Từ 'đòn bẩy' phân cấp, TP.HCM phát huy tối đa nội lực để phát triển

Nghị định 84/2024 về thí điểm phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực cho TP.HCM thay thế Nghị định 93/2001 Chính phủ ban hành mới đây được xem là chìa khóa quan trọng, gỡ các nút thắt trong thực tiễn phát triển tại TP.HCM mà pháp luật chưa quy định. Điều này càng quan trọng khi TP.HCM đang khẩn trương thực hiện Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội và cần thiết có nghị định nhằm phân cấp thêm nhiệm vụ, quyền hạn cho TP, giúp TP thực hiện tốt các nhiệm vụ Trung ương giao phó.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan khẳng định TP.HCM sẽ nắm bắt những cơ chế, chính sách này để vận dụng triệt để, tháo gỡ tồn tại, vướng mắc bấy lâu nay, thúc đẩy TP ngày càng phát triển.

Gỡ nhiều nút thắt

. Phóng viên: Không phải đến Nghị định 84 mà trước đây Trung ương đã có nhiều nghị định, nghị quyết cho phép TP.HCM được quyết định một số vấn đề cụ thể nhằm rút ngắn thời gian phải trình Trung ương. Cụ thể thế nào, thưa ông?

+ Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan: Đảng, Nhà nước ta luôn có chủ trương đẩy mạnh phân cấp giữa Chính phủ với chính quyền địa phương và được cụ thể hóa qua các nghị quyết của Quốc hội, nghị định của Chính phủ, thông tư hướng dẫn của các bộ quản lý chuyên ngành.

Với TP.HCM, Chính phủ đã ban hành Nghị định 93/2001 để phân cấp quản lý trên bốn lĩnh vực. Sau đó, Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM cũng cho phép TP lần đầu tiên được tự thực hiện nhiều quyền hạn. Với cơ chế này, TP.HCM được tự quyết định nhiều nhiệm vụ về quy hoạch, đầu tư, tài chính - ngân sách, tổ chức bộ máy… và đạt nhiều kết quả quan trọng.

Trên hết, TP.HCM đã phát huy tính trách nhiệm, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo để giải quyết kịp thời các vấn đề đặt ra thuộc thẩm quyền giải quyết của HĐND, UBND TP. Từ đó khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của TP trong phát triển kinh tế - xã hội, tương xứng với vị trí, vai trò của TP đối với cả nước và khu vực.

Song đi cùng tiến trình phát triển TP có nhiều vấn đề phát sinh trong thực tiễn mà các quy định của pháp luật trước đây chưa dự liệu. Quá trình điều hành, lãnh đạo, chỉ đạo, chúng tôi nhận thấy cần thiết cần có nghị định mới để phân cấp thêm nhiệm vụ, quyền hạn cho TP trên thẩm quyền của Chính phủ và bộ, ngành, thay thế Nghị định 93.

Điều này càng cấp thiết hơn khi TP.HCM đang thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù từ Nghị quyết 98/2023 và rất cần một nghị định về phân cấp giúp TP thực hiện tốt nhất “Nghị quyết đặc thù”.

Và như thế, TP có thể tận dụng tối đa nguồn lực, phát huy mạnh mẽ hơn nữa tiềm năng, lợi thế vốn có của mình, nhanh chóng tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, khẳng định vị trí đầu tàu, “cùng cả nước, vì cả nước”.

. Việc phân cấp của Chính phủ trong Nghị định 84 sẽ tháo gỡ những tồn tại, điểm nghẽn nào cho TP.HCM, thưa ông?

+ Nghị định 84 phân cấp quản lý nhà nước cho chính quyền TP.HCM trên tám nhóm ngành, lĩnh vực. So với Nghị định 93/2001, lần này TP.HCM được phân quyền nhiều hơn, mạnh mẽ hơn với nhiều lĩnh vực và nội dung hơn. Trong đó, nhiều nội dung lần đầu tiên được giao trách nhiệm, quyền hạn cho HĐND, UBND TP, các cơ quan chuyên môn TP thực hiện thay vì thẩm quyền thuộc Chính phủ, điều này đã tháo gỡ được các nút thắt bấy lâu nay của TP.

Chẳng hạn Nghị định 84 cho phép TP được tổ chức đấu giá cho thuê đối với mặt bằng sản xuất, kinh doanh, cơ sở nhà đất thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 167/2017. Cơ chế này dự kiến sẽ giúp TP khai thác nhà đất công đang được các cơ quan, tổ chức “giữ hộ”, giúp tăng nguồn thu cho ngân sách, giảm lãng phí tài sản nhà nước.

Hay quyền được cấp phép nhập khẩu thuốc đáp ứng nhu cầu điều trị đặc biệt, phát sinh trong quá trình khám chữa bệnh với một số nhóm đã giải bài toán chờ đợi, lệ thuộc trong việc nhập khẩu thuốc cấp bách trong điều trị, đặc biệt đối với các thuốc cấp cứu, chống độc. Qua đó, phục vụ tốt hơn cho khám chữa bệnh ở một TP có cơ sở y tế hàng đầu.

