất có diện tích 6x20 m với giá 650 triệu đồng. Sau đó, tôi xây căn nhà lên và sinh sống đến giờ”.
Một hộ dân khác cũng cho biết mua căn nhà xây sẵn vào năm 2017. Căn nhà có diện tích 60m2 với giá 1,3 tỉ đồng, nay đã mất trắng.
“Tôi dành dụm cả đời mới mua được căn nhà này, giờ bỗng chốc thành người vô gia cư” – bà T. - một người dân tại đây đau đớn nói.
Chia sẻ về nguồn gốc căn nhà, người dân tại đây cho biết đã mua đất (có hộ mua nhà) tại đây từ nhiều năm trước bằng giấy tay. Thời điểm đó, họ nghe nói đây là đất sẽ được quy hoạch chứ không biết là đất nông nghiệp.
3 rủi ro người mua phải đối mặt
Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Sa Linh, Đoàn luật sư TP.HCM cho biết nhiều người dân chấp nhận mua nhà, đất bằng giấy tay do giá thành thấp hơn, thường các trường hợp này đều là đất nông nghiệp hoặc nhà xây trái phép trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, khi mua bán như vậy người mua sẽ gặp nhiều rủi ro và có nguy cơ mất trắng tài sản khi bị tháo dỡ, giải tỏa.
Luật sư Nguyễn Sa Linh.
Phân tích kỹ hơn, Luật sư Linh cho biết có ba rủi ro lớn khi mua đất, mua nhà bằng giấy viết tay:
Thứ nhất, giao dịch mua bán nhà đất không được công nhận là giao dịch hợp pháp, khi tranh chấp có thể bị tòa án tuyên vô hiệu do vi phạm luật. Luật nghiêm cấm hành vi xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp hoặc đất quy hoạch. Việc lập vi bằng giao nhận tiền mua bán đất không có giá trị pháp lý xác định giao dịch chuyển nhượng là hợp pháp.
Thứ hai, người xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp sẽ bị xử phạt và phá dỡ nhà do sử dụng đất sai mục đích theo Điều 6 Luật đất đai 2013.
Thứ ba, trường hợp đất bị nhà nước thu hồi và người dân đủ điều kiện được bồi thường thì chỉ được bồi thường theo giá đất cụ thể của loại đất bị thu hồi. Nghĩa là người dân nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp thì chỉ được bồi thường theo giá đất nông nghiệp cùng loại.
Người dân nên liên hệ chính quyền địa phương
Luật sư Nguyễn Sa Linh cho rằng khi mua bán nhà đất, người dân và chính quyền cần phối hợp để cung cấp thông tin đa chiều để tránh rủi ro.
Trong đó, người dân cần liên hệ với chính quyền địa phương để tìm hiểu về pháp lý nhà, đất định mua. Đối với người bán, người mua phải yêu cầu được xem các giấy tờ pháp lý liên quan đến bất động sản.
Các cơ quan Nhà nước cũng cần khuyến cáo người dân, đặc biệt là ở những khu vực cấm xây dựng hoặc có nhiều nguy cơ xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Các cơ quan có thể dùng biển báo, đồng thời tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân trong giao dịch tài sản lớn như bất động sản.
