Nhà Trắng ngày 19-4 cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15-4 đã có cuộc điện đàm với Nguyên soái Khalifa Haftar, chỉ huy của Quân đội quốc gia Libya (LNA), người đang phát động chiến dịch quân sự tấn công thủ đô Tripoli nhằm lật đổ Chính quyền Hòa hợp dân tộc (GNA) được quốc tế công nhận. Cả hai đã thảo luận về “các nỗ lực chống chủ nghĩa khủng bố đang diễn ra”, tin từ Reuters.
Theo thông cáo của Nhà Trắng, trong cuộc điện đàm hôm 15-4 với tướng Haftar, Tổng thống Trump đã nhận ra vai trò quan trọng của ông Haftar trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và bảo vệ các nguồn tài nguyên dầu mỏ của Libya.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Nguyên soái Khalifa Haftar- chỉ huy Quân đội quốc gia Libya (LNA) đã có cuộc điện đàm hôm 15-4. Ảnh: AFP
Thông qua cuộc điện đàm, hai bên đã thảo luận về tầm nhìn chung cho Libya khi nước này đang chuyển sang một hệ thống chính trị dân chủ và ổn định.
Hiện chưa rõ vì sao Nhà Trắng phải để vài ngày sau mới thông báo cuộc gọi trên. Hiện châu Âu và các quốc gia vùng Vịnh bị chia rẽ bởi chiến dịch chiếm Tripoli của lực lượng ông Haftar.
Sau đó, trong ngày 19-4, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cho hay “một giải pháp quân sự không phải là những gì Libya cần”. Ông Shanahan nói rằng ông ủng hộ “vai trò của ông Haftar trong việc chống khủng bố” và Washington cần ông Haftar hỗ trợ xây dựng sự ổn định dân chủ trong khu vực.
Khi được hỏi có phải Tổng thống Trump đã liên lạc với ông trước khi gọi cho ông Haftar hay không, ông Shanahan nói rằng Lầu Năm Góc và Nhà Trắng có cùng chủ trương về Libya.
Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton gần đây cũng đã có cuộc điện đàm với ông Haftar, theo Reuters.
Lực lượng GNA sơ tán một gia đình người châu Phi ở Tripoli. Ảnh: REUTERS
Ít nhất 2.000 người hôm 19-4 đã tụ tập ở Quảng trường Martyrs ở trung tâm Tripoli để biểu tình phản đối tướng Haftar cũng như chiến dịch quân sự đánh Tripoli của ông. Một số người biểu tình chỉ trích cuộc điện đàm giữa ông Trump với chỉ huy LNA.
“Tuy cuộc gọi không mang ý nghĩa gì nhưng chúng tôi sẽ đáp trả điều đó”, một người biểu tình tên Abdelrizaq Musheirib nói.
Trong khi đó, người phát ngôn của LNA Ahmed Mismari cho hay cuộc gọi của Tổng thống Trump cho thấy vai trò nòng cốt của LNA trong cuộc chiến chống khủng bố, kênh Sky News Arabia đưa tin.
Theo nhà nghiên cứu Jalel Harchaoui tại Viện Quan hệ quốc tế Hà Lan, cuộc gọi của ông Trump chẳng khác nào sự ủng hộ của ông đối với chiến dịch quân sự của ông Haftar. Và do đó tạo ra môi trường để các quốc gia khác như Ai Cập can thiệp quân sự.
Ông Harchaoui cho hay: “Một lý do đằng sau cuộc gọi của Tổng thống Trump là quân đội của ông Haftar đã bộc lộ bản thân không hùng mạnh như những gì ông Haftar đã tuyên bố”.
Mỹ-Nga không ủng hộ nghị quyết ngừng bắn
Nhà Trắng tiết lộ cuộc gọi giữa ông Trump và ông Haftar một ngày sau khi cả Mỹ và Nga hôm 18-4 cho biết họ không thể ủng hộ nghị quyết yêu cầu ngừng bắn ở Libya của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc vào lúc này.
Nga phản đối nghị quyết do Anh soạn thảo đổ lỗi cho ông Haftar về vụ bạo lực mới nhất khi phe LNA của ông Haftar tiến đánh Tripoli hôm 4-4, các nhà ngoại giao cho biết.
Lực lượng các bên ở Libya tiếp tục giao chiến bất chấp lời kêu gọi ngừng bắn của Liên Hiệp Quốc. Ảnh: REUTERS
Trong khi đó, Mỹ không đưa ra lý do vì sao không ủng hộ nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, trong đó yêu cầu các quốc gia có ảnh hưởng với các bên tham chiến đảm bảo tuân thủ và mở đường cho viện trợ nhân đạo vô điều kiện ở Libya.
Một số nhà ngoại giao Liên Hiệp Quốc cho rằng có thể Mỹ đang cố câu thời gian trong lúc chính quyền Tổng thống Trump tính toán cách giải quyết những diễn biến mới nhất ở Libya, theo trang tin Middle East Eye.
“Tôi nghĩ đang có một loạt quan điểm ở Washington về khía cạnh chính sách và họ đã không thể dung hòa chúng và họ cũng hoàn toàn không chắc chắc quan điểm của Tổng thống là gì” – một nhà ngoại giao cấp cao giấu tên của Liên Hiệp Quốc nói với Reuters hôm 18-4.
“Mỹ đang cố đánh giá tất cả kịch bản và cân nhắc kịch bản nào là tốt nhất cho lợi ích của Mỹ và chưa vẫn chưa thống nhất được điều đó” – nhà ngoại giao này nói thêm.
Thông báo của Nhà Trắng về cuộc gọi của ông Trump không nhắc tới chiến dịch đánh Tripoli của ông Haftar, đây dường như cho thấy sự thay đổi trong chính sách của chính quyền Tổng thống Trump về vấn đề này, theo đánh giá của trang tin Middle East Eye.
Tuần trước, Ngoại trượng Pháp Jean-Yves Le Drian trao đổi với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo về tình hình ở Libya và cả hai nhất trí cần thiết phải có lệnh ngừng bắn nhanh chóng.
Trước đó, trong tháng này, ông Pompeo cũng từng nói Mỹ đã nói rõ rằng Washington phản đối chiến dịch quân sự của lực lượng ông Haftar, đồng thời hối thúc “chấm dứt ngay lập tức” chiến dịch đánh Tripoli của LNA.
“Chiến dịch quân sự đơn phương nhằm vào Tripoli đang gây nguy hiểm cho dân thường và phá hoại triển vọng về một tương lai tốt hơn cho tất cả người dân Libya” – ông Pompeo nói.
| Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được tiết lộ ngày 18-4, kể từ khi LNA do Nguyên soái Haftar mở chiến dịch đánh Tripoli vốn do GNA kiểm soát, đã có 205 người thiệt mạng và ít nhất 913 người bị thương. Làn sóng đụng độ mới ở Libya bắt đầu hôm 4-4, khi tướng Haftar ra lệnh binh sĩ LNA (kiểm soát TP Benghazi và miền Đông) tiến quân về thủ đô Tripoli nhằm giải phóng nơi này từ những gì ông gọi là quân khủng bố. Kết quả, LNA đã giành kiểm soát các TP Surman và Garyan gần Tripoli. Sau đó, ngày 7-4, GNA thông báo chiến dịch “Núi lửa giận dữ” để phản công phe LNA. Phe tướng Haftar đã nhận được sự ủng hộ từ Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) và Ai Cập. |