TP cũng được quyết định thành lập, chia tách, sáp nhập, hợp nhất cơ quan chuyên môn thuộc TP.HCM, đảm bảo phù hợp với đặc thù TP, không làm tăng số lượng cơ quan chuyên môn hiện có. Tôi cho rằng việc này sẽ giúp đảm bảo thống nhất đầu mối quản lý, làm công tác quản lý chặt chẽ, hiệu quả, tinh gọn bộ máy, hóa giải tình trạng các cơ quan chuyên môn còn chồng chéo chức năng, nhiệm vụ do đặc thù của trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội…

Phát huy các cơ chế để TP ngày càng phát triển

. Vậy TP phải chuẩn bị những gì để thực thi, tận dụng hết những ưu thế từ cơ chế này, thưa ông?

+ Ngay khi nghị định được Chính phủ thông qua, UBND TP.HCM đã họp để phân công, triển khai ngay các nhiệm vụ, sớm đưa nghị định đi vào thực tiễn. Tinh thần là TP sẽ tận dụng, phát huy tất cả những gì Trung ương trao cũng như những nguồn lực vốn có của TP, giúp TP ngày càng phát triển mạnh mẽ.

Tôi khẳng định rằng TP sẽ nắm bắt những cơ chế, chính sách này để vận dụng triệt để, tháo gỡ các tồn tại, hạn chế, thúc đẩy TP phát triển.

Bên cạnh việc khẩn trương triển khai Nghị định 84 gắn với Nghị quyết 98 đảm bảo mang lại hiệu quả nhất, hiện TP đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các cơ quan, đơn vị, UBND các quận, huyện, TP Thủ Đức để tăng cường sự chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ của ngành, địa phương.

TP đang xây dựng riêng đề án về phân cấp, ủy quyền nhiệm vụ, quyền hạn của UBND TP, chủ tịch UBND TP nhằm tăng tính tự chủ, năng động, sáng tạo của các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Về cơ bản, cán bộ, công chức TP.HCM đã được quán triệt để thực hiện tốt nhất các cơ chế, chính sách Trung ương giao phó. TP cũng nhấn mạnh đến trách nhiệm công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu, sửa đổi quy chế làm việc và ban hành nhiều chính sách khuyến khích, động viên cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Để thực hiện tốt và nhanh chóng Nghị định 84, UBND TP sẽ phân công trách nhiệm, xác định các nội dung công việc trọng tâm và thời gian hoàn thành cho từng sở, ban ngành, cơ quan, đơn vị liên quan để khẩn trương thực hiện, đồng thời có cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện.

Đẩy mạnh giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử

. Điều này liệu có khắc phục tình trạng dù được phân cấp nhưng khi thực hiện TP vẫn phải theo quy trình, xin ý kiến của Trung ương, thưa ông?

+ Đảng và Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm đến phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương, tạo điều kiện cho địa phương chủ động, năng động, sáng tạo hơn trong triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Trong những lần làm việc với TP.HCM gần đây, Thủ tướng có quan điểm rất quyết liệt về việc phân cấp mạnh mẽ hơn nữa cho TP.HCM. Thủ tướng từng nói cái gì thuộc quyền của Thủ tướng là phân cấp hết và đề nghị phân cấp, phân quyền của bộ, ngành cho TP, hạn chế cơ chế “xin-cho”, tránh môi trường tiêu cực.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành tập trung xây dựng pháp luật, xây dựng chính sách kiểm tra, giám sát, hạn chế và giảm tối đa việc trực tiếp thực thi. Việc thực thi nên để cho chính quyền địa phương, đặc biệt là địa phương có đầy đủ điều kiện về con người, cơ sở vật chất… như TP.HCM.

Với tinh thần quyết liệt đó của Thủ tướng, lãnh đạo các cơ quan Trung ương cùng với quyết tâm chính trị của TP.HCM mà Nghị định 84 được ra đời.

Trong nghị định, Chính phủ đã quy định quy trình, trình tự, thủ tục rất rõ ràng. Trong đó, khẳng định “không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính (TTHC)” đối với những nội dung phân cấp đã quy định TTHC.

Còn những nội dung phân cấp chưa quy định TTHC thì thực hiện theo trình tự, TTHC do bộ, ngành đã quy định. Tuy nhiên, có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tế tại TP, đảm bảo đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của đối tượng và cơ quan thực hiện TTHC.

Ngay cả trường hợp có thay đổi quy trình, trình tự, thủ tục của các nội dung được Chính phủ phân cấp tại nghị định này thì UBND TP sẽ chủ động trình HĐND TP để ban hành quy định quy trình, trình tự, thủ tục tại TP, không cần phải gửi bộ, ngành, Chính phủ điều chỉnh quy trình.

Đối với những TTHC đã được phân cấp, UBND TP sẽ công bố, công khai sau khi có hướng dẫn của bộ, ngành liên quan. Đồng thời chỉ đạo các sở, ban ngành thực hiện việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ TTHC cho người dân, doanh nghiệp tuân thủ theo quy định, không để phát sinh thêm thành phần hồ sơ ngoài quy định. Qua đó, hướng đến việc cắt giảm 1-2 bước trong quy trình giải quyết hồ sơ, đưa các TTHC đủ điều kiện để thực hiện dịch vụ công trực tuyến, đẩy mạnh giải quyết TTHC trên môi trường điện tử.

. Xin cảm ơn ông.

******

******