Theo Foreign Policy, Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) Vitaly Churkin đột ngột qua đời tại New York hôm 20-2 với nguyên nhân nghi ngờ là bị đau tim. Ông Churkin qua đời chỉ một ngày trước sinh nhật lần thứ 65 của ông.
Sự ra đi của ông đã kết thúc sự nghiệp lẫy lừng của một nhà ngoại giao lỗi lạc bậc nhất xứ sở bạch dương. Tờ Foreign Policy nhận định, được biết đến là nhà chiến thuật xuất sắc, ông Churkin là một người đàn ông đáng ngưỡng mộ nhưng cũng nhiều tai tiếng nhất nhì trong giới ngoại giao đoàn các nước tại LHQ.
Tiền tuyến cho nước Nga tại LHQ
Trong hơn một thập kỷ qua, ông Churkin đã thể hiện những kỹ năng ngoại giao thượng thừa của mình với sự am hiểu bậc thầy về quá trình hoạt động của LHQ. Ông là bộ óc của đoàn ngoại giao Nga tại LHQ trong hàng loạt vấn đề quan trọng, từ việc chế ngự năng lực quân sự của phương Tây, tố cáo những cuộc xâm lược vi phạm luật pháp quốc tế, sự can thiệp quân sự của Mỹ và đồng minh vào Iraq và Libya, cho đến bảo vệ tính hợp pháp quốc tế các cuộc viễn chinh của Nga tới Georgia, Crimea và Syria.
Tất cả những thắng lợi lẫy lừng trên bàn ngoại giao LHQ của Nga không có sự kiện nào là vắng bóng ông. Để bảo vệ lợi ích của "đất mẹ", ông cũng không ngại va chạm với các nhà ngoại giao Mỹ và châu Âu. Cả hai đời đại sứ Mỹ tại LHQ là bà Susan Rice và bà Samantha Power đều từng nhiều lần ăn trái đắng từ những chiến thuật được ông Churkin tính toán tỉ mỉ.
Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) Vitaly Churkin. Ảnh: Daily Mail
Ông Churkin thậm chí còn được dự doán sẽ kế nhiệm chiếc ghế ngoại trưởng Nga từ ông Sergei Lavrov - một bậc thầy ngoại giao lão luyện khác của xứ sở bạch dương. Ông Churkin đã từng công khai lên án Mỹ lạm dụng quyền lực khi nhân danh sứ mệnh "ngăn chặn tội ác ở Libya", nhưng thực chất nhằm lật đổ nhà lãnh đạo của nước này, đưa đất nước Bắc Phi này rơi vào bạo lực và hỗn loạn trong nhiều năm.
Trong thời gian làm đại sứ Nga tại LHQ, ông Churkin đã lên tiếng bảo vệ lợi ích của Nga trong nhiều vấn đề, bao gồm cuộc xung đột tại Kosovo, cuộc chiến Nga-Gruzia vào năm 2008 và mới đây nhất là cuộc xung đột Syria. Nội chiến Syria cũng là vấn đề mà ông Churkin thường xuyên “va chạm” với Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc lúc đó là bà Samantha Power. Ông đã sáu lần dùng tới quyền phủ quyết của Nga, với chiếc ghế thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an, để phản đối mọi hành động quân sự can thiệp vào Syria. Những chiến thuật của ông đã bảo vệ Syria trước các nỗ lực của Mỹ và phương Tây nhằm gây áp lực đánh Tổng thống Bashar al-Assad bật khỏi vị trí lãnh đạo.
Con người lịch lãm
“Ông Vitaly là một đối thủ đáng gờm, nhưng trên hết vẫn luôn là một người bạn. Ông Vitaly là một người có vai trò rất lớn tại LHQ. Ông thông minh, tận tụy, làm việc hiệu quả, lại rất hài hước” - bà Susan Rice, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và là cựu đại sứ Mỹ tại LHQ, chia sẻ trên Twitter trước sự ra đi đột ngột của ông Vitaly.
