Theo đề xuất nghiên cứu mới đây của Bộ Công Thương về phương pháp tính thuế tiêu thụ đặc biệt dành cho ô tô chở người, dự kiến mức thuế sẽ tăng cao kỷ lục, giá xe sẽ đội lên cao gấp 2-3 lần so với giá hiện hành. Tuy nhiên, vẫn có nhiều luồng quan điểm trái chiều từ phía các hãng xe, nhà nhập khẩu, chuyên gia, thậm chí cả người tiêu dùng.
Xe bình dân được lợi
Theo đề xuất của Bộ Công Thương, các loại xe dung tích động cơ từ trên 2 lít trở lên đều tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn so với mức thuế hiện hành. Đặc biệt mức thuế cao nhất thuộc về các xe có dung tích trên 6 lít, thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ là 195%, tăng 135% so với mức thuế hiện nay.
Những dòng xe có dung tích nhỏ được áp thuế suất thấp, như xe dung tích dưới 1,5 lít sẽ chỉ áp thuế 30%, giảm 15% so với mức hiện nay. Xe có dung tích từ trên 1,5-2 lít, thuế suất có thể giữ nguyên là 45%.
Theo Bộ Công Thương, xe càng tiêu hao nhiên liệu, không thân thiện môi trường, giá đắt đỏ thì càng phải đánh thuế cao để hạn chế tiêu dùng, tăng thu ngân sách, giảm nhập siêu.
Nếu thuế tiêu thụ đặc biệt tăng cao thì các hãng xe phải cải tiến động cơ theo hướng dung tích nhỏ nhưng công suất mạnh mới có thể cạnh tranh. Trong ảnh: Khách hàng tìm mua xe tại Triển lãm Motor show Viet Nam 2014 tổ chức tại Tp.HCM. Ảnh: Q.HUY
Đại diện Công ty Cổ phẩn Ô tô Trường Hải (Thaco Group) - nhà sản xuất lắp ráp xe trong nước lại đồng tình với phương pháp tính thuế mà phía Bộ Công Thương đưa ra. Đối với xe tiêu thụ nhiên liệu ít, thân thiện môi trường thì cần được giảm thuế. Hơn nữa người Việt Nam phần lớn sử dụng xe có động cơ dưới 2 lít, giá phù hợp với thu nhập, chủ yếu chạy trong thành phố nên không cần động cơ lớn. Xe động cơ lớn, tốn nhiên liệu thì cần phải đánh thuế cao.
Song nhiều hãng xe lại cho rằng họ sẽ gặp nhiều bất lợi nếu quy định điều chỉnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt thực hiện.
Ông Vũ Trường Giang, Trưởng bộ phận phát triển và kinh doanh hãng xe Infinity tại Việt Nam, cho hay các loại xe của hãng có động cơ dung tích từ 3,5 đến 4,6 lít, giá bán lẻ thấp nhất đã là 2,7 tỉ đồng.
Audi cũng nằm trong diện có thể bị điều chỉnh mức thuế cao. Nếu quy định này được thực hiện thì xe của hãng sẽ có giá rất cao, gấp 2-2,5 lần so với giá hiện tại. Giá quá cao sẽ ảnh hưởng đáng kể đến lượng khách hàng.
Theo ông Trần Tấn Trung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Liên Á Quốc tế, nhà phân phối chính hãng xe Audi Việt Nam, những dòng xe có dung tích 2,5-3 lít tiêu thụ nhiên liệu nhiều thì tăng thuế là hợp lý. Còn dòng xe có dung tích động cơ 2-2,5 lít thì nên giữ nguyên mức thuế vì hiện nay phân khúc này nhu cầu thị trường rất nhiều, giá vừa phải. Trong khi xe động cơ dưới 2 lít chủ yếu là chạy ở thành phố. Nếu tăng thêm 20% nghĩa là thuế tiêu thụ đặc biệt đối với loại xe này là 70%, rất cao. Khi đó chính người tiêu dùng lại bị thiệt.
Cần ưu tiên tỉ lệ nội địa hóa
Mặc dầu còn nhiều ý kiến cho rằng mức thuế chưa hợp lý nhưng đại diện nhiều hãng xe đều cho rằng cách tăng thuế tiêu thụ đặc biệt căn cứ theo dung tích động cơ của xe là cách làm đúng của Việt Nam.
