Tranh tụng - dấu hiệu tích cực từ phiên tòa Vũ ‘nhôm’

Chiều nay (13-1), theo dự kiến, HĐXX của TAND TP Hà Nội sẽ tuyên án đối với Phan Văn Anh Vũ cùng 20 bị cáo trong vụ án thâu tóm nhà, đất công sản và dự án bất động sản trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Trước đó, tại phần tranh luận, đại diện VKS, bị cáo và luật sư đã đưa ra rất nhiều quan điểm, có thể quyết định đến các mức án của từng người.

Đề nghị miễn trách nhiệm hình sự từ diễn biến xét xử

Diễn biến đáng chú ý nhất là việc đại diện VKS thay đổi quan điểm dựa vào diễn biến tranh tụng tại tòa để đề nghị HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự, giảm một phần hình phạt cho rất nhiều bị cáo.

Theo đó, người đầu tiên được đề nghị miễn trách nhiệm hình sự là ông Nguyễn Văn Cán (cựu chánh văn phòng UBND TP), liên quan đến dự án An Cư 2 mở rộng, An Cư 3 mở rộng.

Cáo trạng của VKSND Tối cao xác định ông Cán đã tham mưu, đề xuất để ông Trần Văn Minh (cựu chủ tịch UBND TP) giao quyền sử dụng đất trái pháp luật cho Công ty TNHH Minh Hữu Phát của Vũ.

Tại phiên xử ngày 7-1 vừa qua, ông Cán bị đại diện VKS đề nghị tuyên phạt 3-4 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý đất đai. Tuy nhiên, qua tranh luận đại diện VKS nhận thấy cựu chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng thực hiện hành vi phạm tội với vai trò đồng phạm có mức độ, bị động, chịu sự chi phối của mệnh lệnh hành chính.

Quá trình xét xử, bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bản thân có nhiều thành tích. Mặt khác, hiện toàn bộ dự án đã được chuyển nhượng cho người dân để ở và sinh sống ổn định, nên không nhất thiết phải thu hồi dự án, nhằm bảo vệ quyền lợi của bên thứ ba ngay tình cũng như sự ổn định của người dân theo đề nghị của đại diện UBND TP Đà Nẵng.

Căn cứ vào tính chất, mức độ hành vi phạm tội, đại diện VKS thấy rằng không nhất thiết phải cách ly bị cáo như đề nghị trước đó, mà có thể vận dụng Điều 29 BLHS để miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo nhằm giáo dục, cải tạo chung, đồng thời thể hiện sự khoan hồng của pháp luật.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: TTXVN

Đề nghị giảm hình phạt cho nhiều bị cáo

Đại diện VKS còn đề nghị xem xét đến hành vi của ông Trần Văn Minh và các bị cáo khác tại dự án này và hành vi của ông Minh tại dự án Phú Gia Compound về tội danh theo Điều 229 BLHS, cũng như không đề cập trách nhiệm dân sự của các bị cáo trong hai dự án nêu trên.

Ngoài ông Cán, đại diện VKS còn đề nghị HĐXX xem xét hành vi của bị cáo Nguyễn Quang Thành (GĐ Công ty TNHH Minh Hưng Phát) tại dự án An Cư 2 mở rộng và An Cư 3 mở rộng và Phan Minh Cương (TGĐ Công ty CP Xây dựng 79, GĐ Công ty TNHH I.V.C) tại dự án 3,77 ha đường Trường Sa.

Các bị cáo này thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo của Vũ với vai trò giúp sức, đồng phạm thứ yếu, bị động. Vì vậy, đại diện VKS cho rằng không nhất thiết phải áp dụng hình phạt tù và không đề cập trách nhiệm dân sự với các bị cáo.

Chưa hết, qua tranh tụng tại phiên tòa, xét lời khai của các bị cáo, quan điểm của luật sư bào chữa và lời khai những người liên quan khác, đại diện VKS đề nghị HĐXX xem xét giảm bớt một phần hình phạt đối với các bị cáo Trần Phi (cựu TGĐ Công ty CP Xuất nhập khẩu Đà Nẵng), Phan Ngọc Thạch (cựu GĐ Công ty CP Du lịch Đà Nẵng), Lê Anh Tuấn (chủ tịch HĐQT kiêm GĐ Công ty CP Cung ứng tàu biển Đà Nẵng), Huỳnh Tấn Lộc (cựu GĐ Công ty CP Công nghệ phẩm Đà Nẵng) và Nguyễn Ngọc Tuấn (cựu phó chủ tịch UBND TP).

Cần xử nghiêm Phan Văn Anh Vũ

Ngược lại với việc đề nghị giảm tội cho nhiều bị cáo, đại diện VKS đề nghị HĐXX cần xử lý nghiêm đối với Phan Văn Anh Vũ.

Theo cơ quan công tố, Vũ khai chẳng những hiểu rõ các quy định của pháp luật về đất đai, kinh doanh bất động sản mà còn nhiều luật pháp khác. Bị cáo lập ra nhiều công ty, kinh doanh từ nhiều năm và là công ty gia đình nên mọi việc đều được bàn bạc, thỏa thuận thống nhất và giao cho người đứng tư cách đại diện pháp nhân ký.

Vũ biết rõ bản thân và các công ty có sự tham gia của mình không phải đối tượng được mua nhà đất công sản, giao đất không qua đấu giá. Tuy nhiên, bằng phương thức trực tiếp liên hệ với lãnh đạo TP và các công ty được giao đất, bị cáo đã tác động đến lãnh đạo UBND TP để xin mua nhà, giao đất trái pháp luật.

Thậm chí với những việc quá khó, bị cáo lại lợi dụng các văn bản trái pháp luật của Bộ Công an. Chính vì vậy, bị cáo đã phải chịu trách nhiệm hình sự, bị xử lý về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ (trong vụ án này còn có hai cựu thứ trưởng Bộ Công an bị truy cứu trách nhiệm hình sự - PV).

Còn với hai cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, đại diện VKS cương quyết bác bỏ quan điểm của ông Trần Văn Minh khi cho rằng những chủ trương, chính sách chung cũng như các văn bản cá biệt của mình ký ban hành là những chủ trương, chính sách sáng tạo. Đây là điều không thể chấp nhận.

Tại tòa, chính bị cáo Văn Hữu Chiến và hầu hết bị cáo cấp dưới trong quá trình điều tra và xét xử đều thừa nhận các văn bản chỉ đạo, quyết định của ông Minh và lãnh đạo TP khi đó là trái pháp luật.

Đại diện VKS khẳng định cái mới, cái sáng tạo nếu phù hợp quy luật phát triển và có hiệu quả đích thực chắc chắn sẽ được thừa nhận, nhân rộng, xây dựng thành chính sách pháp luật chung. Song những chủ trương, chính sách pháp luật sai trái mà bị cáo Minh ký ban hành lại đi ngược lại điều này.

“Không thể phủ nhận những năm vừa qua TP Đà Nẵng có bước phát triển kinh tế - xã hội nhanh chóng nhưng không thể coi điều này có được là do các chủ trương chính sách trái pháp luật của các bị cáo mà là do chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Chính phủ, nỗ lực của nhân dân TP nói chung và các yếu tố khác” - đại diện VKS xác định.