Ông cũng thường xuyên nổi giận khi các phiên họp kín của Hội đồng bị rò rỉ cho báo chí. Ông đã từng ban hành một tuyên bố yêu cầu LHQ thu hồi thẻ nhà báo của một phóng viên hãng tin Reuters sau khi người này đưa tin về các nội dụng của một phiên họp kín của Hội đồng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov (giữa) và ông Vitaly Churkin (trái) trong một cuộc họp ở điện Kremlin hồi tháng 11-2016. Ảnh: Daily Mail
Uyên bác và đa tài
Ông Churkin sinh ngày 21-2-1952 tại Moscow. Năm 1974, ông tốt nghiệp Viện Quan hệ Quốc tế Moscow danh tiếng. Sau đó, ông còn làm luận án Tiến sĩ Lịch sử vào năm 1981 và học thêm tiếng Pháp và tiếng Mông Cổ.
Ông Churkin bắt đầu làm việc ở Bộ Ngoại giao Nga vào năm 1974 với tư cách là một phiên dịch trước khi làm việc tại Đại Sứ quán Liên Xô tại Mỹ với vai trò là phát ngôn viên trong những năm 1980.
Từ năm 1989-1990, ông Churkin làm thư ký báo chí cho Ngoại trưởng Liên Xô Eduard Shevardnadze (người sau này là Tổng thống Gruzia) trước khi được thăng cấp làm Cục trưởng Cục Thông tin Bộ Ngoại giao Nga.
Các thành viên của Đại Hội đồng LHQ quan sát ông Vitaly Churkin phát biểu trong một phiên họp không chính thức của Đại Hội đồng LHQ. Ảnh: Daily Mail
Năm 1992, ông Churkin là Thứ trưởng Ngoại giao Nga và từ giữa năm 1992 đến tháng 10-1994, ông Churkin là Đặc phái viên của Tổng thống Nga tại Balkan và tham gia quá trình đàm phán trong cuộc xung đột tại Bosnia.
Trong những năm sau đó, ông Churkin làm Đại sứ Nga tại Bỉ (1994-1998) và Canada (1998-2003). Sau đó, vào tháng 4-2006, ông được bổ nhiệm làm Đại sứ Nga tại LHQ.
Ngoài là một nhà ngoại giao xuất sắc, ông Churkin còn có khiếu diễn xuất. Năm 1963, khi mới 11 tuổi, ông đã tham gia đóng phim với vai Kolya Yemelyanov trong phim Cuốn sổ màu xanh của đạo diễn Lev Kulidzhanov. Bộ phim kể về cuộc đời lãnh tụ Vladimir Lenin.
Năm 1964, ông tham gia một bộ phim khác kể về những con người làm trong ngành y. Ba năm sau, ông tham gia đóng vai một cậu bé sinh ra trong gia đình thuần nông, Fedka, trong bộ phim Trái tim người mẹ. Sau bộ phim này, ông vắng bóng trên màn ảnh để tập trung cho việc học tiếng Anh.
| Ông Trump gửi lời chia buồn Sự ra đi đột ngột của ông đã để lại nhiều tiếc thương cho đồng nghiệp, nước Nga và thế giới. Trong lời chia buồn mà Tổng thống Mỹ Donald bày tỏ trước cái chết của đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin, ông Trump nói rằng nhà ngoại giao này đã đóng vai trò thiết yếu trong quá trình cùng Mỹ giải quyết các thách thức an ninh toàn cầu. “Tổng thống Donald J.Trump rất đau buồn khi hay tin đại diện thường trực của Nga tại LHQ Vitaly Churkin qua đời”, tuyên bố phát đi từ Nhà Trắng gày 21-2 viết. Trong tuyên bố, ông Churkin được gọi là “nhà ngoại giao kiệt xuất”. Tuyên bố cũng nhấn mạnh mặc dù ông Churkin có cách tiếp cận rất khác trong nhiều vấn đề, song vị quan chức Nga này đã đóng một vai trò thiết yếu trong việc giải quyết thách thức an ninh toàn cầu. Trong khi đó, đại sứ Argentina tại LHQ Garcia Moritan nói rằng sự chuyên nghiệp của ông Vitaky Churkin đã giúp tháo giỡ được nhiều bất đồng trong Hội đồng Bảo an LHQ. |