Ông Trần Tấn Trung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Liên Á Quốc tế, cho biết các nước trên thế giới cũng đang đánh thuế cao đối với dòng xe có dung tích động cơ lớn, tiêu hao nhiều nhiên liệu, ảnh hưởng đến môi trường. Chính quy định này sẽ buộc các hãng xe thay đổi dung tích động cơ xuống, đồng thời sử dụng công nghệ mới để tăng công suất động cơ mạnh theo nhu cầu người tiêu dùng.
Đại diện diễn đàn choxe.net, một chuyên gia trong giới kinh doanh về ô tô, cho rằng nếu mức thuế này được áp dụng chắc chắn những dòng xe có dung tích động cơ lớn từ 3 lít trở lên sẽ chết, khách hàng không thể bỏ ra số tiền gấp 2 đến 3,5 lần để mua chiếc xe có giá trị cao như vậy. Các hãng xe giá trị cao sẽ rời khỏi Việt Nam. Còn những dòng xe có dung tích động cơ nhỏ hơn đang bán số lượng lớn sẽ phát triển mạnh, nhất là những doanh nghiệp (DN) sản xuất, lắp ráp các dòng xe bình dân, giá rẻ.
Tuy nhiên, theo vị này, nếu tính thuế tiêu thụ đặc biệt cũng cần phải xem xét đến tỉ lệ nội địa hóa. Những DN sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước có tỉ lệ nội địa hóa cao thì cần xem xét giảm thuế hoặc hưởng mức thuế ưu đãi tương ứng với tỉ lệ nội địa hóa của DN đó. Còn đối với các DN chỉ lắp ráp đơn thuần, họ lập nhà máy tại Việt Nam để hưởng chính sách ưu đãi, công nhân giá rẻ nhưng không mang lợi gì cho ngành ô tô trong nước thì cần phải tăng thuế. Nếu họ chứng minh được tỉ lệ nội địa hóa thì áp mức thuế thấp hơn. Riêng DN nhập khẩu thì cần tăng thuế cao.
Đại diện một hãng xe nhập khẩu tiết lộ không phải lo lắng vì họ có thể thay đổi động cơ dung tích nhỏ để hưởng mức thuế thấp hơn nhưng công suất động cơ vẫn mạnh phù hợp với nhu cầu của người dùng. Các hãng xe nhập khẩu đều có công nghệ động cơ mới Turbo giúp tăng công suất động cơ mà vẫn giữ cho động cơ gọn nhẹ. Các hãng này chỉ cần thay đổi các động cơ nhỏ hơn dưới 2 lít nhưng gắn thêm động cơ Tubor, công suất động cơ sẽ mạnh bằng các xe có dung tích lớn như 2,5 lít, 3 lít và vừa tiết kiệm nhiên liệu. Nhiều chuyên gia trong ngành ô tô cho rằng các đơn vị lắp ráp ô tô trong nước như Toyota, Honda, Isuzu, Mercedes… sẽ gặp bất lợi nếu thuế tiêu thụ đặc biệt tăng cao. Lý do là các hãng xe này có nhiều dòng xe từ 2 lít trở lên trong diện tăng thuế cao nhưng tại Việt Nam họ lại đang sử dụng công nghệ cũ, chưa có động cơ Turbo nên sẽ mất sự cạnh tranh. Tăng thuế đối với xe động cơ dung tích lớn là hợp lý, khi đó người nào muốn mua xe động cơ mạnh, xe ngốn nhiêu liệu thì phải chịu đóng thuế cao. Động cơ dung tích dưới 2 lít, giá rẻ, vừa bảo vệ môi trường, phù hợp với thực tế nền kinh tế Việt Nam thì cần phải có xu hướng giảm thuế. Ngoài ra phân khúc xe có động cơ dung tích dưới 2 lít là những dòng xe DN Việt Nam đang sản xuất linh phụ kiện, hợp tác lắp ráp. Điều này sẽ tăng sức cạnh tranh cho ngành ô tô nội địa. Các hãng xe lớn trên thế giới buộc phải thay đổi công nghệ hiện đại theo hướng tiết kiệm nhiên liệu để phục vụ thị trường Việt Nam. PGS-TS PHẠM XUÂN MAI, nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật giao thông - ĐH Bách khoa TP.HCM |